Massamedia Kerndoel 3&4

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Massamedia

Hoofdstuk 3

Het nieuws

3.1 Nieuwsselectiecriteria

Leerdoel

Je kan uitleggen welke verschillende criteria een rol spelen bij het selecteren van nieuws.

Selectiecriteria

• De actualiteit
• Het bijzondere of uitzonderlijke van een gebeurtenis
• De nabijheid van het nieuwsfeit
• De belangstelling van de doelgroep 
• Commerciële belangen
• De doelstelling en eigen identiteit van de krant, omroep of zender

Hoe actueel is de gebeurtenis?

• Nieuws is 'nieuw' (=actueel) en niet 'oud'
  
• Sommig nieuws blijft 'langer actueel' (bijvoorbeeld aanslagen 9/11 en oorlogen)

Noem een nieuwsbericht dat actueel is op dit moment.

Hoe bijzonder is het?

• Nieuws moet bijzonder zijn
• Hoe vreemder, heftiger, erger hoe beter
• De ene zender vindt dit meer nieuws dan een andere zender

Hoe dichtbij is het?

• Hoe dichterbij het nieuws, hoe belangrijker mensen het vinden
• Herkenbaarheid zorgt ook voor een hogere nieuwswaarde: ‘Ik hoop maar dat zoiets mij niet overkomt’

Wat heeft de belangstelling

van de lezers/kijkers?

• Wat is de doelgroep?

• Commerciële belangen spelen ook een grote rol bij het selecteren van nieuws

De identiteit van de krant of omroep

Een christelijke krant zal eerder een bericht plaatsen over de paus.

Een linkse krant (zoals de Volkskrant) zal eerder een bericht plaatsen over de armoede 

In de krant staat een bericht over een Japanse jongen van 8 jaar die al op de universiteit zit. Door welk nieuwsselectiecriterium staat dit in de krant.

1. het dichtbij is gebeurd
2. het past bij de doelgroep van het reformatorisch dagblad
3. het heel erg bijzonder is

Welk begrip hoort niet bij het begrip nieuws selecteren

1. actueel
2. dichtbij
3. populair
4. bijzonder

Waarom was deze dolfijn in het nieuws?

1. actueel, bijzonder, belangrijk persoon
2. actueel, belangrijk voor de samenleving
3. bijzonder, dichtbij, interessant en actueel
4. actueel, bijzonder, interessant en veraf

Massamedia

Hoofdstuk 3

Het nieuws

3.2 Betrouwbaarheid

Leerdoelen

Je kan uitleggen hoe het referentiekader en selectieve percepetie de betrouwbaarheid van nieuws beïnvloedt.

Je kan drie manieren waarop journalisten proberen betrouwbaar te zijn noemen, uitleggen en herkennen.

Selectieve waarneming

Onbewust maak je keuzes in wat je waarneemt.

Je denkt vaak wel dat je alles ziet maar niemand kan alles zien.

Wat zie je hier?

Wat je ziet, heeft te maken met je referentiekader; met de manier waarop je naar dingen kijkt

Betrouwbaarheid

Alles wat je ziet, leest en hoort is dus niet altijd betrouwbaar.

Dit heeft te maken met je:

- Selectieve waarneming: Je selecteert onbewust wat je ziet.

- Referentiekader: Alles wat jou heeft gevormd en wat je meeneemt in hoe je over de wereld denkt.

Referentiekader

Jouw referentiekader bepaalt hoe je over dingen denkt.

Wat vinden jullie van:

- Vuurwerk

- Honden

- wonen in de stad

- Zwarte piet

- Cambuur

Hoe zorgen journalisten dan dat ze zo objectief mogelijk zijn?

- een scheiding maken tussen objectief (feiten) en subjectief (meningen)

- hoor en wederhoor toepassen (beide 'kanten' horen)

- meerdere bronnen gebruiken (1 bron is geen bron)

Selectieve perceptie is iemand bewust of onbewust keuzes maakt bij het waarnemen.

1. Juist
2. Onjuist

Het referentiekader van iemand bestaat uit uiterlijk, geboorteplaats en geslacht.

1. Juist
2. Onjuist

Objectiviteit is een beschrijving van gebeurtenissen die niet klopt met de werkelijkheid en gekleurd is door een eigen mening.

1. Juist
2. Onjuist

Massamedia

Hoofdstuk 3 - Het nieuws

3.3 Mediawetgeving

Hoofdstuk 4 - Publieke en commerciële media

Leerdoelen

Je kan uitleggen waarom persvrijheid belangrijk is in een democratie en wat censuur is.

Je kan uitleggen waarom de overheid zich bemoeit met de massamedia.

Je kan het verschil uitleggen tussen de publieke en
commerciële media.

Je kan uitleggen wat het hoofddoel is van commerciële media en welke invloed dat heeft op betrouwbaarheid.

Persvrijheid

Artikel 7 geeft journalisten 

persvrijheid. 

Dit artikel zegt dat je mag schrijven 

wat je wilt en het openbaar mag 

maken door het te laten drukken 

of op internet te plaatsen. Zonder dat het 

van tevoren wordt gecontroleerd.

Is er in Rusland persvrijheid? (denk aan de video die we eerder keken)

Censuur

Censuur is het tegenovergestelde 

van persvrijheid. 

Dit betekent dat artikelen van journalisten 

vóóraf gecontroleerd worden. 

De machthebbers bepalen wat er wel 

en niet in de krant of op televisie komt.

Waarom is censuur een gevaar voor een democratie?

Overheidsregels

De overheid bemoeit zich met 

massamedia om een aantal redenen: 

• om de persvrijheid te garanderen
• om de pluriformiteit in de media te bevorderen
• om te zorgen voor goede informatievoorziening voor burgers
• om zich in te zetten voor goede kwaliteit van de media