Het VDBN deel 1

• Nederlands
• Secundair onderwijs

WELKOM in de les Nederlands! 

Neem: 

- Chromebook 

- Werkboek

- Blad papier

Doen: 

1. Maak een naamkaartje

2. Open jouw Chromebook

3. Ga naar: LessonUp.app

4. Wacht tot iedereen klaar is.

Werking LessonUp

• Presentatie / PowerPoint
• Leerlingenmodus
• Oefeningen

Code invoeren

Bijvoeglijk naamwoord

• is een woordsoort die wordt gebruikt om een zelfstandig naamwoord te beschrijven. Het verwijst dus naar een zelfstandig naamwoord. Het zegt iets meer over hoe dat zelfstandig naamwoord is. Het bijvoeglijk naamwoord kan zowel achter of voor het zelfstandig naamwoord staan. 
• Bijvoorbeeld: Het huis is mooi of het mooie huis.

Zelfstandig naamwoord

• duidt een persoon of ding aan. Je kan er een lidwoord voorplaatsen.
• Bijvoorbeeld: de hond, het huis ...

Oef 2: werkboek blz 258

Hoeveel bijvoeglijke naamwoorden heb je aangeduid?

Oplossing oef 2

sidekick

Een persoon die een ondersteunende rol heeft ten opzichte van een ander. Hij/zij helpt bij taken/doelen + bieden van ondersteuning. 

Als welke woordsoort kan je de aangeduide bijvoeglijke naamwoorden nog gebruiken?

1. zelfstandig naamwoord
2. werkwoord
3. voornaamwoord
4. bijwoord

Oef 4: werkboek blz 258-259

Werkwoord

Zegt wat iets of iemand doet of overkomt.

In een zin staat ten minste een werkwoord.

Vb: praten, lachen, werken, worden

• Het loon is verdiend.

• De jobs zijn uitgeoefend.

• De broodjes zijn belegd. 

• De werkgevers zijn verstomd.

• 7500 werkgevers zijn overtuigd.

• Duizenden deelnemers zijn aangemeld.

• De media-aandacht is vergroot.

• De jongerenprojecten zijn geselecteerd.

In welke vorm staat het werkwoord in de herschreven woordgroepen?

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

Het voltooid deelwoord

• is een vorm van het werkwoord die wordt gebruikt om een voltooide actie of toestand aan te duiden. Meestal is het voltooid deelwoord niet het enige werkwoord in de zin, maar wordt deze gecombineerd met de hulpwerkwoorden 'zijn' en 'hebben'. Voltooide deelwoorden kunnen met verschillende voorvoegsels beginnen zoals ‘ge’, ‘ver’… 
• Bijvoorbeeld: ik heb gespeeld.

Wat zien we?

• Het voltooid deelwoord kan de functie van een bijvoeglijk naamwoord hebben. Het  VD zegt dan iets meer over het zelfstandig naamwoord waar het naar verwijst. 
• Bv: de belegde            broodjes. 
  

• Naam = VDBN

VDBN = afkorting van?
Tip: VD en BN

VD BN 

Voltooid deelwoord:

 

- Vorm van een werkwoord

- Begint vaak met ge-, be-, ver-, ont-

- Er staat dan altijd nog een ander werkwoord in de zin.

vb.Hij heeft veel cadeautjes gemaakt.

Bijvoeglijk naamwoord:

- Zegt iets over een zelfstandig naamwoord

- Geeft extra informatie

- Het staat vaak vóór een ZN

vb. De rode auto.

        De reusachtige villa.

Is het duidelijk wat het VDBN is?

Ja

Nee

Een beetje

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord ...

1. wordt gebruikt om een ZN te beschrijven.
2. wordt gebruikt in de tegenwoordige tijd van de werkwoorden.

In welke zin is het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruikt?

1. De tafel is verhoogd.
2. De hoge tafel.
3. De verhoogde tafel.
4. Hij verhoogt de tafel.

In welke zin is het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruikt?

1. De brief is geschreven.
2. De geschreven brief.
3. Hij schrijft een brief.
4. De blauwe brief ligt op de tafel.

Je kan ...

uitleggen waar de afkorting VDBN voor staat.

uitleggen wat het VDBN is. 

het VDBN herkennen. 

Je leert ...

het onderscheid tussen het bijvoeglijk naamwoord, voltooid deelwoord en VDBN.

het VDBN correct schrijven.

Oefening

Oef 1: bundel blz 1

Doel: het onderscheid maken tussen BN, VD en VDBN 

Oplossing oef 1

De hond werd UITGELATEN.

1. Voltooid deelwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord
3. VDBN

Het GEPOETSTE huis.

1. Voltooid deelwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord
3. VDBN

Het PRACHTIGE uitzicht.

1. Voltooid deelwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord
3. VDBN

Vragen?

Ja

Nee

2. Hoe schrijf je een VDBN?

Doel: het VDBN correct schrijven. 

Belang: spelfouten voorkomen.

Neem de bundel 

2.1. Algemene regel

• mooie

• warme

• lelijke

• lekkere

• vernielde 

• verhinderde

• ondertekende

Bundel blz 2

2.1. Algemene regel

• voltooid            deelwoord  

• bijvoeglijk naamwoord 

• V D B N

• bijvoeglijk             naamwoord 

• E

Bundel blz 2

2.1. Algemene regel

• ondertekend

• ondertekende

• verdienen

• verdiende

• beledigen

• beledigd

Bundel blz 2

2.1.  Algemene regel

• VDBN

• E

• voltooid       deelwoord  

• verlicht + e

• verhoogd + e

Bundel blz 3

De .... werkgevers (overtuigd)

Het ... loon (verdiend)

2.2. Wat met een lange klank in het VD?

• gedood

• gedode

• gehaat

• gehate

• verkleed

• verklede

Bundel blz 3

2.2. Wat met een lange klank in het VD?

• lange klank/klinker

• verenkel

• vergrote

Bundel blz 3

De ... weg (verbreden)

1. verbreedde
2. verbreede
3. verbrede
4. verbreed

Wat is het verschil tussen vergrote en vergrootte?

2.3. Wat met een korte klank in het VD?

• ingevet

• ingevette

• beklad

• bekladde

• verpot

• verpotte

Bundel blz 4

2.3 Wat met een korte klank in het VD?

• korte klank/klinker

• verdubbel

• afgematte

Bundel blz 4

De ... pan (verhitten)

1. verhite
2. verhit
3. verhitten
4. verhitte

Vragen?

Ja

Nee

2.3.1. VDBN met enkele of dubbele d/t?

Bundel blz 4

• gehaaste

• beantwoorde

2.3.1. VDBN met enkele of dubbele d/t?

Bundel blz 5

• VDBN

• 1 t of d

• beantwoorde

• benadeelde

• VDBN

• 2 t's of d's

• opgeschudde

• gespotte

• afgematte

T

D

TT

DD

de ... muur (bekladden) 

de ... pot (neerzetten)

het ... meisje (verleiden)

de ... grond (bemesten)

2.3.2. Wat met -en in het VD?

bundel blz 5

• gevonden

• gevonden

• opgehangen

• opgehangen

• gesproken

• gesproken

2.3.2. Wat met -en in het VD?

bundel blz 5 en 6

• voltooid    deelwoord    

• EN

• E

• afgevallen

• genomen

De ... kip (braden)

3. De onregelmatige werkwoorden

Bundel blz 6

• verloren

• verloren

• gezocht

• gezochte

• gezongen

• gezongen

3. De onregelmatige werkwoorden

• gebroken

• gebroken

• gegeven

• gegeven

Bundel blz 6

Waarom leren we dit?

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Heb je alles begrepen wat er vandaag aan bod kwam? Zo niet, wat wil je graag verder uitgelegd krijgen?

Heb je nog vragen?