5.2 Democratie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Bij welke samenleving past deze afbeelding?

1. Landbouwstedelijke samenleving
2. Industriële samenleving

Wat is een grondwet?

1. Een belangrijke wet
2. Een document met belangrijke wetten
3. De rechten en plichten van iedereen in het land
4. Een wet waar iedereen zich aan moet houden

Waar of niet waar:
Nederland is een constitutionele monarchie

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar:
De koning is onschendbaar

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar:
Na de tijd van Napoleon werd België bij Nederland gevoegd

1. Waar
2. Niet waar

5.2 Democratie in Nederland

Democratie in Nederland

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan ik:

• Nederland na 1815 vergelijken met Nederland vóór 1815 (verandering en continuïteit)
• De kern van het liberalisme uitleggen
• De vijf belangrijkste punten uit de grondwet van 1848 bespreken

Restauratie

• Als Napoleon is verslagen (1815) keren de absolute koningen terug: de Restauratie
• In Frankrijk kwam weer een koning, maar het bleef wél een constitutionele monarchie
• In de grondwet stond echter dat de koning heel veel macht had...
• De zoon van stadhouder Willem V wordt koning Willem I van de Nederlanden
• De Staten-Generaal (parlement) bestond uit een Eerste en Tweede Kamer
• De koning was echter regeringsleider

Liberalisme

• Het liberalisme is een politieke stroming dat gebaseerd is op de Verlichting
• Kern: vrijheid (tegen de overheid)
• Liberalen vinden dat burgers invloed moeten hebben op de politiek
• De macht van de koning is een probleem
• 1830: Belgische Opstand
• In Nederland weigert Willem II meer macht aan het parlement te geven
• 1848: revolutiejaar -> Thorbecke moet een liberale grondwet maken

Liberaal?
Vrijheid van meningsuiting

1. Ja
2. Nee

Liberaal?
Uitkering als je werkloos bent

1. Ja
2. Nee

Liberaal?
Vrijheid van godsdienst

1. Ja
2. Nee

Liberalisme

• De grondwet:
  
• 1. Liberale grondrechten: vrijheid van meningsuiting, geloof, pers, enzovoorts
  
• 2. Parlementair stelsel: (gekozen) parlement heeft de hoogste macht
  
• 3. Ministeriële verantwoordelijkheid: ministers bepalen het beleid
  
• 4. Onschendbaarheid koning
  
• 5. Minister-president is de regeringsleider
  
• Tweede helft 19de eeuw langzame uitbreiding kiesrecht (tot 1917 / 1919)