Modern Imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Dit blokuur

Modern imperialisme (7.3)

•  Bespreken planning (studiewijzer)
•  Klassikale uitleg (+/- 20 minuten)
• Individueel maken werkblad (+/- 20 minuten)
• 5 minuten pauze
• Bespreken werkblad (+/- 10 minuten)
• uitleg Wedloop om Afrika (+/- 10 minuten)
• In tweetallen opdracht 10 en 11 maken.

Imperialisme

Imperium = rijk 

imperialisme = het streven naar een uitbreiding van de staat naar een wereldrijk

modern imperialisme = ^ tussen 1870 en 1900 waarbij er een strijd is tussen Europese landen tussen het 'inpikken' van kolonies.

Hiervoor kennen we al kolonialisme sinds het einde van de 15e eeuw (allereerst Portugezen en Spanjaarden, daarna andere Europese landen). Tot ongeveer 1850 zijn dat vooral handelsposten en werden er niet hele landen bezet, bij het modern imperialisme  wel.

Kenmerkend aspect 33:

De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie

Oorzaken/motieven

1. Economische motieven: grondstoffen nodig voor de industrialisatie. Ook: afzetgebied. Bijvoorbeeld textiel dat in fabrieken relatief goedkoop werd geproduceerd kon in de kolonies weer worden verkocht. (kun je een gevolg hiervan bedenken voor de Indiase textielproductie?)

2. Macht en status: hoe meer kolonies, hoe groter je rijk, hoe meer aanzien (in die tijd). Je wilde niet achterlopen op andere Europese landen.

3. 'Beschaven en ontwikkelen': superioriteitsdenken: 'beschaving brengen' naar 'onderontwikkelde landen' (let hier alsjeblieft op de aanhalingstekens)

Het bezetten van een kolonie ging gemakkelijk voor Europeanen door hun technologische voorsprong: betere wapens, betere communicatiemiddelen (telegraaf), stoomschepen.

''The white man's burden''

Take up the White Man's burden—

Send forth the best ye breed—

Go bind your sons to exile

To serve your captives' need;

To wait in heavy harness,

On fluttered folk and wild—

Your new-caught, sullen peoples,

Half-devil and half-child.

(Rudyard Kipling)

Conferentie van Berlijn

1884-85

Europese machthebbers komen in Berlijn bij elkaar om afspraken te maken over het imperialisme: wij krijgt wat? 

Dit naar aanleiding van het door België 'innemen' van Congo.

Er ontstond een wedloop (race): als je er als land niet op tijd bij was, was een ander land je voor.

Gevolgen van het modern imperialisme

• Europese bestuurders (bezetting) in het land. Bijv. de Britten in India, of de Belgen in Congo. Verschil tussen direct en indirect bestuur. 
  
• Gedwongen arbeid: bijdragen aan economische activiteiten van het moederland. Bijvoorbeeld een bepaald aantal grondstoffen produceren of landbouw verrichten. Grote vraag door de industrialisatie in Europa.
• Verdeeldheid tussen de bewoners van het land doordat sommige groepen voorrechten kregen van de bezetter.
• Willekeurige grenzen die zijn getrokken door de bezetter. Geen rekening gehouden met volken/culturen. Zorgt voor veel conflicten.
• Tot op zekere hoogte: onderwijs en gezondheidszorg. Aanleg infrastructuur.

Aan de slag

Maken opdracht 10 en 11 op bladzijde 167