Gedragsonderzoek op de kinderboerderij

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Onderzoeken en ontdekken

Diergedrag

Leerdoelen 

• Je kunt dier een dier bestuderen 
  
• Je kunt een ethogram en een protocol maken 
• Je kunt een onderzoeksvraag en hypothese opstellen
• Je kunt de resultaten weergeven
• Je kunt een conclusie trekken
• Je kunt een discussie schrijven

Wat is gedrag?

1. het maken van alle bewegingen van een mens of een dier.
2. alles wat een dier of mens doet, dus ook zweten en huilen.
3. alles wat een dier doet om zijn baasje het naar zijn zin te maken.
4. een reactie

Soorten gedrag 

Dieren vertonen allerlei soorten gedrag zoals sociaal gedrag:

• Leven in een groep
• Territoriumgedrag (zoals dreigen)
• Voortplantingsgedrag/ partner vinden: (zoals paringsgedrag)
• Zorg gedrag

Gedragsonderzoek

Stap 1: je onderzoekt (in tweetallen) 1 dier 

Stap 2: zoek informatie op over het dier

Stap 3: bedenk een onderzoeksvraag

Stap 4: bedenk een hypothese

Stap 5: je onderzoekt het gedrag: ethogram en protocol

Stap 6: maak (in tweetallen) een verslag

Het verslag

• Voorblad met namen, klas, datum en titel van het onderzoek
  
• Inhoudsopgave en paginanummering
  
• Onderzoeksvraag
  
• Hypothese
  
• Werkwijze
• Resultaten
  
• Conclusie
• Discussie

Welke dieren zijn geschikt? 

- Geit

- Parelhoender

- Kip

- Eend

- Gans

- Pauw

- .........................

Informatie opzoeken

• Zoek informatie op over het dier. 
• Bedenk jullie onderzoeksvraag.
• De informatie die relevant is (het heeft te maken met de onderzoeksvraag) schrijven jullie op in de inleiding. 
• Waar je de informatie hebt gevonden schrijf je op bij bronvermelding. 

Onderzoeksvragen (voorbeelden)

Voorbeelden:

• Wat is het verschil in gedrag tussen een mannetje en een vrouwtje?
• Welke handeling voert een actief dier het vaakst uit?

Werkwijze

In het verslag beschrijven jullie de werkwijze

- Wat jullie hebben onderzocht

- Hoe jullie dat hebben onderzocht 

- Waarmee jullie dat hebben onderzocht

Beschrijf ook speciale omstandigheden en de weersomstandigheden. 

  

Hypothese

Een antwoord op de onderzoeksvraag zonder dat het onderzoek is uitgevoerd.

Wat verwacht je dat er uit het onderzoek komt?

Voorbeeld:

Een actieve pauw loopt het grootste deel van de tijd rond.   

Ethogram

Lijst met beschrijving 

Je schrijft de handelingen op 

Objectieve beschrijving! Feiten vermelden en geen mening

Het ethogram heb je nodig om een protocol te kunnen maken

Protocol

Een beschrijving van het aantal handelingen van een dier in een bepaalde tijd.

Hoe vaak komt een handeling voor?

Ethogram

Protocol

Even oefenen

Een ethogram maken

Heb je het ethogram goed gemaakt?

Ja

Nee

Protocol maken

Naar de kinderboerderij

• We spreken af bij de receptie en we lopen samen naar de kinderboerderij (Je gaat dus niet naar het lokaal).
• Zorg voor een pen en iets om op te schrijven
• Op de kinderboerderij: 
• Let erop dat je alle hekken steeds weer sluit!
  
• Ga met respect om met de dieren en de mensen.
  
• Wees rustig en niet luidruchtig.
• Heb je je ethogram en je protocol? Lever deze weer in bij mij. 

De resultaten verwerken

• De resultaten zijn de gegevens uit jullie onderzoek.
  
• Geef de resultaten weer in een diagram met een legenda.
  
• Bij dit diagram staat een korte toelichting. Dus je legt uit wat we zien in het diagram.
  
• Alleen de resultaten worden hier weergegeven, jullie trekken hier nog geen conclusie.
  

Voorbeeld van een staafdiagram

De resultaten van het protocol geef je weer in een diagram

Het verslag

• Voorblad met namen, klas, datum en titel van het onderzoek
  
• Inhoudsopgave en paginanummering
  
• Onderzoeksvraag
  
• Hypothese
  
• Werkwijze
• Resultaten
  
• Conclusie
• Discussie