Osteoporose en artrose (19oa)

Pathologie skelet
Osteoporose en Artrose
1 / 21
next
Slide 1: Slide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 1

This lesson contains 21 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Pathologie skelet
Osteoporose en Artrose

Slide 1 - Slide

Wat ik nog graag zou willen weten of leren is.........

Slide 2 - Open question

Artrose

Slide 3 - Mind map

  • Meest voorkomende reumatische aandoening aan het bewegingsapparaat
  • Achteruitgang van gewrichtskraakbeen -> vervorming van bot onder het kraakbeen -> exostose / osteofyt -> vermindering beweeglijkheid en/of beknelling van zenuwen
  • Kan in alle gewrichten optreden; vaakst in nek, onderrug, knieën, heupen, duim, vingers en grote teen.

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Risicofactoren
voor artrose

Slide 6 - Mind map

Artrose (risicofactoren)
  • Erfelijke aanleg
  • Geslacht (vrouw) en leeftijd (>45 jr)
  • R.A. of recidiverende jichtaanvallen
  • Ontwikkelingsstoornissen bewegingsstelsel
  • Trauma’s en/ of overbelasting (werk, sport, ….)
  • Overgewicht

Slide 7 - Slide

Klachten artrose

Slide 8 - Mind map

Artrose (klachten)
  • Startpijn en –stijfheid; bij bewegen na een tijdje liggen of zitten.
  • Startstijfheid vermindert/ verdwijnt na ongeveer 10 minuten. Veel mensen met artrose hebben vooral 's ochtends klachten, de eerste 10 minuten na het opstaan.
  • Kraken (crepiteren) van gewrichten bij beweging
  • Bij secundaire ontsteking van gewricht: heftiger pijn, met meer stijfheid/ bewegingsbeperking. Tevens zwelling en warmte.
  • Bij ontstaan van exostose / osteofyten; toename van bewegingsbeperking en ontstekingsrisico.

Slide 9 - Slide

Artrose (behandeling)
  • Leefstijl:                                                                                                                                                                                      - Gezond gewicht                                                                                                                                                                - Voldoende (onbelast) bewegen, evt onder begeleiding van fysiotherapeut                                
  • Ergotherapeutische hulpmiddelen (bijv. keukengereedschap, schoenen,...)
  • Pijnstilling:                                                                                                                                                                                  - PCM, NSAID (kan ook lokaal), evt. (zwakwerkende) opoioiden of corticosteroidinjecties.
  • Chirurgisch:                                                                                                                                                                                - Osteotomie (correctie van standsafwijkingen)                                                                                                   - Implantatie prothese (gewrichtsvervanging)

Slide 10 - Slide

Osteoporose

Slide 11 - Mind map

Osteoporose ('botontkalking')
'Afname van kwantiteit en kwaliteit van de botmassa; minder botmassa en de aanwezige botmassa is minder verkalkt.
1/5 van de vrouwen ouder dan 55 jr heeft osteoporose

Geen symptomen, totdat er complicaties optreden.
              - (vrijwel) spontane breuken
              - inzakking van wervels --> beklemming van zenuwen


Slide 12 - Slide

Oorzaken/ risicofactoren
osteoporose

Slide 13 - Mind map

Osteoporose (oorzaken)
Primaire botontkalking: ouderdom (i.c.m. hormonale verandering), familiair of onbekend
Secundaire botontkalking: door andere aandoening, bijv. reumatoïde artritis, diabetes mellitus, schildklierafwijkingen, bijnierschorsafwijking (Cushing).  

Risicofactoren
Leeftijd
Postmenopauzale vrouwen (vermindering van oestrogeen)
Medicatiegebruik; met name corticosteroiden (prednison)
Weinig beweging (vooral ook in jongere jaren)
Vit. D en/ of calciumtekort
Andere ziekten, zoals te snel werkende bijschildklier, DM en anorexia nervosa

Slide 14 - Slide

Osteoporose (diagnostiek)
Röntgenfoto
- Breuken / inzakkingen zichtbaar maken
- Indicatie voor kwantiteit van bot
Botdichtheidsmeting (DXA-scan)
- Kwaliteit van bot meten
Bloedonderzoek
- Vitamine D

Slide 15 - Slide

D(E)XA-                                                                   scan                                                                                                 

Slide 16 - Slide

Behandeling
osteoporose

Slide 17 - Mind map

Osteoporose (behandeling)
Medicatie
- pijnstillers
- SERM’s (selectieve oestrogeen-                                                                                                 receptor modulatoren)
- Bijschildklierhormonen (stimuleert                                                                                         heropname calcium in de nieren)
- Vitamine D3
- Calcium
- Bisfosfonaten (vermindering botafbraak door osteoclasten)
- Andere medicatie, die botvorming stimuleert


Gezonde levensstijl
- goede voeding (m.n. vit D, calcium)
- voldoende buitenlucht (vit. D)
- voldoende lichaamsbeweging
- niet roken, matig met alcohol en caffeïne

Valpreventie/ valtraining 
- fysiotherapeut

Slide 18 - Slide

Overige bot- en gewrichtsaandoeningen
Een paar voorbeelden van andere bot- en gewrichtsaandoeningen
- Reumatoïde artritis
- Ziekte van Bechterew / spondylitis ankylopoëtica / axiale spondyloartritis
- Jicht
- Osteosarcoom (Botkanker) 
- Congenitale heupdysplasie (aangeboren heupafwijking)
- ............................
Kies één van bovenstaande aandoeningen en zoek hiervan op:
- Wie de meeste kans hebben hierop.          - Wat symptomen zijn.
- Wat er exact misgaat in het lichaam.         - Hoe het behandeld wordt.   
- Wat het te verwachte beloop/ de prognose is. 

Slide 19 - Slide

Vragen/ opmerkingen?

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide