7.7 Bodem en afval

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

7.7 Bodem en afval

Thema 7 Duurzaam leven

Wat weten we al?

Leerdoelen 7.6

• Je kunt omschrijven wat vermesting is en oorzaken en gevolgen van vermesting noemen.
• Je kunt een aantal vormen van watervervuiling noemen en je weet hoe rioolwater wordt gezuiverd.

Begrippen 7.6

• Grondwater
• Oppervlaktewater
• Plasticsoep
• Vermesting
• Waterbloei
• Zelfreinigend vermogen

Leerdoelen 7.7

• Je kunt een aantal vormen van bodemvervuiling noemen.
• Je kunt een aantal methoden van afvalverwerking noemen.

Chemische afvalstoffen

• Chemische afvalstoffen zorgen voor vervuiling van het water.
• Voorbeelden van chemische afvalstoffen zijn: cadmium, kwik, lood en zink.
• Vooral door landbouw en industrie komen deze stoffen in het water.
• Chemische afvalstoffen zijn in kleine hoeveelheden al giftig voor veel organismen.
• Ook reducenten gaan hieraan dood.
• Chemische stoffen hopen zich op in voedselketens, omdat organismen deze afvalstoffen niet kunnen afbreken.

Plasticsoep

• Een andere vorm van watervervuiling is plastic.
• Grote hoeveelheden plasticafval drijven op rivieren, meren en zeeën.
• Na verloop van tijd valt het plastic uit elkaar in microscopisch kleine deeltjes.

• Dit worde plasticsoep genoemd.
• Dieren eten dit plastic waardoor het in de voedselketen terechtkomt.

Stikstof

• In mest zit veel stikstof. Als er te veel mest wordt gebruikt ontstaat verzuring en vermesting.
• Door vermesting gaan planten als algen en kroos in sloten en meren explosief groeien.
• Na een tijdje bedekken deze planten het hele wateroppervlak.
• In water met te veel algen en kroos kunnen geen onderwaterplanten en waterdieren leven.
• Ook de zee en het grondwater kunnen vervuild raken.

Ziekteverwekkers

• Vooral in armere landen en ontwikkelingslanden zijn er veel mensen die geen schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen hebben.
• Ze worden ziek door ziekteverwerkers in het vuile water.
• In Nederland is vrijwel elk huis aangesloten op de waterleiding.
• Waterleidingbedrijven maken drinkwater van grondwater of van oppervlaktewater.
• Het water wordt gezuiverd, als er schadelijke stoffen in voorkomen moet het water extra worden gezuiverd.

Waterzuivering

Bijna al het rioolwater wordt gezuiverd in rioolwaterzuiveringsinstallaties

Bodem

• Mensen gebruiken de bodem voor voedselproductie en voor grondstoffen.
• Als er giftige stoffen in de bodem zitten nemen planten deze op, zo komen deze in de voedselketen terecht.
• Het is daarom belangrijk om de bodem schoon te houden.
• Soms is de bodem vroeger zo vervuild door bijvoorbeeld fabrieken of stortplaatsen, dat het moet worden schoongemaakt.
• Dat heet bodemsanering.

Afval

Er zijn verschillende soorten afval:

• Recyclebaar afval kan opnieuw worden gebruikt.
• Afval afkomstig van planten en dieren (gft) kan worden gecomposteerd.
• Klein chemisch afval (kca) is het chemische afval, bijvoorbeeld batterijen of verf.
• Het afval dat niet bij een van deze drie groepen hoort, heet restafval.

Afvalverwerking

Bijna overal in Nederland wordt het huisafval gescheiden ingezameld. 

Door afval gescheiden in te zamelen, kunnen veel afvalproducten milieuvriendelijk worden verwerkt.

Er zijn vier methoden van afvalverwerking:

• Recycling 
• Composteren
• Verbranden
• Storten

Recycling en composteren

• Bij recycling worden afvalproducten als grondstoffen gebruikt voor nieuwe producten.
• Van oud papier wordt bijvoorbeeld kringlooppapier gemaakt.
• Door recycling zijn er minder grondstoffen nodig.
• Bij composteren zetten reducenten biologisch afbreekbaar afval om in voedingsstoffen.
  
• De mest met voedingsstoffen die hierdoor ontstaat, heet compost.
  
• De planten nemen dit weer op.

Verbranding en storten

• Veel restafval wordt verbrand in grote verbrandingsovens.
• Bij het verbranden komt warmte vrij. Een deel hiervan wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken en gebouwen te verwarmen.
• De as wordt gebruikt bij voor de wegenbouw.
• Ook een klein deel van het restafval wordt gestort op vuilnisbelten.
• Storten is de gemakkelijkste en goedkoopste methode van afvalverwerking.
• Nadelen van storten is dat het stinkt en er schadelijke stoffen in de bodem kunnen komen.

Begrippen 7.6

• Bodemsanering
• Compost
• Gft
• Grondwater
• Kca
• Oppervlaktewater
• Plasticsoep
• Recycling
• Restafval

Ik kan nu

• Je kunt een aantal vormen van watervervuiling noemen en je weet hoe rioolwater wordt gezuiverd.
  
• Je kunt een aantal vormen van bodemvervuiling noemen.
  
• Je kunt een aantal methoden van afvalverwerking noemen.

Aan het werk!

Maken KB: 7.6: 1 t/m 8

Maken BB: 6.6: 1 t/m 4

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 7.6

Veel goed? -> Maken 9+ online extra  7.6