Hoofdstuk 3 - Herhaling grammatica 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Nederlands

Herhaling grammatica 3.7

Check in?

1. groene smiley
2. oranje smiley
3. rode smiley

Programma:

Lesuur 1:

• SO grammatica 30-03 en 31-03
• Gezamenlijke opdracht zinsdelen
  

Lesuur 2:

• In de klas: zinsdeel spelen
• Online: puzzelen met zinsdelen

Lesvragen/ lesdoelen:

• Ik concentreer mij op mijn (online) werk
• Het onderwerp in de zin vind ik door...
• Het lijdend voorwerp  in de zin vind ik door

zinsdelen herkennen

Onderwerp

Werkwoordelijk gezegde

Lijdend voorwerp

 Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde is een zinsdeel.
  
• Het werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin.
  
• De persoonsvorm is onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.
  
• Het werkwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp ‘doet’ of ‘overkomt’.

Programma

- Terugblik persoonsvorm, zinsdelen, onderwerp

- Het gezegde

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin?

Wat kun je nog vertellen over zinsdelen?
(denk ook aan het verdelen van zinsdelen!)

Hoe vind je het onderwerp in een zin?

Wat is de persoonsvorm en het onderwerp? 

Sleep naar de goede plek.

persoonsvorm (pv)

onderwerp (ow)

Alleen 

eten

we

friet.

op zaterdag

Wat is de persoonsvorm en het onderwerp? 

Sleep naar de goede plek.

persoonsvorm (pv)

onderwerp (ond)

Moet 

klas 2B

voor Engels

huiswerk

maken?

Wat is de persoonsvorm en het onderwerp? 

Sleep naar de goede plek.

persoonsvorm (pv)

onderwerp (ond)

Cheyenne

leert

goed

voor haar toets.

Wat is de persoonsvorm en het onderwerp? 

Sleep naar de goede plek.

persoonsvorm (pv)

onderwerp (ow)

De cipier

doofde

de lichten

van de cellen.

Wat is de persoonsvorm en het onderwerp? 

Sleep naar de goede plek.

persoonsvorm (pv)

onderwerp (ow)

Kun

je

wijnvlekken

met zout

verwijderen?

Wat is de persoonsvorm en het onderwerp? 

Sleep naar de goede plek.

persoonsvorm (pv)

onderwerp (ow)

Sara

bestelt

haar kleding

vaak

op internet

Verdeel de zinnen in zinsdelen (schuine streep)

Orkaan Ian richtte afgelopen nacht enorm veel schade aan in de Amerikaanse staat Florida.

Verdeel de zinnen in zinsdelen (schuine streep)

Geef kinderen de wind mee is het thema van de Kinderpostzegelactie.

Verdeel de zinnen in zinsdelen (schuine streep)

Harry Styles heeft twee records gebroken.

Verdeel de zinnen in zinsdelen (schuine streep)

Japanse onderzoekers hebben een wel heel bijzondere uitvinding gedaan.

Verdeel de zinnen in zinsdelen (schuine streep)

Ze kunnen met speciale apparatuur kakkerlakken op afstand besturen.

werkwoordelijk gezegde

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

 Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde is een zinsdeel.
  
• Het werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin.
  
• De persoonsvorm is onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.

• Let op: het woordje te voor een heel werkwoord hoort ook bij het   werkwoordelijk gezegde!
  

Wat is het werkwoordelijk gezegde? 

Ik heb veel te doen.

Wat is het werkwoordelijk gezegde? 

Hij staat daar te huilen. 

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

werkwoordelijk gezegde

Fatma

moet

hard

lachen

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin?

werkwoordelijk gezegde

Donna

drinkt

een kop thee

in de pauze

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

gekeken.

Het werkwoordelijk gezegde

We 

hebben

vanavond

een serie 

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

werkwoordelijk gezegde

Alvaro

zit

met

zijn haar

te

spelen

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Het werkwoordelijk gezegde

Janneke

heeft

haar werk

goed

gedaan

Tijdproef

Vraagproef

Wie/Wat + persoonsvorm

Alle werkwoorden in een zin

Persoonsvorm

Onderwerp

ww. gezegde

Het onderwerp in de zin vind ik door...

Het lijdend voorwerp in de zin vind ik door

Elk puzzelstukje van de zin vertelt iets

Wie levert in?

Onderwerp

Wat  wordt er gedaan?

Werkwoordelijk gezegde en PV

Wanneer

Wat lever ik in?

Lijdend voorwerp

Wat  wordt er gedaan?

Werkwoordelijk gezegde 

Het werkwoordelijk gezegde zijn alle werkwoorden in de zin, ook de persoonsvorm.

Het onderwerp (o) en de PV horen bij elkaar. Ze staan allebei in het enkelvoud of meervoud.

Je vindt het onderwerp door te vragen:
Wie (of wat) + werkwoordelijk gezegde

Bijvoorbeeld: Wie levert in? Antwoord ik

Lijdend voorwerp (lv)

Je vindt het lijdend voorwerp door te vragen:
Wat (of wie) + WG + O

Bijvoorbeeld: wat lever (WG) ik (O)in

Antwoord: mijn dagboekverslag

Stappenplan zinsdelen:

1. Onderstreep de pv

2. Zet wg onder de pv en alle                  anderen werkwoorden die er zijn

3. Vraag: wie of wat + wg
     Zet o onder het onderwerp

4. Vraag wat + weg + o
     Zet lv onder het lijdend                       voorwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

Zin:

Gisteren

was

De buurman

 zijn sleutel

vergeten

Sleep de zinsdelen naar de juiste plek. Let op... soms staan er twee zinsdelen in één vak.

Werkwoordelijk gezegde (wg)

Onderwerp (o)

Lijdend voorwerp (lv)

Voor haar verjaardag

trakteerde

de juf

de hele klas

lolly's

op

Sleep de zinsdelen naar de juiste plek. Let op... soms staan er twee zinsdelen in één vak.

wg

o

lv

Maureen

spreekt

met haar beste vriendin.

morgen

af

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend

voorwerp

Tijdens techniek

maakte

Yannick

een mooi vogelhuisje

voor zijn vader

Verwerking

• Puzzelen met zinsdelen (alleen of samen met de docent)
• vergeet niet het werkboekje ook na te kijken (nakijkboek staat in Teams - bestanden -lesmateriaal - nakijkboek puzzelen met zinsdelen

Klaar, extra oefenen:

• Cito trainer (tip)
• Junior Einstein
• Ik schrijf beter
• Extra oefenen Nederlands
• Taalboom
• Cambiumned

Samenvattend:

Persoonsvorm (pv):
Vind je door de zin vragend te maken/ van tijd te veranderen of van enkelvoud  naar meervoud te veranderen. De PV is een werkwoord en is altijd ook het werkwoordelijk gezegde.

Werkwoordelijk gezegde (wg):
Alle werkwoorden in de zin

Onderwerp (o)

Onderwerp hoort bij de PV, ze staan allebei in het enkelvoud of meervoud.

Onderwerp vind je door de vraag te stellen:
Wie + (werkwoorden pv en wg)

Lijdend voorwerp (lv)

Je vind het lv door de vraag te stellen:
Wat (of wie) + wg + o

Spelletjes zinsdelen

• Carrousel: iedere 15 min één spelletje 

Opleggertje TT

Er wordt een zinstrook neergelegd en om de beurt mogen spelers een kaartje op de oorspronkelijke zin leggen. 

Wie als eerste zijn kaartjes wint, is de winnaar.

Klaar: bedenk samen nieuwe zinnen en kaartjes

Opleggertje VT

Er wordt een zinstrook neergelegd en om de beurt mogen spelers een kaartje op de oorspronkelijke zin leggen.

Wie als eerste zijn kaartjes wint, is de winnaar.

Klaar: bedenk samen nieuwe zinnen en kaartjes

kwartet 

Wat is het lijdend voorwerp?

Deze klas kan het lijdend voorwerp vinden.

1. Deze klas
2. kan
3. het lijdend voorwerp
4. vinden

Wat is het lijdend voorwerp?

Op het schoolfeest hebben we een potje tafeltennis gespeeld.

1. hebben
2. op het schoolfeest
3. gespeeld
4. een potje tafeltennis