AI en Muziek

• Muziek
• Culturele en kunstzinnige vorming
• +7
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Praktijkonderwijs
• MBO
• Middelbare school
• Leerroute n4
• Leerroute n3

Goedemorgen 2Q! Fijn dat je er bent

Fijn als je het volgende regelt bij binnenkomst:

• Jassen aan de kapstok
• Tas op de grond
• Laptops blijven in de tas
• Graag vooraan zitten

Leerdoelen deze les

1. Ik kan een standpunt innemen over AI en muziek
2.  Ik kan door muzikale keuzes te communiceren met AI een eigen muziekstuk maken 

AI en Muziek

Opwarmoefening

AI of niet? 

AI algemeen

• AI = techniek die doet alsof het slim is door het verzamelen van voorbeelden en kennis (kennis van mensen wordt vertaald naar computerregels, bijvoorbeeld dat een hond 2 oren en een neus heeft)

Dit ging een paar jaar geleden nog wel eens mis!

Nu is er al veel meer geïnvesteerd in de modellen

Generatieve AI = AI die iets nieuws maakt

Prompt = een korte tekst die je gebruikt om een AI-tool te vertellen wat hij moet doen

AI: algemeen

• AI reageert op data of impulsen uit hun omgeving
• nemen daarmee zelfstandig beslissingen
• het gaat om de mogelijkheid zelfstandig te leren en beslissingen te nemen
• niet bewust van de taken die ze uitvoeren
• volgen algoritmes (stappenplan om een doel te bereiken) en herkennen patronen
• machine learning: leren van eigen fouten en leveren steeds beter resultaat

AI: hoe kan het gratis zijn?

Niks is gratis op internet. Gratis = je bent zelf het product. 

AI modellen verbeteren

Gerichte advertenties

Gegevens verzamelen

AI: in de kunsten

Voor creatieve AI is werk verzameld zonder betaling of toestemming

AI kunstwerk verkocht voor 1 miljoen dollar

Kunst = persoonlijke expressie, emoties, uniek perspectief van de kunstenaar

AI: voordelen                              nadelen

• aanbevelingen op je tijdlijn
• deepfake-filmpjes
• chat-gpt
• navigatie app
• zelfsturende systemen
• vraag-antwoord
• lopende robots
• vertaalmachines
• herkennen van spraak
• etc.

• wapens die autonoom beslissingen kunnen nemen
• grote impact op het klimaat
• lastig te controleren: lastig te controleren (toeslagenaffaire) 
• vooroordelen worden uitvergroot
• het verschil tussen echt en nep vervaagt
• de arbeidsmarkt

Wat nog meer?

Autonome wapens

Volgens wetenschapper Nick Bostrom zou een succesvolle AI de beste, maar wellicht ook laatste uitvinding van de mens kunnen zijn. Samen met honderden andere wetenschappers, waaronder Stephen Hawking, presenteerde hij een open brief. In deze brief waarschuwen zij met name voor wapens die autonoom beslissingen kunnen nemen, en zo gevaarlijker zullen zijn dan nucleaire wapens.

Ze pleiten voor meer onderzoek naar het ‘zelflerende aspect’ van kunstmatige intelligentie. Alleen op die manier zullen de systemen blijven doen wat wij – als mensheid – willen.

AI heeft een grote impact op het klimaat

AI-modellen verbruiken veel energie en water, zowel om getraind te worden als om opdrachten uit te voeren. Om een groot taalmodel als ChatGPT te trainen wordt naar schatting 500 ton CO2 uitgestoten: dit is evenveel als 17 Nederlandse huishoudens in een jaar tijd uitstoten. En een vraag aan ChatGPT kost tot 25 keer meer energie dan een Google-zoekopdracht.

AI-systemen zijn lastig te controleren

Overheidsinstanties gebruiken steeds vaker AI om beslissingen te maken die vroeger door een mens werden gemaakt. Maar vaak is niet duidelijk op basis van welke gegevens die beslissingen gemaakt worden, wat het lastig maakt om ze te controleren. Dit is een probleem, want het kan grote gevolgen hebben als zo’n systeem een fout maakt.

De toeslagenaffaire is hier een voorbeeld van. Hierbij markeerde een AI-systeem tienduizenden ouders onterecht als fraudeurs. Veel van deze ouders raakten hierdoor diep in de schulden en verloren hun baan of zelfs hun kinderen. Bovendien bleek dat de AI discrimineerde tegen ouders met een dubbele nationaliteit.

Vooroordelen worden uitvergroot

AI-modellen zijn niet neutraal: ze worden immers gemaakt door en getraind op data van mensen. Heersende stereotypen en vooroordelen worden hierdoor vaak uitvergroot. Wanneer onderzoekers bijvoorbeeld een AI-tool vroegen een arm persoon af te beelden, kregen ze bijna alleen plaatjes van mensen met een donkere huidskleur te zien. Zelfs als ze vroegen om een ‘arm wit persoon’ af te beelden, kregen ze dezelfde resultaten.

Het verschil tussen echt en nep vervaagt

Met AI kan geloofwaardig beeld en audio gemaakt worden, dat nauwelijks van nep te onderscheiden is. AI staat dan ook aan de basis van deepfakes, een vorm van beeldmanipulatie. Experts maken zich daarom zorgen dat AI een overvloed aan desinformatie zal veroorzaken. Hierdoor zouden mensen bijvoorbeeld misleid kunnen worden tijdens verkiezingen, of zo wantrouwig worden naar alle informatie dat ze alleen nog maar op hun gevoel afgaan.

Sommige mensen zijn zelfs bang dat AI het hele internet zal vervuilen. Uit metingen van 2023 blijkt dat al bijna de helft van het internetverkeer veroorzaakt wordt door bots. Deze worden vooral gebruikt voor klantenservice en om data van het internet te schrapen.

Door AI verandert de arbeidsmarkt

Veel routinematige taken, zoals boekhouding en administratie, worden tegenwoordig grotendeels door computers uitgevoerd. Dit noem je ook wel automatisering. Maar met kunstmatige intelligentie kunnen machines niet alleen routinematige taken overnemen, maar ook taken waar creativiteit of kennis voor nodig is. Denk bijvoorbeeld aan het schrijven van teksten, het opstellen van rapporten, of het ontwerpen van logo’s. Veel mensen zijn daarom bezorgd dat AI hun baan over zal nemen.

Maar dat de arbeidsmarkt verandert, hoeft niet te betekenen dat werkloosheid toeneemt, legt hoogleraar arbeidseconomie Anna Salomons uit. Kunstmatige intelligentie zal namelijk ook nieuwe taken creëren, zoals het controleren van door AI gemaakte beslissingen of het trainen van AI-systemen.

Hoe denk jij dat AI zich gaat ontwikkelen? Wat hebben we over een x aantal jaar dat we nu nog niet hebben/kunnen?

AI: virtuele popsterren

Hatsune Miku (2007)

Noonoouri (2018)

Gorillaz (1998)

AI: The Beatles - Now and then

• 1977: John neemt een demo op in New York van Now and then
• 1980: John Lennon wordt doodgeschoten
• 1994: bandje met muziek van John gevonden door Yoko, ze geeft het aan de andere Beatles
• 1995: Paul, Ringo en George luisteren naar de opnames. Free as a bird & Real love worden uitgebracht, Now and then blijft op de plank liggen
• 2021: nieuwe techniek door Peter Jackson waarbij een stem van een instrument kan worden gescheiden op een opname
• 2023: de 'nog levende Beatles' voegden muziek toe aan een oude demo van John Lennon (overleden)
• een derde van het originele deel van John Lennon is niet gebruikt, nieuwe delen zijn toegevoegd

AI: SUNO

Zoekopdracht: psychedelic, kittens

Cosmic Kittens

Opdracht deel 1

• Maak twee heel verschillende liedjes op suno.com
• Beluister met je buurman/buurvrouw elkaars liedjes
• Welke is het beste? Waarom? (onthoud dit voor opdracht deel 2)
• Waaraan hoor je dat dit AI is? Hoor je dit überhaupt?

De leerlingen gaan in groepjes van twee luisteren naar hun nummers. Zonder te zeggen welke versie het is, laten ze de originele, onbewerkte versie en hun eigen versie aan de ander horen. De luisteraar zegt eerst welke versie diens favoriet is. Vervolgens zegt de luisteraar of die denkt dat dit de AI-versie is of de bewerkte versie.

Opdracht deel 2 + nabespreken

• Beste liedjes beluisteren via het bord
• Hoe was dit om te doen?
• Wat vind je van AI muziek?
• Is AI gegenereerde muziek, echt muziek?

De leerlingen gaan in groepjes van twee luisteren naar hun nummers. Zonder te zeggen welke versie het is, laten ze de originele, onbewerkte versie en hun eigen versie aan de ander horen. De luisteraar zegt eerst welke versie diens favoriet is. Vervolgens zegt de luisteraar of die denkt dat dit de AI-versie is of de bewerkte versie.