Signaalwoorden

• Nederlands
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 2

Verbanden leggen

Lesdoelen

Je leert ... 

- signaalwoorden herkennen in de zin

- benoemen welke tekstverbanden hierbij horen: opsomming, tegenstelling, oorzaak en gevolg

Tekstverbanden?

Een tekstverband zorgt ervoor dat de zinnen elkaar logisch opvolgen. Zo begrijp je het verhaal beter.

Er zijn verschillende soorten  verbanden:

1. tegenstelling
2. een opsomming
3. oorzaak en gevolg
   

Wat is een tegenstelling (in tekstverband):

1. ik sta tegen een stelling aan.
2. het eerste deel van een zin zegt iets heel anders dan het tweede deel van de zin.
3. geen zin hebben

Wat is een opsomming (in tekstverband):

1. twee sommen op elkaar
2. meerdere dingen na elkaar noemen, zoals pen, potlood, gum en schaar.
3. een optelsom

Wat is oorzaak-gevolg (in tekstverband)

1. Er is een zaak en die wordt gevolgd.
2. Er is iets gebeurd en dat zorgt dat er weer iets anders gebeurd.
3. Ik val en daardoor is mijn knie kapot. Er moet verband om.

Signaalwoord

In een verhaal gebruik je signaalwoorden. Het signaalwoord geeft aan welk tekstverband gebruikt wordt. 

tegenstelling

een opsomming

oorzaak en gevolg

tegenstelling        opsomming

hoewel/                  ook/ verder/
echter/                     ten eerste/
maar/                        bovendien/
toch/                          daarnaast/
aan de ene kant/    ten slotte/
terwijl/                         als laatste/

of / enz                     vervolgens/

                                      in de eerste 
                                       plaats   

oorzaak en gevolg

want/doordat/daardoor/  waardoor/ dat komt door/ dat heeft alles te maken met/  op grond van/ ten gevolge van/  als gevolg van

Dit signaalwoord is een voorbeeld van?
daardoor

1. tegenstelling
2. opsomming
3. oorzaak en gevolg

Waar is dit signaalwoord een voorbeeld van?
ten eerste

1. tegenstelling
2. opsomming
3. oorzaak en gevolg

en deze?
of

1. tegenstelling
2. opsomming
3. oorzaak en gevolg

Voorbeeld zinnen: tegenstelling

• Ik ga naar de sportschool of ik maak eerst mijn huiswerk.
• Joshua eet pizza, maar hij weet dat dit niet heel gezond is. 

Voorbeeld zinnen: opsomming

• In de fruitschaal liggen bananen, appels en peren.

• Dit weekend ga ik voetballen, maar ook  naar mijn oma in Hoorn.

• Fietsen naar mijn werk kost veel tijd, bovendien word ik nat als het regent.

Voorbeeld zinnen : oorzaak en gevolg

• Kira liet de hond uit, want hij moest erg nodig plassen.

• Jens vergat zijn wekker te zetten, waardoor hij veel te laat op school kwam.

• Ten gevolge van het ongeluk moest Leah haar scooter drie dagen missen.

signaalwoord?
Het meisje valt waardoor haar jas kapot gaat.

1. waardoor: tegenstelling
2. waardoor: oorzaak en gevolg
3. valt: oorzaak en gevolg
4. valt: opsomming