Les 6: §1.2 Rivieren: maatregelen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§1.2 Rivieren: maatregelen

Welk gebied is binnendijks?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is springtij?

1. De periode van het getij waarin het verschil tussen hoog- en laagwater het grootst is.
2. Als eb hoger is dan vloed.
3. Als het water door de storm omhoog wordt gestuwd.
4. Als er ineens, door onbekende oorzaak, het water heel hoog staat.

Hoe beïnvloedt verstening de vertragingstijd?

1. Verlaagt de vertragingstijd
2. Verhoogt de vertragingstijd
3. Geen invloed
4. Stabiliseert de vertragingstijd

Wat is het doel van een winterbed?

1. Het verminderen van de waterafvoer in de zomer
2. Het bieden van ruimte aan de rivier bij hoge waterstanden
3. Het verhogen van de waterstand in de zomer
4. Het verhogen van de sedimentafzetting

De watersnoodramp in 1953 werd
veroorzaakt door ...

1. een oostenwind
2. een noordwestenwind
3. springtij
4. doodtij

Wat is binnendijks?

1. Het gebied waar de rivier stroomt en mag overstromen.
2. Het gebied waar de mensen wonen en veilig zijn.
3. Het gebied tussen de zomerdijk en de winterdijk.
4. Het gebied tussen de twee winterdijken in

Wat zijn de uiterwaarden?

1. Een hogere strook zandig land langs de rivier
2. een gebied met vertakkingen van een rivier
3. een gebied tussen de zomerdijk en de rivier
4. een gebied tussen de rivier en de winterdijk

Gaat het hier om springtij of doodtij?

1. Springtij
2. Doodtij

Meanders

Meanders

Een rivier meandert = maakt bochten

Hoe komt dit?

Buitenbocht: snellere snelheid, daardoor erosie

Binnenbocht: langzamere snelheid, daardoor sedimentatie

Meanderen niet handig, waarom?

Oplossing: kribben

Krib

• Dam loodrecht op de rivier
• Houdt rivier in midden van stroomgeul
  
• Zorgt ervoor dat de stroomsnelheid groter is, waardoor er geen sedimentatie is.
• Meanderen wordt voorkomen

Kanaliseren

• Het nemen van maatregelen gericht op het reguleren van de waterstand van de rivier dmv stuwen en sluizen

• Hoe? Bochten afsnijden. Gevolg: hogere stroomsnelheid
  

Bescherming

Tot 1953: dijken moeten zo hoog mogelijk zijn om het water buiten te houden

Constant dijkverzwaring: dijken verhogen en verstevigen bleek niet te werken

Maar: waterproblemen 1995

In 1995 ging het bijna mis

Ruimte voor de rivier

Reactie van overheid:

Ruimte voor de rivier: beleid om dijken te versterken en rivierbeddingen te verbreden

Ruimte voor de Rivier

Dijkringen

Nederland is opgedeeld in dijkringen

Primaire waterkeringen: dijken, duin of hybride waterkering die ons beschermt tegen het water

Aan de slag

Maak van §1.2 opdracht 1 en 4

Ben je eerder klaar? Maak dan opdrachten 2, 3, 5 en 6. Dit wordt later een keer het huiswerk

Wat staat er in het deltaprogramma?

Het deltaprogramma

Het Deltaprogramma moet zorgen voor waterveiligheid en de zoetwatervoorziening.

• Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten en waterschappen moeten samenwerken aan dit integraal waterbeleid.
  
• Rijkswaterstaat zorgt voor wegen, waterwegen en bescherming tegen overstromingen.
  
• Een waterschap zorgt voor veiligheid, voldoende water en schoon water in een bepaald gebied.
  

Overheid zorgt er samen met het bedrijfsleven (kennis en geld) voor dat:

- volgende generaties beschermd zijn tegen overstromingen

- er voldoende zoet water is

Adaptief deltamanagement

Vooruit kijken en flexibel blijven.

1. Waterveiligheid: bescherming tegen overstromingen.
   
2. Zoet water: voorkomen van tekorten aan drinkwater.
   
3. Ruimtelijke adaptatie: rekening houden met klimaat en water.
   
4. Rijn-Maasdelta: veiligstellen Rijnmond-Drechtsteden en Zuidwestelijke delta.
   
5. IJsselmeer gebied: veiligstellen van zoetwatervoorraad en voorkomen overstromingen.
   

Wadi in Amsterdam Overtoom

Drietrapsstrategie

1. Vasthouden (retentie)

- Gericht op het überhaupt voorkomen dat water naar laaggelegen gebieden stroomt

- Water moet dus langer vastgehouden worden

(o.a. door waterrijke natuurgebieden en meer groen)

2. Bergen

- Zo lang mogelijk vasthouden van oppervlaktewater, in sloten, meren, en....

--> Denk aan uiterwaarden

3. Afvoeren

- Als de vasthouden en bergen niet meer mogelijk is

- Ervoor zorgen dat het water via kanalen en rivieren naar andere gebieden wordt afgevoerd