De wetenschappelijke methode

• geschiedenis
• Secundair onderwijs

Tegenwoordig is wetenschap óveral

Maar tot de late Middeleeuwen
was dit helemaal niet zo...

Dit komt door twee redenen...

Wetenschap uit de klassieke oudheid
&

Behoudende visie van de Kerk

16e eeuw - Humanisme

Mens - werd nu óók belangrijk geacht

17e eeuw -
Wetenschappelijke Revolutie

HUMANISTEN

Een kritische houding 

& Nieuwsgierig waren

HUMANISTEN

Stelde vragen - wie, wat, waarom en hoe!?

Systematische Uitoefening

Regels
Structuur
Planning

zorgde voor - Objectieve uitslag

Wetenschappelijke Revolutie

De houding van wetenschappers veranderde ingrijpend

Wetenschappelijke Revolutie

Verder hielpen wetenschappelijke tijdschriften en boeken met het verspreiden van kennis

Waarheid

Hoofdvraag: wat is waarheid?

Kenmerk: niet meer uitgaan van

wat anderen zeggen, maar zelf

nadenken

Hoe? rationalisme vs. empirisme

Wat is waarheid? Als de oude Grieken of Romeinen het vinden? Als het in de Bijbel staat? Of iets anders? Je kunt de wereld niet verklaren door alleen een beroep te doen op het gezag van anderen. Zelf logisch redenenen of systematisch observeren en experimenten was het devies.

Wetenschappelijke Revolutie

systematisch kennis verwerven:

- rationalisme (verstand)

- empirisme (waarneming)

gevolgen:

- ontdekking van natuurwetten

- vooruitgangsgedachte

Empirie = de werkelijkheid om je heen

• Kennis over de werkelijkheid om je heen noem je empirische kennis.
• Je verkrijgt die kennis door de werkelijkheid te onderzoeken.
• Door middel van directe en indirecte ervaring stel je de waarheid van een oordeel vast.
• Zintuiglijke kennis
• Ervaring is de enige bron van kennis

René Descartes

Cogito ergo sum

Het denken (de ratio) is de enige of voornaamste bron van kennis

Ratio

Als je alleen je hersenen gebruikt, blijf je binnen je ratio, de rede. Je houdt afstand van de werkelijkheid die altijd anders kan zijn.

Je analyseert = het werk van je verstand (je ratio) daarom: RATIONALISME

Deductieve redenering - Rationalisme

Premisse 1: Alle roofdieren hebben scherpe snijtanden.

Premisse 2: Leeuwen zijn roofdieren.

Conclusie: leeuwen hebben scherpe snijtanden.

(Premisse = beweerzin)

Inductieve redenering - empirisme

Beweerzin 1: De eerste kraai in het park is zwart.

Beweerzin 2: De tweede kraai in het park is zwart.

Beweerzin 3: De derde kraai in het park is zwart.

Beweerzin 4: De laatste kraai in het park is zwart.

Conclusie: alle kraaien in het park zijn zwart.

Inductieprobleem

Heb je echt alles overal onderzocht?

Dus hoe betrouwbaar is de algemene regel die je hebt afgeleid?

En bij het verifiëren van de afgeleide algemene regel loop je vervolgens tegen een vergelijkbaar probleem aan.

Indien je wat meer uitleg wil over de inductieve en deductieve methode kan je volgend filmpje bekijken (optioneel).

Abductieve methode is GEEN leerstof

De wetenschappelijke revolutie

-Zeventiende-eeuwse wetenschappers gingen nog meer dan voorheen uit van verstand en waarneming.

-Ze geloofden dat ze door wetenschap de wereld kon worden begrepen (kijken, meten, denken, argumenteren).

-Wetenschappelijk onderzoek was niet bedoeld om kerk en geloof ter discussie te stellen, maar om de grootsheid van Gods schepping aan te tonen.

Obser-veren

Rede-neren

Experim-enteren

De Wetenschappelijke Revolutie was

1. Een tijd waarin vrouwen meer wetenschap gingen beoefenen.
2. Een tijd waarin wetenschap binnen 10 jaar heel erg veranderde.
3. Een tijd waarin wetenschap veranderde.
4. Een tijd waarin smartphones belangrijk werden.

Wat verstaan we onder empirisme?

Waarheidsvinding door middel van logisch nadenken heet:

1. Empirisme
2. Rationalisme
3. Humanisme
4. Absolutisme

De grondlegger van de moderne toepassing van het empirisme in de wetenschap heet:

1. Galileo Galileï
2. René Descartes
3. Copernicus
4. Francis Bacon

De wetenschappelijke revolutie

• Zeventiende eeuwse wetenschappers gingen uit van verstand en waarnemingen. Ze geloofden dat hierdoor de wereld kon worden begrepen.
• Het was niet de bedoeling van de onderzoekers om het ongelijk van de Kerk aan te tonen, het was juist de bedoeling om de grootsheid van Gods schepping aan te tonen.
• Deze periode in de zeventiende eeuw werd de wetenschappelijke revolutie genoemd. De wetenschappelijke revolutie bouwde voort op het humanisme in de zestiende eeuw.