impressionisme vs. naturalisme

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Impressionisme en naturalisme zijn geen gelijkwaardige stromingen. Het impressionisme is namelijk (1) en het naturalisme een (2).

1. 1 = literaire stroming 2 = schrijfstijl
2. 1 = schrijfstijl 2 = literaire stroming
3. 1 = stijl in de schilderkunst 2 = een filosofische richting
4. 1 = filosofie 2 = natuurgetrouwe weergave

Het leven wordt volgens een naturalist bepaald door drie (determinerende) factoren:
1 = erfelijkheid (race), 2 = tijd (moment), 3 = ...

1. opvoeding, afkomst (milieu)
2. (noodlottige) omstandigheden (fate)
3. psychologie van een personage (psyche)
4. vrije wil (free will)

Wat hoort niet bij het impressionistische taalgebruik?

1. archaïsmen
2. beeldspraak
3. ironie
4. neologismen

De literatuur in de 19e eeuw. 

Weet je het nog?

De stromingen:

- de romantiek (reactie op de Verlichting in de eeuw ervoor: zelfstandig kritisch denken, ratio, rede, kennis)

- het realisme (reactie op de romantiek: gevoel staat centraal)

De teksten van de Beweging van Tachtig/ de Tachtigers zijn vooral:

1. naturalistisch
2. realistisch
3. romantisch

kenmerken romantiek:

vlucht uit de werkelijkheid

liefde voor de natuur

aandacht voor het verleden (middeleeuwen)

hernieuwde belangstelling voor de godsdienst

humor

mystiek van leven en dood

de Tachtigers

impressionisme:

De woorden waren een persoonlijke zintuiglijke impressie van de werkelijkheid. Sensitivistisch taalgebruik  (weergave van stemming/ emotie)

Kenmerken:

- lange zinnen

- veel bijvoeglijke naamwoorden

- gedetailleerde uitbeelding van vormen en kleuren

- veelvuldig gebruik van veel beeldspraak

Over de romanticus....

• vlucht uit de werkelijkheid
• leeft in onvrede met het hier en nu
• gevoel, verbeeldingskracht, individualisme staan op de eerste plaats
• kunst moet orgineel zijn en de persoonlijke opvattingen van de kunstenaar weergeven

realisme

De werkelijkheid weergeven zoals die is.

De stroming van het realisme is een directe reactie op de romantiek. Er wordt het tegenovergestelde gedaan. 

Geen vlucht, maar confrontatie met de werkelijkheid zoals die is.

realisme gekoppeld aan determinisme

Dit kwam tot uiting in het naturalisme.

Kenmerken naturalisme:

mens wordt bepaald door:

• erfelijkheid (race)
• woon- en leefomstandigheden, afkomst en opvoeding (milieu)
• tijd waarin men leefde (moment)

De hoofdpersoon is vaak een overgevoelig, nerveus mens.

Het slot altijd noodlottig.