Doel van een alinea (27) + woordspeling en beeldspraak (28)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Online les 21 december 2021

Huiswerk 

Vandaag:
Les 27 af tot en met 9

Volgende les:
Les 28 af tot en met 12

Herhaling

les 27 - de functie van een alinea

Functie van een alinea

Elke alinea, of een groepje alinea's samen, heeft binnen de tekst een functie. De schrijver heeft er een bedoeling mee. Door signaalwoorden te herkennen in een alinea, zal je de functie van de alinea sneller herkennen.

In de inleiding wil de schrijver je nieuwsgierig maken, zodat je de tekst verder wil lezen. Welke manieren kan de schrijver hiervoor gebruiken?

De kern van een tekst bestaat uit een aantal alinea's die met elkaar te maken hebben. Er zijn verschillende verbanden mogelijk. Welke ken je?

Het slot van een tekst kan verschillende functies hebben. Welke?

Instructie 

les 28- woordspeling en beeldspraak

Woordspeling

Met een woordspeling probeert de schrijver op het verkeerde been te zetten en te laten nadenken. Hij wil er meestal een humoristisch effect mee bereiken. 

Voorbeelden

1. De duiker was diep gezonken.

2. Word bokser; meer kans op slagen.

Uitleg

Betekenis 1: de duiker gaat diep het water in (letterlijke betekenis)

Betekenis 2: als zedelijk diep gevallen (figuurlijke betekenis)

Uitleg

Betekenis 1: letterlijk kans op lichamelijk letsel (geslagen worden)

Betekenis 2: figuurlijk kans op goede carrièrevooruitzichten

Ken je zelf een voorbeeld van woordspelingen?

Beeldspraak

Bij beeldspraak vergelijkt de schrijver de werkelijkheid met een 'beeld', iets wat hem aan die werkelijkheid doet denken. Daarmee makt hij zijn tekst mooier, sterker, duidelijker, opvallender of grappiger.

Voorbeelden

1. Je kamer lijkt wel een zwijnenstal.
Je kamer is een rommel 

2. Jij voelt je hier als een vis in het water, of niet?
Jij bent helemaal op je plek hier; je voelt je goed

Tip

Je kunt de beeldspraak vaak herkennen aan de woorden die aan het beeld voorafgaan: 'als'; 'alsof'; 'net' of 'van' of door werkwoorden 'lijken' of 'zijn'.

Ken je zelf een voorbeeld van beelspraak?

Huiswerk

Maken les 28:
1 tot en met 12