PC Ontdekkers en de VOC

Powercollege Ontdekkers en de V.O.C.
Wat gaan we behandelen?

1 / 30
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisBasisschoolGroep 6-8

This lesson contains 30 slides, with text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Powercollege Ontdekkers en de V.O.C.
Wat gaan we behandelen?

Slide 1 - Slide

Lesdoel
Je leert: 
  1. Welke ontdekkers er waren.
  2. Welke tijd bij de VOC hoort
  3. Wat voordelen waren van de compagnië.
  4. De belangrijkste handelsroutes in de tijd van de koloniën.
  5. Dat Nederland belangrijk was op het gebied van ontdekkingsreizen.
    5. Ik weet waarom Europeanen naar Azië gingen




Slide 2 - Slide

Middeleeuwse Kaart
Op deze middeleeuwse wereldkaart
ligt de heilige stad Jeruzalem
in het midden er omheen
lagen Europa en een stuk van Azië en
een stuk van Afrika.

 

Slide 3 - Slide

De Zijderoute

Slide 4 - Slide

Het Ottomaanse Rijk

Slide 5 - Slide

Wat nu?
- Nieuwe routes zoeken
- In de jaren '80 en '90 van de 15e eeuw (1480-1499) kwamen veel mensen rondom Afrika toch aan in Indië
- Er waren ook mensen die een andere route verzonnen...

Slide 6 - Slide

Tijd van ontdekkers en hervormers
    (1500-1600)
De Europeanen kochten al in de
middeleeuwen kruiden en
specerijen uit Azië. Deze
werden door de tussenhandel
en belastingen 'peperduur'.
De Europeanen zochten
een manier om de specerijen
zelf uit Azië te halen.

Slide 7 - Slide

Specerijen
Peper
Kaneel
Kruidnagel
Paprika
Nootmuskaat
Thee
Koffie

Slide 8 - Slide

Specerijen
  • Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.

  • Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

  • Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Ontdekkingsreizigers
Jaar:   Ontdekker:                          Ontdekking:
1324    Marco Polo                           China (over land)
1378    Ibn Buttata                           Arabisch schiereiland
1415    Hendrik de Zeevaarder   noord-west kust Afrika
1488    Bartolomeus Diaz             Kaap de Goede Hoop
1492    Christoffel Columbus     Amerika (hij denkt dat hij in India is)
1498    Vasco da Gama                  Eerste die echt in India komt
1499    Amerigo Vespucci            Ontdekt dat Amerika een nieuw continent is
1521    Ferdinand Magelheas      Eerste reis om de wereld (Stille Oceaan)
       

Slide 11 - Slide

Nederlandse Ontdekkingsreizigers
Jaar:    Ontdekker:                        Ontdekking:
1516    Dirk Hartog                          West-kust Australië
1542    Abel Tasman                      Tasmanië en Nieuw- Zeeland
1595    Cornelis de Houtman    Eerste Nederlander in India
1596    Willem Barentsz               Nova Zembla (Behouden Huis)
1599    Olivier van Noort              Eerste Nederlandse reis om de wereld

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Kolonie

plek waar mensen gingen:

  • wonen
  • werken
  • handelen
  • grondstoffen verzamelen

Slide 14 - Slide

De V.O.C.
Tijd van Regenten en Vorsten (1600 tot 1700)

Rond het jaar 1500 werden de wereldzeeën verkend door Portugese en Spaanse ontdekkingsreizigers. Door de omvang en ligging van de overzeese gebieden die beide landen veroverden, kun je spreken van een wereldrijk.

Door het succes van Portugal en Spanje kregen meer landen belangstelling voor de overzeese rijkdommen. Voor expedities naar onbekend gebied was veel geld en mankracht nodig. Het risico was voor de investeerders hoog, want de uitkomst was onzeker. Engeland en de Republiek werden vanaf 1600 de belangrijkste zeemachten.

Slide 15 - Slide

Eerste Nederlanders in Azië
  • Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederlander in Oost-Indië aan

  • Opbrengst net voldoende om de kosten eruit te krijgen, vooral door verkeerde ruilmiddelen.

  • Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede Hoop is bewezen

Slide 16 - Slide

Handelsschip of oorlogsschip?

De schippers die handelden werden koopvaarders genoemd.

De schepen werden meer en meer bewapend met kanonnen.

Om zich te verdedigen tegen piraten, dieven en concurrenten.

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Video

Met dit (hier nagebouwde) schip, voeren drie schippers vanaf Texel op 2 april 1595 naar Indië.

Met 249 mannen gingen ze heen, met 87 mannen kwamen ze terug.
De rest ging dood aan scheurbuik.

Dus konden ze meer specerijen meenemen!
Vandaar het spreekwoord: De ene zijn dood is de ander zijn brood


Slide 19 - Slide

Nederlandse kooplieden wilden deze specerijen zelf in
Azië inkopen.

Daarom vormden enkele Amsterdamse
kooplieden een 'compagnie' = een onderneming, een bedrijf.

De mensen in een compagnie zorgden met elkaar voor geld, schepen en bemanning.

Slide 20 - Slide

Alle compagnieën waren concurrenten van elkaar.


De mensen in Azië  vroegen hogere prijzen. Hun peper, kaneel, nootmuskaat was populair! 
De compagnieën zaten elkaar dwars, schoten elkaars boten lek en maakten flink ruzie.

Het gevolg was dat er heel veel specerijen in Nederland te koop waren. Teveel!

Tja, hoeveel peper heeft een mens eigenlijk nodig...
De prijzen daalden en de kooplieden kwamen niet van hun specerijen af. Wat nu?

Slide 21 - Slide

De VOC
Om een einde te maken aan alle compagnieën en kooplieden die elkaar dwars zaten werden ze gedwongen om samen te werken.

Er werd 1 grote organisatie opgezet in 1602: de VOC.

De Vereenigde Oostindische Compagnie.
Door de samenwerking gaan ze de concurrentie tegen en kunnen de winsten ook gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje.

Slide 22 - Slide

Doel VOC
Doel: handelsmonopolie op de specerijenhandel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

handelsmonopolie =  officieel recht om als enige te mogen handelen in een bepaald product of met een bepaald land of volk ('alleen verkooprecht')

Slide 23 - Slide

Hoe?
  • Uitschakelen van concurrenten

  • Bouwen van handelposten

  • Contracten met inheemse vorsten

  • Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

  • Indien nodig: veel geweld

Slide 24 - Slide

VOC
2000 Schepen en 30.000 man personeel
Eerste multinational van de wereld

Slide 25 - Slide

790.000.000.000

Slide 26 - Slide

De VOC had 4 speciale rechten: 


  1. -oorlog voeren en afspraken maken met vorsten in Azië
  2. - forten en handelsposten bouwen
  3. - soldaten sturen
  4. - zeggen wie er bestuurder is

Slide 27 - Slide

Om de schepen, de bevoorrading en het betalen van de bemanning te financiëren, kon je een aandeel van de VOC kopen. Je kreeg dan ook een gedeelte van de winst van de VOC.

De VOC is daarmee het bedrijf wat aandelen uitgaf om geld bij elkaar te krijgen. Je ziet hier een aandeel VOC. Voor het eerst mochten deze aandelen ook verhandeld worden, zo is de VOC dus de grondlegger van de huidige aandelenbeurs.

Slide 28 - Slide

Forten bouwen
De VOC ging forten bouwen in Azië, om hun handel te verdedigen. Ook dwongen ze de bevolking om specerijen te verbouwen.De VOC gebruikte dwang en geweld om te krijgen wat ze wilden.

Slide 29 - Slide

Samengevat:
Verenigde Oost-Indische Compagnie:
  • opgericht in 1602
  • eerste bedrijf met aandelen
  • recht om oorlog te voeren
  • alles in eigen beheer
  • eerste multinational
  • tussenhandel
  • factorijen (handelsposten)
  • onder leiding van Heren XVII
  • Spiegelretoursschip

Slide 30 - Slide