Les 4, Begeleiden bij beeldvormende en functie onderzoek

• Verpleegkunde
• MBO
• Studiejaar 2

Begeleiden bij beeldvormende onderzoeken en functieonderzoeken

Onderwerpen van de les

• Beeldvormende onderzoeken
• Functieonderzoeken
• Opdracht
• Quiz

Beeldvormend onderzoek

• Röntgenologische onderzoek

• Echografie

• MRI

• CT-scan

Röntgenologische onderzoek

Straling

Als er straling op een voorwerp valt kan het worden weerkaatst, of geabsorbeerd. 

Als de straling wordt weerkaatst kan het warmte afgeven of stoffen kapot maken. Dat kapot maken noemen we het ioniserend effect. 

Röntgen

In 1894 nam Wilhelm Röntgen de eerste rontgenfoto van de hand van zijn vrouw. Tegenwoordig maken we nog steeds gebruik van deze techniek om naar beenderen te kijken. 

Soorten

• Foto's (X-Thorax, X-bekken, X-buikoverzicht, X-Colon)
•  Röntgendoorlichting
• CT-scan
• PET-scan

X-Thorax

Een röntgenfoto wordt gemaakt door röntgenstraling door een lichaamsdeel van een patiënt te stralen.

De beenderen absorberen deze straling, de rest van de straling wordt doorgelaten en zorgen voor een schaduw.

Hierna wordt de foto in negatief gezet (zwart wordt wit en wit wordt zwart), waardoor je de beenderen als wit ziet. En de achtergrond zwart. 

Röntgen Doorlichting

Bij röntgendoorlichting wordt de röntgenfilm vervangen door een speciale videocamera die gevoelig is voor röntgenstraling. Bij röntgendoorlichting worden zowel foto’s gemaakt als 'live' bewegende beelden verkregen.

BV: Angiografie

CT scan

De CT-scan werkt met röntgenstraling. De scanner bestaat uit een röntgenapparaat dat onder verschillende hoeken röntgenfoto’s maakt. 

Zo ontstaat een 3D-röntgenbeeld van de binnenkant het lichaam.

Duur scan? Per plakje van 1-10 milimeter 1 minuut.

CT scan

Waarvoor zouden we welke CT maken en welke voorbereiding heb je nodig?

CT-hersenen

CT-nieren

CT- Buik

CT-Thorax

CT-hersenen

Tumr/bloeding/herseninfarct

CT-nieren

Tumor/steen/bloeding

4 uur vooraf nuchter

CT- Buik

kanker/appendicitis/acute buik

Barium drank

CT-Thorax

PET scan

Eerst wordt een tracer (radioactieve stof) die in je lichaam gespoten.  Bijvoorbeeld Jodium.

Een orgaan, bijvoorbeeld de schildklier, neemt de Jodium tracer op. 

Het  radioactieve Jodium zendt straling uit,

door de straling te meten kan de PET-scan zichtbaar maken welke delen van de schildklier slecht werken. 

Met een PET-scan kun je ook kankercellen zichtbaar maken. 

Longperfusiesscan

Echografie

 wordt via een echograaf een ultrasoon geluid verstuurd in de richting van een orgaan. De geluidsgolven zijn niet te horen vanwege de zeer hoge frequentie. De geluidsgolven worden het lichaam in gestuurd via een transducer, met een zeer hoge snelheid. De snelheid bedraagt 1.540 meter per seconde (5.544 kilometer per uur). 

Soorten Echo

• Echo Beenaderen

• Echo Buik
• Echocardiografie
• Echo appendix

Echo Beenaderen

DVT, 

Echo Buik

Ascitis, tumor, nuchter

Echocardiografie

Hartfunctie.

Echo appendix

MRI

Deze gecompliceerde techniek werkt met elektromagnetische golven. Tijdens een MRI-scan ligt de zorgvrager op een tafel die, zo ver als nodig is, door een tunnel met een doorsnede van zestig centimeter schuift. 

Duur half uur tot uur

hard bonkend geluid

Casus

Meneer Fahrouzi

Meneer Fahrouzi wordt opgenomen op de afdeling nefrologie. De arts vermoedt dat hij een niertumor heeft en wil zo spoedig mogelijk een CT-scan van de nieren laten maken. Hij heeft meneer Fahrouzi uitgelegd waarom het onderzoek nodig is. Over het verloop van het onderzoek heeft hij niets verteld. De arts vraagt verpleegkundige Gerrit-Jan of hij meneer Fahrouzi wil voorbereiden, zodat er morgen een CT-scan kan worden gemaakt.

Voorzorgsmaatregelen?

Functie onderzoeken

• Endoscopische onderzoeken (zie vorige les)
• Hartfunctieonderzoeken
• Neurologische onderzoeken
• Longfunctieonderzoeken

ECG

ECG (hartfilmpje)

Op een hartfilmpje zie je allemaal pieken en dalen. Dit zijn de verschillende fasen van een hartslag. Ze worden aangegeven met de letters P, Q, R, S en T.

P-top: samentrekken van de boezems (de lijn wordt daarna weer vlak, omdat het elektrische signaal even wordt vastgehouden)

QRS-complex: samentrekken van de hartkamers

T-top: ontspannen van de hartspier

Na de T-top begint het weer opnieuw voor de volgende hartslag

In het ECG kan de arts bijvoorbeeld een verhoging tussen de S-top en de T-golf zien (ST-elevatie). Dit kan wijzen op een acuut hartinfarct.

0

Waarom wordt er een pauze gehouden na de AV knoop ?

Vullen van de kamers

Welk deel het ECG geeft het samentrekken van de boezems weer?

1. P
2. Q
3. T
4. S

Welk deel het ECG komt overeen met de herstelfase van de hart-actiepotentiaal?

1. P
2. Q
3. T
4. S

Welk deel het ECG geeft de elektrische activatie van de kamers weer?

1. PQR
2. QRS
3. ST
4. RST

Echo/Doppler van het hart

Een echocardiogram is een hartonderzoek dat met geluidsgolven het hart zichtbaar maakt op een beeldscherm. Een echocardiogram geeft inzicht in de functie van het hart, vooral van de hartkleppen.

Fiets ergometrie

Een inspannings-ECG (elektrocardiogram), ook wel fietsergometrie of fietstest genoemd

Holteronderzoek

24- 48 uur kastje (Holter)

7 daagse registratie (Event Recording)

EMG

Tijdens een emg wordt de prikkeloverdracht van zenuw(banen) op spieren onderzocht door elektroden op de huid van armen, benen of gezicht te plaatsen

EEG

Bij een eeg wordt een aantal elektrodes op de hoofdhuid vastgemaakt met lijm of met een muts. Het eeg wordt liggend of zittend geregistreerd. Via de elektrodes worden elektrische signalen opgevangen en wordt de hersenactiviteit gemeten.

Longfunctie

• spirometrie
  
• histaminetest
  
• lichaamsplethysmograaf
  
• diffusietest
  
• longergometrie

spirometrie (kijken heeft medicament effect/)

histaminetest (test voor allergie)

lichaamsplethysmograaf (Longinhoud)

diffusietest (test om te kijken hoe goed de zuurstof wordt opgenomen)

longergometrie(fietstest)

Opdracht:

Meneer Fahrouzi wordt opgenomen op de longafdeling. De arts vermoedt dat hij een longtumor heeft en wil zo spoedig mogelijk een PET-scan van de longen laten maken. Hij heeft meneer Fahrouzi uitgelegd waarom het onderzoek nodig is. Over het verloop van het onderzoek heeft hij niets verteld. De arts vraagt aan jou of jij meneer Fahrouzi wil voorbereiden, zodat er morgen een CT-scan kan worden gemaakt.

Dhr.  moet de volgende onderzoeken per order arts ondergaan. 

 Waarom nemen we de test af, waarom doen we dit en in welke volgorde?

• Sputumkweek
•  PET scan.
• ECG
• Fiets test

Bij dit onderzoek wordt gekeken naar de aanwezigheid van de meest voorkomende, snelgroeiende micro-organismen (bacteriën en gisten).

Past bij: Zorgpad Algemeen ziekenhuis, Hoofdstuk 4: begeleiden bij onderzoek en behandeling

1. urine kweek
2. banale kweek
3. Fecesweek
4. bloedkweek

In het ziekenhuis wordt er bij een patiënt onderzoek gedaan naar de bacterie staphylococcus aureus (in therapie resistente vorm: MRSA).
Welke lichaamsvocht moet je hiervoor verzamelen?

1. wondvocht
2. braaksel
3. sputum
4. neusslijm

Een patient plast per 24 uur 450 ml. Dit noem je?

1. anurie
2. oligurie
3. polyurie
4. nycturie

Bij bloedafname komt dit in buisjes terecht. Deze buisjes hebben binnenin allemaal een andere chemisch oplossing om onderzoek mogelijk te maken.
Stelling: bloedafname moet in een vaste volgorde gebeuren van buisje gebeuren om de betrouwbaarheid van de uitslagen te kunnen garanderen.

1. waar
2. niet waar

Klinisch chemisch onderzoek

microbiologisch onderzoek

histopathologisch onderzoek

Welk resultaat hoort bij welk soort onderzoek? 

Past bij: Zorgpad Algemeen ziekenhuis, Hoofdstuk 4: begeleiden bij onderzoek en behandeling

zoutgehalten, zoals natrium, kalium, magnesium

aanwezigheid van een bacterie, schimmel/gist, parasiet of virus

aanwezigheid van kankercellen

afwijkende functie van lichaamscellen vaststellen

onderzoek naar hoogte van cholesterol

onderzoek naar werking schildklier

Stelling: bij het maken van een CT scan, maakt met gebruik van elektromagnetisme

1. waar
2. niet waar

Een zorgvrager gaat naar het ziekenhuis voor een X-abdomen. wat voor onderzoek wordt hier gedaan?

1. Een echografie onderzoek van de buik
2. Een CT scan van de longen
3. Een Röntgenfoto van de buik.
4. Een Röntgenfoto van het been

Welk onderzoek wordt gebruikt om een collumfractuur vast te stellen

1. CT scan
2. Rontgenfoto
3. MRI scan
4. PET scan

Klinisch chemisch onderzoek

microbiologisch onderzoek

histopathologisch onderzoek

Welk lichaamsmateriaal hoort bij welk soort onderzoek? 

Urine en feces

Urine en feces

bloed

bloed

bloed

wondvocht

wondvocht

chirurgisch verwijderde knobbel uit het lichaam

24 uurs urine

een huidbiopt

een uitgesneden tumor

Röntgenstraling wordt voor therapie (kankerbestraling) en als diagnostiek (X-foto) gebruik).
Stelling: bij een X-foto is de stralingsdoses zo laag dat het altijd ongevaarlijk is. Er zijn geen beperkingen of extra beschermende maatregelen noodzakelijk

1. waar
2. niet waar

Bij dit endoscopisch onderzoek van de darm moet de zorgvrager 2 dagen van te voren beginnen met laxeren

1. colonoscopie
2. proctoscopie
3. rectosigmoidoscopie
4. gastroscopie

Stelling: met een röntgenfoto kun je alleen botten beoordelen. Verder niks.

1. waar
2. niet waar

Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van geluid en de weerkaatsing hiervan.

1. MRI scan
2. Rontgenfoto
3. Endoscopie
4. Echografie

Endoscopie. welke functie is er niet mogelijk via een endoscoop?

1. een 'hapje' nemen in de vorm van biopsie of afknippen van een uitstulping
2. echografie vanuit de binnenkant van het orgaan.
3. röntgenfoto maken van binnenuit.
4. spoelen, waarbij vocht en cellen verzameld worden.

Opdracht:

Mevrouw Yilmaz is 42 jaar oud en woont in Rotterdam. Ze is hier geboren en getogen. Ze is getrouwd en heeft 4 kinderen in de leeftijd van 2 tot 16 jaar oud. Het jongste kind is een nakomertje. Mevrouw Yilmaz werkt als voedingsassistente in een verpleeghuis. Haar man werkt als beveiliger bij het Feyenoord stadion. Hij werkt fulltime met onregelmatige diensten. Mevrouw Yilmaz werkt al een aantal maanden niet meer, omdat ze last heeft van buikpijn, diarree en vermoeidheid. Sinds drie dagen heeft ze heftige buikkrampen met bloederige dunne ontlasting. Met dehydratieverschijnselen wordt mevrouw opgenomen op een afdeling van het Albeda Ziekenhuis. 

Mw. moet de volgende onderzoeken per order arts ondergaan. Werk de volgende onderzoeken uit.

Colonoscopie + biopsie

• Gastroscopie

• Faeceskweek

• X-thorax

• CT-scan met contrastvloeistof

• Bloedkweken.