Les van 19 november

• Nederlands
• 6th Grade

Les van 19 november

Wat gaan we doen?

- woordenschat bij tekst "Morris en Marietje";

- verdere uitleg persoonlijk voornaamwoord (pvnw);

- uitleg afkortingen;

- dictee;

Welk woord?

Geef bij de volgende opdrachten aan welk woord het beste bij de zin past.

Een puzzel van duizend stukjes leggen is inderdaad lastig.

1. de meeloper
2. de tijdspanne
3. de uitdaging

We hebben een uur tussen de training en de film. Hoe zullen we de tijd doorbrengen?

1. overbruggen
2. stimuleren
3. uitstippelen

Ga naar je Taalboekje

Pak je Taalboekje: Thema 2, "Ik ben". Ga naar blz. 34 en maak oefening 1 verder af.

Ga naar je Taalboekje

Pak je Taalboekje: Thema 2, "Ik ben". Ga naar blz. 35 en maak oefening 2 en 3

Persoonlijk voornaamwoord (pvnw)

Wat is een persoonlijk voornaamwoord ook alweer?

Een persoonlijk voornaamwoord is een woordje dat je gebruikt in plaats van een naam.

Zo hoef je de naam niet elke keer opnieuw te zeggen.

Persoonlijk voornaamwoord (pvnw)

Voorbeelden:

ik (als je over jezelf praat)-> maar ook 'me' en 'mij'

jij (als je tegen iemand praat)-> maar ook 'je'

hij (voor een jongen of man) -> maar ook 'hem'

zij (voor een meisje of vrouw) -> maar 'haar'

u (voor een persoon als je respectvol wilt zijn)

het (voor een ding)

wij (voor een groep waar jij bij hoort)-> maar ook 'we' en 'ons'

Zij (voor een andere groep) -> maar ook 'ze' en 'hen'

Persoonlijk voornaamwoord (pvnw)

Voorbeeldzin:

Tom heeft een bal. Hij gooit de bal hoog.

In plaats van “Tom” zeg je "hij".

Lisa fietst naar school. Zij heeft een muts op en wanten aan, omdat het buiten koud is.

In plaats van "Lisa" zeg je "zij"

Wat is het pvnw?

Geef het pvnw aan  bij de volgende opdrachten.

Wij hebben hem niet gezien.

Ik heb het aan haar gegeven.

Heeft u een pleister voor mij?

Zij kregen van hen een groot applaus.

Ga naar je Taalboekje

Pak je Taalboekje: Thema 2, "Ik ben". Ga naar blz. 19 en maak oefening 1 en 2

Persoonlijk voornaamwoord (pvnw) enkel- en meervoud:

Het onderwerp is         Enkelvoud                 Meervoud

1e persoon                      ik                                    wij, we

2e persoon                     jij, je, u                         jullie, u

3e persoon                     hij, zij, het                  zij, ze

Persoonlijk voornaamwoord (pvnw) enkel- en meervoud:

                         

1e persoon                         De spreker                        Ik schrijf een brief aan Elly

2e persoon                         Iets of iemand                U loopt verkeerd.

                                                 tegen wie je praat 

3e persoon                         Is iets of iemand             Lilly en Eva lachen want 

                                                 over wie je praat             zij zijn beste vrienden

Ga naar je Taalboekje

Pak je Taalboekje: Thema 2, "Ik ben". Ga naar blz. 28 en maak oefening "eerst proberen" en daarna oefening 1.

Ga naar je Taalboekje

Pak je Taalboekje: Thema 2, "Ik ben". Ga naar blz. 29 en maak oefening 2.

Afkortingen

Waarom worden afkortingen gebruikt?

Mensen gebruiken afkortingen omdat het handiger en sneller is.

Afkortingen

- Het gaat sneller.

Het is korter om “bv.” te zeggen dan “bijvoorbeeld”.

- Het is makkelijker te schrijven.

Vooral bij lange woorden of zinnen.

- Iedereen begrijpt het.

Sommige afkortingen zijn zo bekend dat bijna iedereen weet wat ze betekenen, zoals tv, wc, cm.

- Het past beter.

Soms is er weinig ruimte, zoals in berichtjes of op bordjes.

Afkortingen

Sommige afkortingen schrijf je 

- in kleine letters; 

- andere in hoofdletters;

- sommige zonder (een) puntje(s er tussen);

- andere met (een) puntje(s er tussen) 

Even oefenen:

Kies bij de volgende opdrachten de juiste afkortingen:

Ik heb een knoopje van 5 millimeter nodig.

1. km
2. min.
3. mm

In verband met de regen is de speeltuin gesloten.

1. i.p.v.
2. i.v.m.
3. z.s.m.

Hij gaat bijvoorbeeld morgen zwemmen.

1. bijz
2. blz.
3. bijv.

Mijn opa is in juli jarig.

1. jan
2. jul
3. jun

Ga naar je Taalboekje

Pak je Taalboekje: Thema 2, "Ik ben". Ga naar blz. 30 en maak oefening 2.

Afkortingen en hoofdletters

Je gebruikt hoofdletters bij afkortingen van namen van organisaties, landen of instellingen.

Afkortingen van eigennamen en van belangrijke personen schrijf je meestal met hoofdletters.

EU (Europese Unie)

NS (Nederlandse Spoorwegen)

KLM (Koninklijke Luchtvaart Maatschappij)

VIP (Very Important Person)

EHBO (Eerste Hulp Bij Ongelukken)

DR (Drenthe)

H.M. (Hare Majesteit)

Ook gebruik je hoofdletters als de afkorting zelf normaal ook hoofdletters heeft:

TV/tv → beide mogen, maar tv komt tegenwoordig het meest voor (in het Nederlands mag hij gewoon klein).

Afkortingen en kleine letters

Je gebruikt kleine letters bij gewone woorden: de meeste afkortingen schrijf je met kleine letters.

Voorbeeld:

- bijv. (bijvoorbeeld)

- m (meter)

- cm (centimeter)

- jr. (junior)

Afkortingen en puntjes

Je gebruikt puntjes als je letters weglaat, maar het woord blijft “uitspreekbaar”.

Voorbeeld:

- blz. (bladzijde)

- bijv. (bijvoorbeeld)

- m.a.w. (met andere woorden)

Je gebruikt ook puntjes bij “initiaalwoorden” die je uitspreekt als losse letters.

Voorbeeld:

a.s. (aanstaande)

t.a.v. (ter attentie van)

Afkortingen zonder puntjes

GEEN puntjes als de afkorting als een ‘nieuw woordje’ klinkt→ Je spreekt het als een echt woord uit.

- pin (persoonlijk identificatienummer)

- laser

- havo

Ook GEEN puntjes bij eenheden of maten.

cm, kg, km, m

Afkortingen zonder hoofdletters én zonder puntjes?

Bij eenheden:

- cm

- m

- kg

Bij woorden die zelf een gewoon woord zijn geworden: 

-pin

- wifi

- havo

Bij kleine veelgebruikte afkortingen: 

- tv

- wc

- sms

Afkortingen overzicht

Afkortingstype                                                                  Hoofdletters?                           Puntjes?                                      Voorbeeld

Organisaties / namen                                                    Ja                                                   Nee                                                 KLM, NS

Uitspreekbare woorden                                                Nee                                               Nee                                                 pin, havo

Eenheden                                                                            Nee                                               Nee                                                 cm, m, kg

Gewone afkortingen van woorden                          Nee                                               Ja                                                      bijv., blz.

Losse-letter-afkortingen                                             Soms                                           Ja                                                      t.a.v., a.s.

Betekenis afkortingen

Geef bij de volgende opdrachten aan wat de betkenis van de afkorting is:

Mijn zus haalde haar havo diploma

Maak de opdrachten 1 t/m nummer 6.

Ga naar je Taalboekje

Pak je Taalboekje: Thema 2, "Ik ben". Ga naar blz. 38 en maak oefening "eerst proberen" en daarna oefening 1.

Ga naar je Taalboekje

Pak je Taalboekje: Thema 2, "Ik ben". Ga naar blz. 39 en maak oefening 2.

Oefen dictee

Dictee: schrijf de woorden en de twee zinnen hier op en druk aan het einde pas op 'enter'.

Dictee: schrijf de woorden en de twee zinnen hier op en druk aan het einde pas op 'enter'.