2.4: Een gouden rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

tijdvak 5: Ontdekkers & Hervormers 

1500 - 1600

2.4: Een gouden rijk 

Leerdoelen:

Aan het eind: 

1. kun je omschrijven welke rol de Spaanse conquistador Hernán Cortés speelt in de geschiedenis van (Midden-)Amerika); 

2. kun je kenmerken benoemen van de Azteekse samenleving

3. kun je oorzaken en gevolgen opnoemen van het einde van het Azteekse Rijk.

+ kun je een verhaal van 4 zinnen uittypen over hoe mogelijk de geschiedenis van het Azteekse Rijk was verlopen als Hernán Cortés helemaal nooit dit rijk had gevonden.

Cortés naar de Nieuwe Wereld

Na Columbus werd de Nieuwe Wereld door meer Spanjaarden bezocht. Bijvoorbeeld door: 

- Diego Velazquez (Cuba)

- Hernán Cortés (Mexico) 

Met maar vijfhonderd zwaarbewapende soldaten vertrok Cortés op conquista naar nieuwe gebieden en fortuin. Dit mocht eigenlijk niet van Velazquez. 

Twee uitspraken:

1. 'Het rijk waar de zon nooit ondergaat'. Met dit rijk wordt bedoeld het Spaanse Rijk / Azteekse Rijk.

2. Nederland heeft ooit / nooit bij Spaanse Rijk gehoord.

1. 1. het Spaanse Rijk, 2. ooit
2. 1. het Spaanse Rijk, 2. nooit
3. het Azteekse Rijk, 2. ooit
4. het Azteekse Rijk, 2. nooit

Cortés kwam een verdwaalde Spaanse monnik tegen, die de lokale taal sprak. 

Cortés kreeg van hem veel waardevolle informatie over het gebied waar hij terechtkwam en besloot te lokale bevolking te onderwerpen. 

Hierbij werd veel geweld gebruikt. De lokale bevolking was totaal geen partij voor de Spanjaarden: de Spanjaarden beschikten over betere wapens en paarden. 

Van een van de eerste overwonnen stammen kreeg Cortés een vijftienjarig meisje cadeau. Dit meisje werd, in het Spaans, La Malinche genoemd. Zij werd de tolk van Cortés.   

Cortés trok dieper het gebied in dat nu Mexico is. Hier kwam hij de Azteken tegen.

Azteken

• Rond 1500 wonen er al veel verschillende volkeren in Amerika.
• In tegenwoordig Mexico: de Azteken.
• Toen de Spanjaarden verschenen was dit volk op zijn machtigst.
  
• Spanjaarden onder de indruk van hun steden.

In 1325 stichten de Azteken op een eiland in een groot meer hun hoofdstad Tenochtitlan. Ze onderwierpen daarna andere volkeren.

Ook de Azteken geloofden in vele goden, maar aanbaden vooral de zon waarbij ze velen mensenoffers gaven.

Het was rond de tijd van Columbus een van de grootste steden op aarde met kanalen, tempels, markten en aquaducten.

Ze heersten over een rijk van 25 miljoen!

Zijn de uitspraken juist of onjuist? Sleep de uitspraken naar de juiste kolom:

Juist

Onjuist

De Azteken doen aan mummificatie.

De Azteken hadden een betere kalender dan Europeanen

De Azteken betalen elkaar met geld. Kortom, er is sprake van een geld-economie. 

De Azteken speelden een sport die op basketbal lijkt

De Azteekse jongens en meisjes hoefden niet naar school

De Azteken hadden één god

Azteken wonen in....

1. Noord-Amerika
2. Indië
3. Op een eiland, Cuba
4. Zuid-Amerika

Klik op de afbeeldingen om in te zoomen.

Sleep de omschrijvingen naar de juiste afbeelding:

Tlaloc (god van de regen): 

Quetzalcoatl (god van de wind en wijsheid). 

Huitzilopochtli (god van de oorlog en de zon)

De cultuur van de Azteken was erg bijzonder. De hoofdstad telde zo'n          200 000 inwoners en was daarmee een van de grootste steden ter wereld in die tijd. 

• Agrarisch-stedelijke samenleving
• Klassensamenleving

Verder hadden de Azteken een polytheïstisch geloof, een geloof met meerdere natuurgoden. 

Het geloof kent ook veel rituelen, zoals mensenoffers aan goden bieden om hun gunstig te stemmen. Offer-kandidaten worden vaak geroofd bij naburige stammen'.

boeren/ handelaren/ ambachtslieden

adellijke bestuurders

slaven

goden

priesters

Bij het vak geschiedenis heb je 4 soorten onderzoeksvragen.

1. Beschrijvende vragen: gebruik je als meer wilt weten over een situatie of verschijnsel in het verleden.

2. Verklarende vragen: gebruik je als je wilt uitleggen waardoor dingen gebeurd zijn.

3. Vergelijkende vragen: gebruik je als je overeenkomsten en verschillen van een situatie of verschijnsel wilt weten.

4. Waarderende vragen: gebruik je om te onderzoeken wat jij ergens van vindt.

"Wat zijn de verschillen en overeenkomsten in het geloof van de Azteken en van de Inca's?

1. beschrijvende vraag
2. verklarende vraag
3. vergelijkende vraag
4. waarderende vraag

Sleep de namen van de volkeren naar de juiste plek:

De Inca's 

De Indianen

De Azteken

De Maya's

Klik op de afbeelding om in te zoomen. 

Je ziet op de vlag van Mexico een arend op een cactus met een slang in zijn bek.

Waar zij dit tafereel zagen, daar moesten zij een nieuw groot rijk stichtten.

Om welk volk gaat dit tafereel?

1. De Azteken
2. De Inca's
3. De Maya's
4. De Indianen (de Native American's)

De Spanjaarden waren goed bewapend: pantser, schild, pistolen. Ze vochten tegen Azteken die dat niet hadden. 

Cortés sloot ook een bondgenootschap met een vijandige stam van de Azteken: de Tlaxcelteken. 

Leider Azteken: Moctezuma. Hij dacht dat Cortes de Azteekse god Quetzalcoatl was. Die zou volgens een voorspelling terugkomen om de Azteekse samenleving te vernietigen! 

Moctezuma probeerde Cortés weg te krijgen door hem veel goud te sturen. Maar Cortés kende de verhalen uit Europa over het 'goudland' El Dorado en werd door de cadeaus alleen nog maar meer op goud belust! 

Door de contacten tussen de Spanjaarden en Azteken werden allerlei virussen en bacteriën uitgewisseld, waar de Azteken geen weerstand op hadden. Door ziekten als de pokken, bof en mazelen werden veel slachtoffers gemaakt. 

In Spaanse bronnen is te lezen dat Hernán Cortés door de Azteekse leider Montezuma II wordt verwelkomd met cadeaus en goud, omdat hij denkt dat Cortés een god is in de gedaante van een blank mens met een baard!

Maar dit verhaal is helemaal niet in Azteekse bronnen te lezen!

Wat denk jij? Is dit verhaal een feit of een mythe (verzinsel)?

Een feit

Een mythe

Twee uitspraken:

1. De oorzaken / gevolgen van de overwinning van de Spanjaarden op de Azteken waren a.. betere wapens, b. paarden, c. Europese ziektes.

2. Het Inca- Rijk / Azteekse Rijk lag in het gebied wat nu Peru heet. 

1. 1. oorzaken, 2. Inca-Rijk
2. 1. oorzaken, 2. Azeekse Rijk
3. 1. gevolgen, 2. Inca-Rijk
4. 1. gevolgen, 2. Azteekse Rijk.

Klik op de afbeelding om in te zoomen. Je ziet Azteken die sterven aan Europese ziektes, zoals de pokken, de pof en de mazelen. 90% (!!!) van de Azteekse bevolking sterft aan de pokken.

1. Op de afbeelding zie je een bedoeld / onbedoeld gevolg van de komst van Hernán Cortés in (Zuid-)Amerika. 

2. Een oorzaak / gevolg van de ontmoeting tussen Cortés en Montezuma II is dat wij nu tomaten, avocado's, ananassen en chocola eten.

1. 1. bedoeld, 2. oorzaak
2. 1. bedoeld, 2. gevolg
3. 1. onbedoeld, 2. oorzaak
4. 1. onbedoeld, 2. gevolg

Cortes nam Moctezuma al snel gevangen, maar: 

• Cortés werd door een Spaans (!) leger aangevallen. Dit leger was van Velázquez, die vond dat Cortés de Azteken met rust moest laten.  
• Veel soldaten van Velazques liepen over naar Cortés
• Tenochtitlan werd opnieuw belegerd. Na 3 maanden gaf de stad zich over. 

In ongeveer 2 jaar hadden de Spanjaarden de ooit zo machtige Azteken onderworpen. 

Sleep de gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde (van vroeger naar later):

Hernán Cortés ziet rituelen met mensenoffers in de Azteekse hoofdstad.

De Azteekse leider Montezuma II wordt gestenigd en sterft hierbij.

Hernán Cortés steekt zijn eigen  schepen in brand! 

Hernán Cortés ontmoet het 15-jarige meisje La Malinche. Hij wordt verliefd op haar en gebruikt haar als tolk.

Toeristen bezoeken de oude Azteekse tempel. 

Leerdoelen:
1. kun je omschrijven welke rol de Spaanse conquistador Hernán Cortés speelt in de geschiedenis van (Midden-)Amerika);
2. kun je kenmerken benoemen van de Azteekse samenleving
3. kun je oorzaken en gevolgen opnoemen van het einde van het Azteekse Rijk.

😒🙁😐🙂😃

+ kun je een verhaal van 4 zinnen uittypen over hoe mogelijk de geschiedenis van het Azteekse Rijk was verlopen als Hernán Cortés helemaal nooit dit rijk had gevonden.