13 mei 5.2 Democratie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat doen we vandaag?

• Hoofdstuk 5
• Paragraaf 5.2
  
• Opdrachten 5.2

Vragen huiswerk?

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

• hoe Nederland vanaf 1815 werd bestuurd
• welke invloed de liberalen hadden
• wat veranderde door de grondwet van 1848
• hoe het kiesrecht werd uitgebreid

5.2 Democratie in Nederland

Planning

• Nakijken 5.1
• Uitleg 5.2

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• hoe Nederland vanaf 1815 werd bestuurd
  
• welke invloed de liberalen hadden
• wat veranderde door de grondwet van 1848
• hoe het kiesrecht werd uitgebreid

Het bestuur van Nederland

• In 1813 wordt prins Willem Frederik koning van Nederland
  
  
• In 1815 werden Nederland en België samen gevoegd tot het Koninkrijk der Nederlanden

Het bestuur van Nederland

Het parlement

Eerste Kamer

Tweede Kamer

Staten-Generaal

Koning: staatshoofd + regeringsleider

Liberale invloed

• Koning Willem I besliste alles zonder overleg.
  
  
• De Nederlanders vonden dit de eerste jaren prima.
  
  
• De Belgen niet. Zij kwamen in opstand en stichtten in 1830 een onafhankelijke staat.

Liberale invloed

• Veel leiders van de Belgische Opstand waren liberalen die in de politiek streefden naar vrijheid.
• Hun ideeën waren gebaseerd op de verlichting en wilden burgerlijke vrijheden.
• En wilden ze dat burgers meer invloed hadden op de politiek.

Liberale invloed

• België kreeg in 1831 een liberale grondwet
• Er kon alleen geregeerd worden met toestemming van het parlement.
• Het parlement werd gekozen door burgers.
• Alleen mannen met een goed inkomen kregen kiesrecht. 

Liberale invloed

• Ondertussen in Frankrijk:
  
  

• Honger vanwege mislukte oogsten
  
• Opstand onder het volk
  

• De koning vluchtte, de liberalen namen de macht over
  
• Frankrijk: monarchie -> republiek

Liberale invloed

• Koning Willem II wilde voorkomen dat dit ook in Nederland gebeurde.
• Hij gaf de liberale leider Johan Rudolph Thorbecke de opdracht een nieuwe grondwet te schrijven.

Grondwet van 1848

Burgelijke vrijheden:

- godsdienstvrijheid

- persvrijheid

- vrijheid van verenigingen en vergaderen

Grondwet van 1848

Burgelijke vrijheden

- godsdienstvrijheid

- persvrijheid

- vrijheid van verenigingen en vergaderen

Nederland wordt een parlementaire democratie

-> Niet de koning, maar het parlement de hoogste macht.

Grondwet van 1848

Hoofd van de ministers: minister-president

Alle ministers bij elkaar: het Kabinet

Ministers waren nu verantwoordelijk voor alles wat de koning deed en zei. De koning moest toestemming krijgen.

Koning: 

staatshoofd + regeringsleider

Willem I

Willem II

Willem III

Uitbreiding van het kiesrecht

• 1887. 14% van de mannen
• 1896. 50% van de mannen
• 1917. Alle mannen mogen stemmen
• 1919. Alle mannen én vrouwen mogen stemmen
  
  
• -> Nederland: parlementaire democratie

www.npostart.nl

Aan het werk. 

• Leer paragraaf 5.2.
• Maak de opdrachten bij de Introductie, 1 t/m 4, en 5.2, 1 t/m 3.
  
  

Dit is ook huiswerk .

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• hoe Nederland vanaf 1815 werd bestuurd
  
• welke invloed de liberalen hadden
• wat veranderde door de grondwet van 1848
• hoe het kiesrecht werd uitgebreid