Quiz H5 en H6

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

HEBBEN RESPECT VOOR DE QUIZDEELNEMERS uit H4

Leerdoelen

1. Je kunt verbanden leggen tussen ontwikkelingen in en tussen verschillende tijdsperioden. 

2. Je kunt een overzicht geven van een aantal belangrijke personen, ontwikkelingen en gebeurtenissen in de periode 1500 n.C. tot 1700 n.C.

3. Je kunt een overzicht geven van de kenmerkende aspecten uit hoofdstuk 5 en 6.

Tijdvak 5: Ontdekkers & Hervormers

Welke twee Europese landen waren als eerste actief in de overzeese expansie?

1. Nederland en Engeland
2. Spanje en Nederland
3. Frankrijk en Portugal
4. Portugal en Spanje

Waardoor verspreidde de reformatie snel over Europa?

1. zendelingen
2. nieuwe wegen
3. ontdekkingsreizigers
4. boekdrukkunst

Welke vraag over de renaissance is een juist voorbeeld van een 'verklarende' vraag?

1. Hoe kwam de nieuwe mentaliteit van de renaissance tot uiting in de beeldhouwkunst?
2. Waardoor veranderde omstreeks 1500 het mens- en wereldbeeld in Italië?
3. Wat vonden de rijke kooplieden in de Italiaanse steden van de spreuk memento mori?
4. Geen van de genoemde vragen is een juist voorbeeld van een 'verklarende' vraag.

Wat wordt NIET gezien als een gevolg van de renaissance?

1. De Verlichting
2. De Wetenschappelijke Revolutie
3. De Reformatie
4. De Europese expansie

Past de afbeelding bij de tijd van de middeleeuwen of de Renaissance? 

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Past de afbeelding bij de tijd van de middeleeuwen of de Renaissance? 

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Past de afbeelding bij de tijd van de middeleeuwen of de Renaissance? 

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Welke twee zinnen zijn juist?

1. Erasmus' kritiek was vergelijkbaar met Luther.
2. Luther vertaalde de Bijbel in het Nederlands.
3. Een ander woord voor hervorming is Renaissance.
4. Zonder boekdrukkunst had Luther veel minder aanhangers gehad.

In welk jaar publiceert Maarten Luther zijn 95 stellingen?

1. 1517
2. 1555
3. 1510
4. 1521

Aflaten zijn ...

1. zijn documenten die horen bij de protestante kerk
2. zijn documenten die zorgen dat je een plekje in de hemel krijgt
3. zijn documenten met daarop de 95 stellingen van Luther
4. brieven die Luther aan de paus heeft gestuurd

In het Edict van Worms staat ...

1. dat iedere keurvorst zelf het geloof mag kiezen
2. dat Luther verbannen wordt
3. dat aflatenhandel niet meer mag
4. dat Luther de Bijbel niet in het Duits mocht vertalen

In de Vrede van Augsburg staat ...

1. Dat iedere keurvorst zelf het geloof mag kiezen
2. dat Luther verbannen wordt
3. dat aflatenhandel niet meer mag
4. dat Luther de Bijbel wél in het Duits mocht vertalen

Wie wordt de landvoogd van de Nederlanden, als Filips II de landsheer is?

1. Willem van Oranje
2. Karel V
3. Margaretha van Parma
4. Maarten Luther

Lees 6 feiten over de kerkelijke hervorming:
1. In de 16e eeuw braken in heel Europa godsdienstoorlogen uit.
2. De Duitse monnik Luther protesteerde tegen de kerk.
3. De kerk splitste in rooms-katholieken protestanten.
4. De kritiek op de kerk groeide door misstanden zoals de aflatenhandel door priesters.
5. De leer van de hervormer Calvijn kreeg in de Nederlanden steeds meer aanhang.
6. Karel V en Filips II vervolgden de protestanten in Nederland, onder wie calvinisten.
Welke uitspraak is ONJUIST?

1. Feit 1 is een gevolg van feit 3.
2. Feit 4 is een gevolg van feit 5.
3. Feit 1 is een gevolg van feit 2.
4. Feit 6 is een gevolg van feit 3.

Sleep de gebeurtenissen naar de juist jaartallen

1515

1521

1555

1566

1568

1572

Beeldenstorm

Luther verschijnt voor de Rijksdag te Worms

Filips II wordt heer der Nederlanden

De Nederlandse Opstand begint met een aanval door Willem v. Oranje

De watergeuzen veroveren Den Briel

Karel V wordt heer der Nederlanden

Stadhouder

Koning

Heer

Landvoogd

Willem van Oranje

Vader des vaderlands

Willem Alexander

Filips II

Margaretha van Parma

Democratie

katholiek

later protestant

Kant van de Spanjaarden

Kant van de Opstandelingen

Filips II

Willem van Oranje

Watergeuzen

Margaretha van Parma

Karel V

Aanhanger van calvinisme

Beeldenstormers

Raad van Beroerten

Tijdvak 6: Regenten & Vorsten

Wat betekent 'droit divin'?

1. Goddelijke macht
2. Goddelijk recht
3. Absolute macht
4. Absoluut recht

Wat betekent absolutisme in de praktijk?

1. Dat een heerser alleen de macht met adel deelt
2. Dat de monarchie wordt afgeschaft
3. Dat een heerser alle (absolute) macht heeft
4. Dat de heerser bijna alle (absolute) macht heeft

Stelling: Binnen een constitutionele monarchie zoals nu in Nederland heeft de koning absolute macht.

1. niet waar
2. wel waar

Wat is de kern van het ancien regime?

1. standenmaatschappij en feodalisme
2. middeleeuwen en adel
3. standenmaatschappij en absolute macht vorst
4. standenmaatschappij en bijgeloof

Waarom was de standensamenleving zo oneerlijk?

1. De geestelijken betaalden alle belasting
2. De adel had alle macht door het feodalisme
3. De koning had de absolute macht
4. De derde stand betaalde alle belasting

Hoe zorgde Lodewijk XIV ervoor dat hij de absolute macht had?

1. Hij maakt Frankrijk democratisch
2. Hij liet de adel mee regeren
3. Hij zorgt er voor dat alle adel wordt vermoord
4. Hij hield de adel onder de duim en nam hun macht af

Lees de bron.
Uit de bron kun je opmaken dat ...

1. dat absolute heersers volgens Bossuet meestal verstandig regeren.
2. dat er veel kritiek was op de manier waarop vorsten met hun macht omgingen.
3. dat machtsmisbruik volgens Bossuet tegen Gods wil ingaat.
4. dat vorsten volgens Bossuet met hun macht mochten doen wat ze wilden.

1 De stadhouder nam alle belangrijke beslissingen.
2 Een absoluut vorst had de macht in handen.
3 Het volk mocht stemmen in verkiezingen.
4 Rijke burgers waren heel machtig.
5 Wie uit een voorname familie kwam, kon regent worden.

Welke cijfers passen bij het bestuur van de Republiek?

1. 4 en 5
2. 1 en 4
3. 2 en 3
4. 2 en 5

Landsheer van de Nederlanden

Plaatsvervanger van de landheer

Bestuur van de gewesten

Bestuur van alle gewesten samen

Plaatsvervanger van de koning per gewest

Karel V

Landvoogd

Stadhouder

Staten-Generaal

Gewestelijke Staten

➤Waar of niet waar?

In de Gouden Eeuw was ongeveer 40% van de Amsterdammers afkomstig uit het buitenland.

1. Waar
2. Niet waar

Zet in de juiste tijdsvolgorde:
1 Stadhouderloze tijdperk.
2 Willem II.
3 Einde Gouden Eeuw.
4 Rampjaar

1. 1-4-3-2
2. 2-1-4-3
3. 4-2-1-3
4. 1-2-3-4

Bij welk
kenmerkend aspect
past de bron?

1. 26. De wetenschappelijke revolutie.
2. 25. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.
3. 21. De protestantste reformatie die de splitsing van de christelijke Kerk in West-Europa tot gevolg had.
4. 23. Het streven van vorsten naar absolute macht.

Deze opdracht gaat over een bron: een schilderij van de Amsterdamse beurs van de Haarlemse schilder Gerrit Berckheyde (1638-1698). Hieronder staan ontwikkelingen die kenmerkend zijn voor de 17e eeuw. Met welk ontwikkeling kun je de bron in verband brengen?

1. het streven van vorsten naar absolute macht
2. het ontstaan van het handelskapitalisme
3. de wetenschappelijke revolutie
4. geen van de genoemde ontwikkelingen is juist

Een van de bekendste wetenschappers uit de tijd van 'Regenten & Vorsten' was Newton (zie plaatje). Welke uitspraak past bij de werkwijze van de wetenschappers in de tijd van de wetenschappelijke revolutie? De wetenschappers:

1. kwamen voornamelijk uit de Republiek.
2. twijfelden niet aan de juistheid van de Bijbel.
3. vertrouwden steeds meer op hun eigen waarnemingen.
4. vonden dat de filosofen uit de Oudheid per definitie gelijk hadden.

Herhaling: Waaruit haalde men vóór 1650 kennis vandaan?

1. De Paus en klassieke filosofen
2. Klassieke filosofen, Bijbel en de Kerk
3. Griekse en Romeinse filosofen
4. Bijbel en de Kerk

Kennis opdoen door waarneming en experimenteren noemen we:

1. Rationalisme
2. de Verlichting
3. Deïsme
4. Empirisme

Verlichting is een gevolg van
...

1. wetenschappelijke revolutie
2. feodalisme
3. de Reformatie
4. plantagekoloniën