6.2 Biotoop onder de loep

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

Ecosystemen

Grote en kleine ecosystemen:

De aarde als geheel

Een bos

Eén enkele boom

Biotoop

Waarom zijn er geen eekhoorns op het strand?

De omstandigheden die je in een biotoop vind, noem je factoren.

Factoren kunnen biotisch of abiotisch zijn. Biotische factoren 

zijn levende factoren, zoals voedsel, soortgenoten en planten. 

Abiotische factoren zijn niet levende factoren, zoals het weer, 

de zon en aanwezigheid van water.

Biodiversiteit

Wat is biodiversiteit en waarom is het zo belangrijk?

Biodiversiteit speelt een belangrijke rol in het goed functioneren van een gezond ecosysteem. Het gaat daarbij vooral om de rol die alle verschillende organismen innemen in dat ecosysteem. Veel mensen denken dat de biodiversiteit in een gebied zo hoog mogelijk moet zijn maar meer biodiversiteit is niet automatisch beter. 

Het gaat er dus niet om uit hoeveel puzzelstukjes een ecosysteem is opgebouwd, maar hoe goed deze puzzelstukjes in elkaar passen zonder dat de puzzel uit elkaar valt.

Biotoop en levensgemeenschap

Biotoop: Een leefgebied van een organisme, de omstandigheden van dit gebied zijn geschikt voor het organisme.

Habitat: de onderdelen uit een biotoop die en organisme nodig heeft om van te leven. 

Levensgemeenschap: alle organismen die in een biotoop samenleven.

Hoe leven organismen samen

Concurrentie

 Concurrentie wil zeggen dat twee organismen strijden om dezelfde voedselbron of schuilplaats.

Predatie

Een dier eet een ander dier op. Dit wordt predatie genoemd. Het dier dat jaagt, heet de predator.

Symbiose

Soms hebben organismen elkaar nodig om te kunnen overleven. Ze leven dan niet alleen samen in de habitat, maar ze hebben elkaar ook nodig om te kunnen blijven leven. Ze zijn afhankelijk van elkaar. Zo’n vorm van samenleven noem je symbiose. Symbiose betekent letterlijk: samen-leven.

Uitleg 6.2: biotoop 

• Biotoop = omgeving met de juiste leefomstandigheden (ecosysteem).
    Kan heel groot (bos/rif/woestijn) of heel klein (je vijver/eikenboom) zijn.
• Bepaald door invloeden:
    - A-biotische factoren: niet levende invloeden (temperatuur, neerslag, wind etc.)
    - Biotische factoren: levende natuur (soortgenoten, voedsel, planten, dieren, reducenten.)
• Alle organismen samen in zo'n biotoop noem =  levensgemeenschap

Van groot naar klein: organisatieniveaus: 
biosfeer (aarde) - ecosysteem - levensgemeenschap - populatie - organisme - orgaanstelsel - orgaan - weefsel - cel - celorganel (bijv. celkern) - molecuul (bijv. DNA)

(a)biotische factoren

(a)biotische factoren zijn van invloed op organismen (denk aan natuurlijke selectie!).

Soorten hebben tolerantiegebied en uiteindelijk een tolerantiegrens. 

6.2 Ieder zijn eigen plek.

Planten en dieren hebben elkaar nodig, maar kunnen onderling ook met (elkaar) concurreren.

• Concurrentie: strijden om  hetzelfde voedsel of gebruiken dezelfde ruimte. 
• Concurrentie:

- binnen de soort
- verschillende soorten onderling. 

Geen ruzie: elk hun eigen manier om dezelfde voedselbron te vinden of om de ruimte te gebruiken. 

• Habitat: elk organisme heeft zijn eigen plek met gunstige invloeden (a-biotische en biotische factoren)
• Biodiversiteit: veel soorten organismen samen (variatie en afwisseling organismen).

Biodiversiteit vergroten door natuurontwikkeling.

 

Waar denk je aan bij
het woord
'ecosysteem'?

Sleep naar juiste afbeelding

Ecosysteem

Biotisch

Abiotisch