V3C Tijdvak 9 Eerste Wereldoorlog les 7 (3,4) oorlog op alle fronten: totale oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Welkom in de geschiedenisles!

Plattegrond

Telefoon in je zakkie!

Wat gaan we doen vandaag?

• Materiaalcheck

• Oorlog op alle fronten
• opdracht totale oorlog

• Afsluiting  

Leerdoelen

Je begrijpt welke gevaren een soldaat loopt in een loopgraaf (modder, shrapnels, gifgas, bommen).

Je begrijpt welke sociale gevolgen er waren voor overlevenden die afschuwelijke verminkingen hadden en kan dit koppelen aan het begrip totale oorlog.

Bondgenootschappen

(tot 1917)

• Geallieerden: Frankrijk, Engeland, Rusland (Triple entente) +  Servië, + Italië (vanaf 1915)

• Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italië (tot 1915) (Triple alliantie) + Bulgarije + Turkse Rijk (Ottomanen) 

• Neutrale landen: Nederland, Spanje, Zwitserland, Noorwegen, Zweden

Verband Von Schlieffenplan en triple entente 

• Triple entente = Frankrijk, Engeland en Rusland.
  
• Daardoor: Duitsland bij een oorlog ingesloten tussen de landen van dit bondgenootschap  dan tweefrontenoorlog en dat wil Duitsland niet.
  
• Dus als reactie op de angst voor een tweefrontenoorlog (van de triple entente) maakt Duitsland dit plan.
• Verband Von Schlieffenplan en triple entente

Loopgravenoorlog

• Het Von Schlieffenplan mislukt: de opmars van Duitsland loopt vast in Noord-Frankrijk en België
• Aan beide kanten van het front worden loopgraven gegraven

Gif - They shall not grow old

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

http://www.bbc.co.uk/schools/0/ww1/

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Nieuwe wapens

• Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

• Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

• De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Mannen: naar het front! 

Miljoenen mannen werden gemobiliseerd en meldde zich aan voor het leger

Maar: er moesten ook wapens, kogels en granaten worden gemaakt.. 

Welk lichaamsdeel loopt het meeste risico in een loopgravenoorlog?

Gewond

Wat zijn sociale gevolgen voor deze mensen?

Wat zijn economische gevolgen voor deze mensen? 

Eerste Wereldoorlog - Frankrijk

2,8 mln gewonden, 320.000 wonden aan het gezicht, 15.000 ernstig

Oorzaak: introductie van granaten (shrapnel-wonden)

Voorloper van plastische chirurgie: Gezichts-protheses

Totale oorlog

• Totale oorlog =  oorlog waar  de hele samenleving bij betrokken is:

• mannen vechten aan het front
  
• vouwen werken in de fabrieken
  
• dokters/zusters worden opgeroepen om aan het front te helpen.
  

• Alle economische middelen worden ingezet.
  
• Gevolg: voedseltekort, handel moeilijk
  

Propaganda & censuur

Propaganda:

• Middelen om mensen te overtuigen van een bepaalde mening.
  
• - eenzijdig
  
• - feiten verdraaien
  
• - feiten weglaten
  

Censuur: 

• Overheid controleert de pers  en alle uitgaande berichten. 
  
• je mag niet zeggen / schrijven wat je wilt
  

'Verloren generatie' 

In de literatuur na de oorlog werd er gesproken van een 'verloren generatie' omdat een groot deel van de mannen dood waren of fysiek of mentaal (zwaar) gewond terugkwamen.  

Na de oorlog werd er verwacht dat iedereen weer gewoon door zou gaan zoals voor de oorlog. Dit konden velen niet door alle trauma's

Selectie werken van Duitse kunstenaar Otto Dix. Otto heeft de hele oorlog gevochten in het Duitse leger. 

Wat zijn Otto' zijn onderwerpen? 

Begrippen uit deze les

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

0

https://www.youtube.com/watch?v=aMf5MmicGlQ

https://www.youtube.com/watch?v=t7qS_rpv_cA