4.5 lymfe

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

4.5 lymfesysteem

Hoe noemen we zo'n proces als dit? 

vervoeren zuurstof

rol bij bloedstolling

bestrijding ziekteverwekkers

Wat kun je vinden over
de functie van de milt?

Wat kun je vinden over de functie van de zwezerik (thymus)?

LEERDOEL

4.5

* je kunt de kenmerken en functies 

van weefselvloeistof en lymfe noemen

lymfeknopen, zoals keel- en neusamandelen en milt.

                     beenmerg

B-lymfocyten       T-lymfocyten

lymfeknopen         thymus

                                  lymfeknopen

Weefselvloeistof

weefselvloeistof is het bloedplasma dat het bloedvat is uitgegaan en in het weefsel terecht is gekomen

bloedplasma

bloedplasma is water met daarin opgelost voedingszouten, en afvalstoffen

Lymfe

lymfe is het weefselvocht dat in het lymfevat terecht is gekomen

weefselvloeistof

*vanuit haarvaten

*tussen de cellen

 

*O2 + voedingstoffen            cellen 

* CO2 cellen            weefselvloeistof 

bloeddruk > osmotische druk

vloeistof uit haarvat gedrukt

bloeddruk 

osmotische druk

(veroorzaakt door eiwitten)

water, O2, CO2 en kleine opgeloste stoffen (suiker, zout) verlaten bloedvat

bloeddruk < osmotische druk

vloeistof sijpelt in haarvat 

85% van weefselvloeistof terug in haarvat: +/- 4L lymfe

Oedeem is een ophoping van weefselvloeistof. Benoem zo veel mogelijk oorzaken van oedeem.

bloedtoevoer haarvaten

* wordt geregeld door 

- glad spierweefsel in aanvoerende slagaders

- kleine kringspieren net voor de haarvaten

- o.i.v. zenuwimpulsen, hormonen, chemische signalen vanuit weefsels (bijv. histamine)

* op elk moment 5 - 10% van haarvaten doorbloed

* in hersenen, hart, lever en nieren constante toevoer

lymfevaten

*door hele lichaam: vaten en knopen

*2 grote lymfevaten zijn

- rechterlymfestam

- borstbuis 

* monden uit in de bovenste holle ader 

* hier komen afbraakproducten van vetten 

in de bloedbaan terecht

stromen lymfe

* lymfevaten bevatten kleppen 

(net als bij aders)

* door samentrekken van skeletspieren 

wordt lymfe omhoog gedrukt 

(ook net als bij aders!)

afweer

* lymfocyten zuiveren de lymfe van ziekteverwekkers

* die bevinden zich in lymfeknopen

* delen zich bij infectie: lymfeknoop zwelt op 

https:

Aan de slag met leerdoelen:

4.5 Opdracht 54 t/m 57

Leertips toets:

Braindumps

Beeld en woord 

Oefentoetsen:

Biologiepagina, test jezelf (methode)