Thema 1 Kernfysica Hoofdstuk 1: Bouw atoom

• Biologie
• Secundair onderwijs

Doel van dit thema duidelijk stellen.

Vervolgens enkele herhalingsvragen ter activering van de leerstof.

Welke drie deeltjes vind je in een atoom?

1. Protonen, neutronen, elektronen
2. Protonen, neutronen, fotonen
3. Protonen, quarks, neutrino’s
4. Protonen, elektronen, ionen

Wat bepaalt het atoomnummer van een element?

1. Het aantal neutronen
2. Het aantal protonen
3. Het aantal elektronen
4. De massa van de kern

Wat is een ion?

1. Een geladen atoom
2. Een ongeladen atoom
3. De atoomkern
4. Een deel van de elektronenwolk

Wat gebeurt er bij iosinatie?

1. Een atoom verliest of wint protonen
2. Een atoom verliest of wint neutronen
3. Een atoom verliest of wint elektronen
4. Een atoom verandert in een isotoop

voorbeelden / toepassingen
van straling

Wat weet je nog van vroeger?

Is er iets nieuw?

Atoommodellen kaderen in het veranderende wetenschappelijk inzicht. Wij baseren ons op het atoommodel van Bohr.

Wat is het atoomnummer... ?

1. 14
2. 7

aantal protonen

Hoeveel N heeft... ?

1. 35
2. 17
3. 16

massagetal - atoomnummer

verschillende vormen van een atoom = isotopen

 aantal neutronen kan verschillen

Als je weet dat C 6 protonen heeft, hoeveel neutronen bevatten deze isotopen dan?

Hoeveel neutronen bevat... ?

1. 11
2. 10
3. 21

A-Z

Hoeveel protonen bevat... ?

1. 10
2. 11
3. 21

Z

Op deze nuclidenkaart zijn alle isotopen voorgesteld.

De lijn Z=N wordt in het begin goed gevolgd. Dit begint te veranderen vanaf Z=20. Dit heeft te maken met de stabiliteit.

De zwarte lijn de zijn stabiele isotopen, hoe blauwer, hoe onstabieler.

He-4 (2p+ en 2 n0) is onstabiel

juist

fout

Nee, Z is kleiner dan 20, N=Z, dus stabiel.

Koolstof-14 (6 p+ en 8 n0) is stabiel

juist

fout

Nee, Z is kleiner dan 20, N is niet gelijk aan Z, dus onstabiel.

Zuurstof-16 (8 p+ en 8 n0) is stabiel

juist

fout

Ja, Z is kleiner dan 20, N=Z, dus stabiel.

Welk isotoop is het meest stabiel?

Stikstof-14 (7 p+, 7 n0)

Stikstof-15 (7 p+, 8 n0)

Stikstof 14, want  Z is kleiner dan 20, N=Z, dus stabiel.

Welk isotoop is het meest stabiel?

IJzer-56 (26 p+, 30 n0)

IJzer-59 (26 p+, 33 n0)

IJzer 59, want Z is groter dan 20 en kleiner dan 82. Dus hoe meer N, hoe stabieler.

Ioniserende straling is in staat om een ion te maken van een atoom. Er wordt een elektron uitgestoten omdat de straling (bevat veel E) het atoom onstabiel maakt.

Kan je deze doelen beantwoorden?

👍

🤔

👎

Waar zou kennis van isotopen of straling belangrijk zijn in het dagelijks leven of de maatschappij? Geef toepassingen!

Voorbeelden zoals medische beeldvorming, kernenergie, archeologie (C-14), rookmelders,...