Lesaanbod_Inleiding in de groepsdynamica

• Maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 3

Module begeleiden van groepen

Lesaanbod

Inleiding in de groepsdynamica

Doel

Je brengt de groepsdynamiek in kaart 

Groepsdynamica??

Groepsdynamica

• Groepsdynamica gaat over de processen die zich in een groep kunnen afspelen en hoe je die processen kunt beïnvloeden. 
• Belangrijk zijn de context van de groep en de wederzijdse beïnvloeding. 

Groepsdynamica

Studie van het gedrag van mensen in kleine groepen.​

 

Veel menselijk gedrag kan beter begrepen worden door aandacht voor de groepen waarin dat gedrag plaatsvindt. ​

​

Wanneer is een groep een groep?

Een groep is een groep wanneer er sprake is van;

• Gezamenlijk doel​
  
• Interactie​
  
• Normen​
  
• Rollen​
  
• Vorming subgroepen​

Opdracht 1 (10 minuten)

Ieder is gemiddeld van 5 of 6 groepen lid op elk moment van zijn leven (Mills, 1967).​

Breng in kaart van welke groepen jij lid bent in deze periode van je leven. Geef daarbij aan hoe groot deze is en hoe lang je er al lid van bent.​

Soorten groepen

Primaire en secundaire groepen

Formele en informele groepen

Homogene en heterogene groepen

Primaire en secundaire groepen

Primaire groepen zijn groepen waarin het contact tussen de groepsleden erg vertrouwd is.

Secundaire groepen zijn groepen waarbij het contact tussen de groepsleden wat afstandelijker is.

Formele en informele groepen

Formele groepen worden gevormd door een organisatie en hebben een gezamenlijk doel.

Informele groepen ontstaan spontaan en hebben geen gezamenlijk doel nodig. 

Homogene en heterogene groepen

Homogene groepen bestaan uit mensen die dezelfde kenmerken hebben.

In een heterogene groep zijn er veel individuele verschillen tussen de groepsleden.

Deze klas is een voorbeeld van een;

1. primaire, formele, homogene groep
2. primaire, informele, en heterogene groep
3. secundaire, informele, homogene groep
4. secundaire, formele, heterogene groep

Opdracht 2

Maak drietallen;​

Bij opdracht 1 heb je net verschillende groepen in kaart gebracht, stel nu samen vast tot welk type elke groep hoort​.

Formeel of informeel? Waarom?​

Primair of secundair? Waarom?​

Homogene of heterogene groep?​ Waarom?

Onderdeel zijn van een groep kent positieve en negatieve kanten. Noem minimaal twee positieve en twee negatieve kanten.

Functies van groepen

Formele groepen zijn onder te verdelen in de soorten functies en doelen die zij hebben. Sommige groepen zijn gevormd om samen kennis op te doen, terwijl andere groepen gericht zijn op vaardigheden. Een onderverdeling van verschillende typen groepen bestaat dan uit:

• hoofd (kennis)
  
• hart (gevoel)
  
• handen (vaardigheden)

Kelvin zit bij de AA (Anonieme Alcoholisten). Hij deelt hier zijn gevoelens en worsteling met het stoppen met drinken. Wat is de functie van de AA?

1. Hoofd
2. Hart
3. Handen

Groepsproces

• Een groep ontwikkelt zich vaak volgens een bepaald patroon. 
• Er zijn verschillende theorieën over de ontwikkeling van het groepsproces en welke fasen een groep doorloopt. 
• Een van die theorieën is het vijffasenmodel van Oomkes.

De vijf fasen van het model van Oomkes bestaan uit:

1. Oriëntatie
2. Strijd om de macht
3. Samenwerking
4. Strijd om de intimiteit
5. Harmonie.

In welke fase wordt het aan het eind duidelijk naar wie het meest geluisterd wordt?

1. Oriëntatie
2. Strijd om de macht
3. Samenwerking
4. Strijd om intimiteit

GROEPSGROOTTE​

Naarmate de groep groter wordt, blijkt dat;​

• Het verschil tussen de leden die veel zeggen en de leden die weinig zeggen, steeds groter wordt​
  
• Er minder spreektijd per lid beschikbaar is en daardoor ook minder zegt. Dit leidt tot frustratie​
  
• Steeds meer leden gevoelens van bedreiging en geremdheid ervaren​
  
• Hoe groter de groep, hoe minder groepsleden het gevoel hebben er bij te horen.

Groepsgrootte

Ook blijkt dat naarmate de groep groter wordt;

• Men zich steeds meer richt tot de groepsleider​
  
• De leiderrol aan zwaardere en talrijkere eisen moet voldoen​
  
• De leiderrol meer geaccepteerd wordt​

Groepsrollen

Taakrollen; probeert hij vooral de groepstaak voltooid te krijgen?​

Procesrollen; probeert hij vooral de relaties te verbeteren en conflicten tussen groepsleden bij te leggen?​

Dysfunctionele rollen; probeert vooral een privébehoefte te vervullen zonder te letten op groepsproblemen?​

DYSFUNCTIONELE ROLLEN​

Agressief gedrag​

Blokkeren​

Zelfbelijdenissen​

Rivaliteit​

Sympathie zoeken​

De clown uithangen​

Aandacht trekken​

Demonstratief terugtrekken​

Eindopdracht

Voor de eindopdracht van deze module moet je de groepsdynamiek in kaart brengen. Hiervoor maak je gebruik van het format.

Ga nu aan de hand van deze les de groepsdynamiek in kaart brengen van de groep die centraal staat tijdens jouw eindopdracht.