Test 2.1 en uitleg 2.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Planning

Oriëntatie + 2.1 Communisme (herhaling)

2.2 De Sovjet-Unie

2.3 De Verenigde Staten

Beekweek 2 TOETS De Sovjet-Unie en de VS + Opkomst van China (4X)

Jaartallen

1776 - ?

1917 - ?

1922 - ?

1928 - ?

1929 - ?

1936-1938 - ?

Kenmerkende aspecten 

Het totalitair karakter van het communistisch systeem

De economische wereldcrisis

Oorzaken Russische Revolutie

1. De ongelijke behandeling van de 3e stand (privileges 1e en 2e stand),
   
2. Het absolutistisch bestuur van de tsaar,
3. Het verlies in de Russisch-Japanse Oorlog (nooit eerder verloor een
     Europees land van een Aziatisch 'minderwaardig' land),
4. En de mislukking van de Doema (parlement),
   ...worden de tsaar zeer zwaar aangerekend onder
   de groeiende oppositie. Het is wachten op een
   laatste (grote) misstap van de tsaar...

Sociaal-democraten en communisten

Sociaal democraten = gematigde stroming, geen klassenstrijd maar door wetgeving vreedzame oplossing ongelijkheid

Communisten = radicale stroming, door middel van klassenstrijd eerlijke verdeling welvaart. Geen privébezit

Communisme

Marx idee  = Socialisme met gemeenschappelijk eigendom van fabrieken invoeren met behulp van revolutie door de arbeidersklasse. ( in Rusland anders toegepast) 

Aanhangers: o.a. Karl Marx (onder), Vladimir Lenin (boven), Josef Stalin: 

> Richten Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij op.
De visie van Marx past niet echt bij Rusland (landbouwstaat)

Voorstanders = bolsjewieken (meerderheid)
Tegenstanders = mensjewieken (minderheid)

De Sovjet-Unie

De Sovjet-Unie is de naam voor Rusland (met een aantal andere landen) tussen 1922 en 1991, toen het land een communistische dictatuur was.

Een sovjet is een raad van boeren, arbeiders en soldaten.

Het bestuur van Sovjet-Unie zou in handen van deze sovjets moeten zijn...

Welke oorzaken van de Russische Revolutie heb je geleerd? Meerdere antwoorden goed

1. Absolutistisch bestuur
2. Onvrede derde stand
3. Doema geen macht
4. Ontevreden mensjewieken

Waarom leidde WO I tot de Februari- Revolutie? Meerdere antwoorden goed

1. Er werden veel verliezen geleden
2. Er werd veel landbouwgrond verloren
3. Er brak hongersnood uit
4. Omdat de Tsaar geen macht had

Leerdoelen

• Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische Revolutie.
• Je kunt een beschrijving geven van de economie en samenleving in de Sovjet-Unie
  
• Je kunt uitleggen wat de Grote Terreur inhield

Video

https://vimeo.com/290172481

1917 - 1922

De Russische burgeroorlog (opschrijven EN kennen)

• Rode leger (communisten onder leiding van Trotski en Lenin)
• Arbeiders, arme boeren
• Bolsjewieken
  
  
• Witte leger:
• Tsaargezinden 
• Liberalen
• Geen communisten
  
• Mensjewieken
• Adel.
  
  
• 1922: Bolsjewieken/Rode Leger winnen burgeroorlog

Wie is dit?

1. Stalin
2. Nicolaas II
3. Engelse koning
4. Lenin

Welke gegevens passen bij de februarirevolutie en welke passen bij de oktoberrevolutie?

Februarirevolutie

Oktoberrevolutie

Staatsgreep door de Bolsjewieken

Tsaar Nicolaas II afgezet

Communisme ingevoerd

Doema (regering) neemt macht over

Lenin neemt macht over

Bestuur sluit vrede van Brest-Litvosk

Uitleg - De Sovjet-Unie

Planning:

Uitleg

Huiswerk bekijken en nakijken

Wil je:?

Verrijken: Hfst 1: P5      Hfst 2:P6 of P7

Of Afsluiting maken

Economie in de SU

• Nationaliseren: staat eigenaar banken/fabriek
• Landbouw onder toezicht → afstaan opbrengst
• Alsnog hongersnood → Terugdraaien sommige maatregelen

Van Lenin naar Stalin

• Planeconomie
• Zware industrie belangrijk
• Landbouw verbeteren? 
• Collectivisatie!

1924 Lenin overleden --> Stalin

Visie Marxisme:
De communistische revolutie wordt door de arbeidersklasse geleid.

Visie Leninisme:
De communistische revolutie wordt door de partij geleid.

Visie Stalinisme:
Communisme met één man als leider (Stalin zelf).

Komsomol: de jongerenorganisatie van de Sovjet-Unie

Al het goede kwam van vadertje Stalin!

Collectivisatie in de landbouw

• Samenvoegen boerderijen → Kolchozen
• Probleem: oogst niet af willen staan
• Stalin boos → Boeren vermoord/opgesloten
• 1929-1933: enorme hongersnood.

Huiswerk

Lees p2.1 op blz 65 t/m Rusland vóór 1917.

Maak:

P1 opdracht 3 en 6

Lees verder en maak 8-10 11-12

Lezen p2.2 daarna:

Maak 2.2: 3, 4, 6, 8, 12, 14

Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een Goelag, een strafkamp.

• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.
• Iedereen die werd aangegeven bij de geheime politie kon ook familie zijn
   werd   zonder proces gevangengezet.
  

Samenleving in de SU

• Nieuwe elite uit Communistische Partij
• Goede huizen en eten
• Platteland enorme hongersnoden
• Vrouwen moet je opleiden (gelijkheidsprincipe)
• Wel ook nog steeds huishouding/opvoeding 

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

• De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren, dit zijn de helden van het land!
  

• Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...
  

Totalitaire samenleving

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een totalitaire samenleving
  
  
• In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk, de staat bepaald.
  
  
• De staat heeft altijd gelijk.                                     Zo niet, dan toch....

Acht kenmerken totalitaire staat:

1)  Landsbelang staat boven individu
2) De leider is allesoverheersend

3) Eenpartijstelsel, geen parlementaire democratie

4) Massamedia: propaganda en
     censuur (controle op inhoud)
5) Jeugd wordt geïndoctrineerd 
     (moeten naar jeugdkampen)

6) Veel (leger)parades (militarisme)

7) IJzeren handhaving van de orde door geheime politie (terreur)

8) Onderdanen leven in permanente angst, zo oppositie uitsluiten (Goelags)

Showprocessen

• Tegenstanders?
• Valse beschuldigen
• Oneerlijke rechtszaken (showprocessen)

• Hoogtepunt tijdens Grote Terreur

De Grote Terreur

• Overal tegenstanders
• Moorden, strafkampen
• Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' oppakken en
  
•  veroordelen.
  
• De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

De Grote Terreur

Tijdens de Grote Terreur (1934-1938), die de Sovjet-Unie teisterde, verdwenen honderdduizenden burgers in werkkampen of belandden voor het vuurpeloton. De achterdocht van één man, Stalin, was daarvoor verantwoordelijk. De showprocessen, waarin gehersenspoelde partijbonzen hun misdaden bekenden, vormden slechts het topje van de ijsberg.

Stalin overlijdt

5 maart 1953

Was het moord? Dat is nooit helemaal duidelijk geworden.

Wel dat Stalin in zijn laatste jaren compleet paranoia was geworden:

overal zag hij complotten tegen zich en wilde hij 'tegenstanders' uitschakelen.

Huiswerk

• Lees 2.1 en 2.2
• Maak 2.1: 3 t/m 6 7 8-10 11-12
• Maak 2.2: 3, 4, 6, 8, 12, 14

Volgende les, huiswerk controle en leerstrategie 

Leg eens in eigen woorden (!) uit..

• Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische Revolutie.
  
• Je kunt een beschrijving geven van de economie en samenleving in de Sovjet-Unie
  
• Je kunt uitleggen wat de Grote Terreur inhield

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen