Les 4. Kunst Drama Theorie: dramatische technieken

• Drama
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom M3

Kunst Drama Theorie

Dramatische technieken

Herhalen begrippen

We beginnen met een actueel voorbeeld

--> Eurovisie Songfestival

Waar zie je dramatische technieken?

nos.nl

Dramatische technieken?

Programma P4/SE 1

Week 1: basisbegrippen; theatrale middelen; spelgegevens; functies drama

Week 2:tekst begrippen; spanningsopbouw

Week 3: denktekst; subtekst; karaktereigenschappen

Week 4: dramatische technieken

Week 5: rol; speltechnieken; speelstijl; typetje; status

Week 6: herhalen theatervormgeving

Week 7: oefentoets

Leerdoelen

• Je weet non verbale en verbale expressie betekent
• Je kunt verschillende dramatische technieken noemen en herkennen
• Je kunt oude en nieuwe begrippen herkennen en toepassen in een nieuw voorbeeld

5 verschillende manieren van verwijzen naar de werkelijkheid

1. Dramatische technieken

cliffhanger, dialoog, expositie, flashback, flash

forward, monoloog, motorisch moment en slow motion. 

Dramatische technieken om informatie vorm te geven

Andere plaatsen dan het theater zijn bijvoorbeeld: televisie, internet, op locatie.

Dramatische technieken die op deze plaatsen worden ingezet:  cliffhanger, dialoog, expositie, flashback, flash

forward, monoloog, motorisch moment en slow motion. 

Wat is het grootste verschil tussen een monoloog en een dialoog?

Dialoog - Monoloog

Een dialoog is een tekst geschreven voor 2 of meerdere personages

Een monoloog is een tekst voor 1 personage

Verhaalopbouw

Om een stuk/scène spannend te houden, is het belangrijk om te weten hoe een verhaal is opgebouwd.

Verhaalopbouw:

Vul de spanningsboog in

Climax

Expositie

Afloop

Motorisch moment

Opbouw

Spanningsboog

expositie; De 5 W’s worden duidelijk, behalve Wat: het conflict 

motorisch moment; Start conflict 

ontwikkeling; Hoe wordt het conflict aangepakt/ geprobeerd op te lossen? 

climax; Hoogtepunt van de spanning, het is duidelijk of/ hoe het conflict is opgelost. 

afloop; Hoe eindigt de scène 

Spanning Monsters Inc.

Lees de onderstaande vraag alvast goed door, dan weet je alvast waar je op moet letten:

Dit is de openingsscene van Monsters Inc. 

Hoe wordt in deze scene de spanning opgebouwd?

Benoem hierbij aan 4 punten van opbouw:

1. Expositie:

2. Motorisch moment:

3. Climax:

4. Afloop:

Wat wordt er getoond in de expositie?

Wat is het motorisch moment

Wat is de climax?

Wat is de afloop?

Cliffhanger

• Bij een cliffhanger stopt de aflevering op een spannend moment.
• De kijker is nieuwsgierig naar het vervolg.
• Bekijk het voorbeeldfilmpje op de volgende pagina.

Slow motion

Slow motion betekent letterlijk langzame beweging en is een bekende term uit de filmwereld.

Flashback

Een flashback vertelt een stukje van het verhaal uit het verleden.

Op de volgende slide zie je een voorbeeld van flashback

0

Hoe zou je deze scene in een spannende clifhanger kunnen laten eindigen?

Flashforward

Het tegenovergestelde van een flashback.

0

Flash....

Eigenlijk kun je dus zeggen dat een flashback en flashforward sprongen in de tijd zijn om meer informatie te geven die nodig is voor het verhaal.

Dramatische technieken?

Dramatische technieken om informatie vorm te geven

Drama/theater wordt gebruikt op bijv. televisie om info te geven (denk maar aan 'Opsporing Verzocht')

Je moet de volgende begrippen kennen:  cliffhanger, dialoog, expositie, flashback, flash

forward, monoloog, motorisch moment en slow motion. 

2. Herhalen begrippen

Hoe goed ken jij je begrippen nog?

We gaan nu verschillende begrippen langs en passen ze toe op een nieuw voorbeeld

Sleep de woorden naar de juiste plek in het schema

Spelgegevens

- Decor

- Kostuum
- Grime en hairstyling

-  Attributen 
- Licht
- Geluid 

- Muziek

(Video-projecties

De 5 w's

Theatrale middelen

De 8 vormgevingsmiddelen

– de plaatsing van personages in de ruimte (onderlinge afstanden, hoogteverschillen)

– het bewegen van de personages ten opzichte van elkaar en in de ruimte (de looplijnen)

– de blikrichting/focus van de personages

– het op- en afgaan van de personages

Mise en scene

Non verbale expressie?
Verbale expressie?

Welke hoort NIET in het rijtje van non-verbale expressie?

1. Houding
2. Emotie
3. Mimiek
4. Gebaren

Verbale expressie:

1. Taal- en stemgebruik
2. Emotie
3. Beweging
4. Applaus

Verbale 

expressie met stem:

• accent
• klemtoon (nadruk)
• pauzering
• tempo
• toonhoogte
• volume
• woordkeuze

Non-verbale expressie met het gebruik van het lichaam:

• Mimiek
• Gebaren
• Bewegingen
• Lichaamshouding
• Handeling

House of cards

Je ziet een stukje uit de serie House of Cards. 

Aan het einde komen 2 vragen:

- Welke speelstijl zie je hier

- De acteur kijkt recht in de camera, wat doet hij? (meerkeuze)

Welke speelstijl zie je hier?

De acteur kijkt rechtstreeks in de camera. Welke speltechniek gebruikt hij?

1. Hij bouwt suspense op
2. Hij leidt de aandacht af
3. Hij leest z'n tekst van de autocue
4. Hij doorbreekt de 4e wand

Wat zijn de 8 theatervormgevings middelen?

Theatervormgevingsmiddelen

Je ziet hier de trailer van de voorstelling Hamlet van Theater Rotterdam. Halverwege het fragment volgt de vraag:

1) Welke theatervormgevingsmiddelen zie je duidelijk in dit fragment. (meerkeuze)

Welke theatervormgevingsmiddelen zie je duidelijk in dit fragment.

1. pruik en een gordijn.
2. Spelgegevens en dramatiseren
3. Improvisatie en incaseren
4. Kostuum, hairstyling en grime

Videoclip: Stromae "Tous Les Mêmes"

1) Van welke vormgevingsmiddelen + fysiek spel hebben de makers gebruik gemaakt om het het verschil tussen man en vrouw duidelijk te maken? Noem er minstens 2 en hoe deze zijn ingezet.

Beantwoord de vraag:
Hoe schakelt Stromae met theatervormgevingsmiddelen en in zijn fysieke spel tussen een man en een vrouw?
Benoem er 2

Draadstaal, de snackbar

Je ziet hier een filmpje van Draadstaal.

Hier komen 2 vragen over:

1) Wat is het conflict in deze scène?

2) Wat is het motorisch moment in deze scène?

1) Wat is het conflict in deze scène?

2: Wat is het motorisch moment van deze scène?

Ober, de verkoper

De acteur die de verkoper speelt is duidelijk getransformeerd.

Hoe zie je deze transformatie terug?

Gebruik hierbij fysiek en mimiek in je antwoord.

De acteur die de verkoper speelt is duidelijk getransformeerd.
Hoe zie je deze transformatie terug?

Gebruik hierbij fysiek en mimiek in je antwoord.

Improviseren

Je ziet hierna een video van "De Vloer op junior." met de titel: Smetvrees.

Kijk het filmpje helemaal af.

Welke emotie heeft de moeder hier en waar zie je dat aan? Gebruik mimiek, fysiek en stem in je antwoord.

Welke emotie heeft de moeder hier en waar zie je dat aan? Gebruik mimiek, fysiek en stem in je antwoord.

Stemgebruik en houding

De vragen die je straks gaat beantwoorden:

- Omschrijf het stemgebruik en houding van Carlo.

Wat doet Carlo Bozhard met zijn stem en bewegingen (fysiek spel) als hij Donald Trump imiteert?

Wat is een "Typetje"?

Een typetje is een fictief, komisch personage met sterk uitgesproken eigenschappen en karaktertrekjes die meestal karikaturaal worden uitvergroot. Veel typetjes zijn dan ook stereotypen die clichés bevestigen. Een typetje wordt doorgaans gespeeld en gecreëerd door één acteur.

0

in deze video is de leraar een typetje. Beschrijf waaraan je dat kan zien?

Schrijf een dialoog met 6 regels per personage. Gebruik de volgende spelgegevens:
Wie: Puber en boze vader
Wat: Vader heeft sigaretten in kamer van puber gevonden.

3 punten te behalen: 1 dialoog, 1 spelgegevens verwerkt, 1 creativiteit.

3. Examenvragen CE 2025

Probeer vraag 1 t/m 8 te maken in de uitwerkbijlage

(via facet) 

https://vo-oefenomgeving.facet.onl/facet-openbaar-portaal/oefenen/VMBO-TL/drama

Drama > tijdvak 1 2025

Volgende les hiermee verder!

Check: Noem vier dramatische technieken

Check: Leg uit wat de theatrale middelen zijn

Check: Leg uit hoe je het spel van een acteur beschrijft

Volgende les

Herhalen theatervormgeving

Examenvragen maken