Les 4: Hoofdstuk 6: "Over de Muur": 3....2....1.....

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 6

Over de Muur (De Koude Oorlog)

1945-1989

3...2...1...

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

1). uitleggen waarom de Cubacrisis als het hoogtepunt van de Koude Oorlog wordt gezien 

2). 2 korte termijn gevolgen van de Cubacrisis noemen

3). vertellen wat het SDI-project is en welke gevolgen het had in Europa

Planning:

1). Terugblik (3 openvragen)

2). Cubacrisis

3).  Hotline 

4). Salt-I-verdrag

5). SDI-project

6). Werken aan huiswerk

7). Afsluiting

Waarom wordt de Koude oorlog een "Koude oorlog" genoemd?

Met welk wapen werd er gedreigd in de Koude oorlog?

Waarom werd de atoombom nooit ingezet in de Koude Oorlog?

Hoofdstuk 6

Over de Muur (De Koude Oorlog)

1945-1989

3...2...1...

Stalin sterft

5 maart 1953

• 
  

• Na een machtsstrijd wordt Chroesjtsjov de nieuwe leider (1956)
  
• Hij wil afrekenen met de terreur van Stalin: destalinisatie
  

Ik ben Nikita Chroesjtsjov, de  leider van de SU. Er zijn fouten gemaakt door de vorige leider. Er moet dus wat veranderen binnen de SU. 

Een vreedzame co-existentie

met andere landen in Europa

1956:

Hongaarse Opstand: (0:00-2:04)

Satellietstaten van de Sovjet-Unie

- Totalitaire communistische dictatuur

- Oost-Europese bevolking protesteert regelmatig tegen terreur

1953: Volksopstand Berlijn

1953

Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

 Duitse Democratische Republiek (DDR)

1949:

Bondsrepubliek Duitsland:

- Democratisch land

- Verschillende politieke partijen aanwezig

- Vrijheid van meningsuiting

- Nieuwe hoofdstad van BDR was Bonn

- Kapitalistisch

- Burgers mochten zelf bedrijven 

bezitten

- De regering bemoeit zich weinig met de economie 

- Werkten economisch samen met Frankrijk

Duitse Democratische Republiek:

- Communistisch land

- Fabrieken eigendom van de staat (staatsbedrijven)

- Regering bestaat uit communisten (moesten luisteren naar de Sovjet-Unie)

- Officieel een Democratie met vrijheid en vrijheid van meningsuiting, maar in werkelijkheid had je bijna geen vrijheid en mocht je niet alles zeggen.

- Kregen gratis onderwijs en gezondheidzorg. Huurwoningen en elektriciteit was erg goedkoop.

De grens tussen BRD & DDR 

Het IJzeren Gordijn

Gevolgen

• Bouw van De Berlijnse Muur, augustus 1961

• Wel: veel ontsnappingen, soms met dodelijke afloop...

Kernraketten

Verenigde Staten in Europa:

+ Waarom zou de Verenigde Staten kernrakketten in Europa plaatsen?

+ Hoe zou de Sovjet-Unie hier naar kijken?

NAVO

Cubacrisis

16-28 oktober 1962

Fidel Castro pleegt 

staatsgreep in Cuba

1 januari 1959

• Cubaanse Revolutie tegen corruptie en grote ongelijkheid in Cuba
  
• Cuba wordt communistisch
  
• Buitenlandse bedrijven, vaak Amerikaans, worden genationaliseerd.

Cuba

(Communistisch)

Verenigde Staten

(Kapitalistisch)

De afstand tussen Cuba en de Verenigde Staten is ongeveer 200km

?

Oorzaken

• Sinds 1959 was Cuba communistisch
  

• Verenigde Staten: "Communisme in de achtertuin!"

• Mislukte invasie van de CIA op Cuba: Varkensbaai-incident (april 1961)

16-22 oktober 1962

• Amerikaanse vliegtuigen tonen foto's van een raketbasis in aanbouw
  

• President Kennedy wordt op de hoogte gebracht
  

• De laatste raketonderdelen zijn per schip onderweg van de Sovjet-Unie naar Cuba
  

Grote onrust bij de Verenigde Staten

1959

1962

Cuba

Wat zal Kennedy doen?

• Niets doen

• Praten met de Sovjet-Unie (diplomatie)

• Aanval of op Cuba of invasie van Cuba
• Fidel Castro overhalen: "Werk samen met ons, niet met de Russen."

• Blokkade van het eiland, zodat er geen schepen met onderdelen Cuba bereiken

Kennedy 

besluit:

• Praten met de Sovjet-Unie

• Blokkade rondom Cuba

De spanning neemt toe...

Kennedy aan Chroesjtsjov:

• "Haal de raketbasis op Cuba weg."

• "Laat de Sovjet-schepen met raketonderdelen omkeren."
  

Chroesjtsjov aan Kennedy:

• "Akkoord, maar dan moeten de Amerikanen Cuba niet aanvallen."

Het Amerikaanse marineschip

Het schip uit de Sovjet-Unie met aan boord de raketonderdelen.

Chroesjtsjov gaat akkoord!

Kennedy en Chroesjtsjov in 1961, dus vóór de Cubacrisis, bij een ontmoeting in Wenen.

Gevolgen van de Cubacrisis

• Iedereen beseft dat de wereld heel dicht bij een nieuwe wereldoorlog had gezeten
  

• Betere communicatie tussen de VS en de SU: directe telefoonverbinding (Hotline)

• De Amerikanen halen ook hun raketten uit Turkije, maar spreken met Chroesjtsjov af dat hij dit niet bekend maakt.
  

• Chroesjtsjov zal, mede door zijn optreden, in 1964 als leider van de SU worden afgezet.

Zoek in "§6.3.3 Hoogspanning op Cuba" 

Maak opdracht 9 t/m 12

Klaar met vragen & opdrachten? 

Hoezo mocht Chroesjtsjov kernrakketen plaatsen op Cuba?

Hoe reageerde de VS in 1962 op deze ontwikkeling?

 

Na de Cubacrisis 

Oefff... Dat scheelde niet veel...

Laten we voortaan sneller praten.

Oeh.. Dat scheelde een haartje. Dat praten... laten we dat maar doen

Hotline / Red line

1962-1983: Periode van ontspanning

SALT 1 (ontwapeningsverdrag)

Détente en SALT 1 en 2 verdragen

• Tussen 1969 en 1979 was er een periode van rust en ontspanning (Détente) in de relatie tussen de VS en de SU.
• De supermachten zochten toenadering en maakten afspraken om de hoeveelheid kernwapens te verminderen. SALT 1 (1972) en later SALT 2 (1979). 

Brezjnev (SU) en Nixon (VS) sluiten wapenverdrag SALT-1 voor 'minder' kernwapens

1983: Maar de spanningen lopen toch weer op....

Waardoor liep de spanning tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie in 1983 op?

Zoek het antwoord in §6.4.1 (alinea 3)

SDI ook wel 'Star wars'

SDI ook wel 'Star wars'

1983:

SDI-Project

Star Wars

Ja. Zo gaat het schild heten!!!

Conferentie van Genève

SDI-project

 SDI-project

Het huiswerk:

-Tot nu toe:

Nakijken 6.1: 1C – 2 -3 – 4

6.2: 1 – 2AC – 3 – 4AC – 5 – 6A – 7AB – 8C -9A -10A

6.3: 1 t/m 6 - 8 - 9ABC - 10 - 11 - 12A

Maken:

6.4:  1 -2 - 3 - 4 - 5BC - 7 - 8 - 9 - 10 - 13 - 14

Afsluiting

1). Waarom wordt de Cubacrisis als het hoogtepunt van de Koude Oorlog gezien?

2). Wat zijn 2 korte termijn gevolgen van de Cubacrisis?

3). Wat is het SDI-project? En welke gevolgen had het voor de relatie tussen de VS en de SU?

Vragen voor in de exit ticket:

1). Waarom wordt de Cubacrisis als het hoogtepunt van de Koude Oorlog gezien?

2). Wat zijn 2 korte termijn gevolgen van de Cubacrisis?

3). Wat is het SDI-project? En welke gevolgen had het voor de relatie tussen de VS en de SU?  

4). Wat ging goed deze les?

5). Wat ging minder goed deze les?

Exit ticket

Wat ging goed deze les?

Wat ging minder goed?