2TH derivatie: voor- en achtervoegsel

WOORDENSCHAT

WOORDENSCHAT

'fietsen'

Persoon	fietser	Persoon die fietst
Proces	fietsen	Proces van fietsen
Voorwerp	fietswiel	Voorwerp dat hoort bij fietsen

WOORDENSCHAT UITBREIDEN

Kan op 3 manieren:

1.  Afleiding --> fiets/ fietser

2. Samenstelling --> fiets/ fietswiel 

3. Vervoeging --> fiets/fietsen

WAT IS HET VERSCHIL?

Samenstelling = twee woorden met een aparte betekenis, samengesteld. 

- auto + raam = autoraam

Vervoeging = een werkwoord vervoegd: 

- ik speel

- hij speelt

AFLEIDING

Een woord met een zelfstandige betekenis, samen met een woorddeel zonder zelfstandige betekenis.

- fiets + er = fietser (persoon die fietst).

            - 'fiets' heeft een zelfstandige betekenis.

            - 'er' heeft geen zelfstandige betekenis

drinkfles

1. samenstelling
2. vervoeging
3. afleiding

(Ik heb) gedronken

1. samenstelling
2. vervoeging
3. afleiding

Amazonegebied

1. samenstelling
2. vervoeging
3. afleiding

meisje

1. samenstelling
2. vervoeging
3. afleiding

AFLEIDINGEN

Om afleidingen te maken heb je nodig:

1. Een grondwoord
2. Een voorvoegsel, of een achtervoegsel.

Wat is het grondwoord in deze afleidingen?

1. doosje
2. fietser
3. groenig
4. onjuist
5. bruggetje

Antwoorden

1. doosje
2. fietser
3. groenig
4. onjuist
5. bruggetje

Niet alles is mogelijk

'Iemand die kaartjes knipt' is een ...

'Iemand die steelt' is een ...

Niet alles is mogelijk

'Iemand die kaartjes knipt' is een kaartjesknipper. 

- Dat woord kennen wij in het Nederlands nog niet, en daarom mag je deze afleiding (kaartjes + knip) + er maken.

'Iemand die steelt' is een dief.

- Dat woord kennen wij in het Nederlands wel, daarom is het niet nodig om hierbij een afleiding te maken (steler).

Voor- en achtervoegsels

Voorbeelden van voorvoegsels:

on-	onnodig
wan-	wanhoop
in-	indirect
her-	herexamen
ont-	ontbossing
a-	asociaal

Voor- en achtervoegsels

Voorbeelden van achtervoegsels:

-ig	groenig
-achtig	lila-achtig
-loos	radeloos
-baar	draagbaar
-dom	christendom
-lijk	makkelijk

Maak een afleiding met een voor- en achtervoegsel tegelijk.

Huiswerk

Leer de woordenlijst van 1.5 (blz. 39)! 

Volgende week gaan we hier een quiz over doen.

Opdracht 14 + ...