5.2 m3

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Paragraaf 5.2

Wat voor ondernemingen?

Eerst even terugkijken

Paragraaf 5.1

Voor .... werk heb je een beroepsopleiding nodig

1. geschoold
2. ongeschoold

De taak van een vakbond is:

1. Ze komen op voor de belangen van werkgevers
2. Ze komen op voor de belangen van werknemers
3. Zorgen dat werknemers sociale premies en loonbelasting betalen
4. Zorgen dat werkgevers sociale premies en loonbelasting betalen

Je betaalt belasting en premies over je inkomsten.

=

Je doet vrijwilligerswerk.

=

Je betaalt geen belasting over je salaris

=

Zwart werk

Grijs werk

Wit werk

Vul de ontbrekende getallen in op de juiste plek.

Minimumloon (bij 38 uur per week)

	Maand	Week	Uur
vanaf 21 jaar	1.635,60	377,45	9,93
20 jaar	1.308,50		7,95
19 jaar	981,35		5,96
18 jaar	817,80

301,96

296,31

226,47

188,72

6,92

4,97

Deze les: 

• in welke groepen je de productie kunt indelen
• hoe in bedrijven het werk verdeeld wordt
• wat een zelfstandige, een eenmanszaak en een zzp'er is
• wat een vof is
• wat het verschil is tussen een nv en een bv 

Productiesectoren

Kledingwinkels, fabrieken, boerderijen, scholen. Al deze bedrijven kun je indelen in groepen: productiesectoren.

• Primaire sector: landbouw, visserij, winning van grondstoffen
• Secundaire sector: industrie, bouw, ambachten (bijv. bakker)
• Tertiaire sector: commerciële dienstverlening, zoals winkelen, banken, transportbedrijven.
• Quartaire sector: niet-commerciële dienstverlening, zoals onderwijs, gezondheidszorg en overheidsinstellingen.

Productiesectoren   

De ondernemingen waarbij je kunt werken, zijn verdeeld in vier productiesectoren.

De primaire sector: hier horen bedrijven bij die grondstoffen maken zoals boeren, vissers, de houtkap en mijnbedrijven.

De secundaire sector: hier horen bedrijven bij die de grondstoffen van de primaire sector nemen en verwerken tot iets anders. Fabrieken, bouwbedrijven, pottenbakkers en soortgelijke bedrijven.

De tertiaire sector: hierin vind je alle bedrijven die een dienst leveren (en dus niet een goed maken!) en deze met winst proberen te verkopen. Alle winkels horen hierbij, maar ook de bank, de NS, de kapper en klusbedrijven,

De quartaire sector: hier vallen alle bedrijven onder die een dienst leveren en deze niet met winst proberen te verkopen. De diensten die in de quartaire sector worden geleverd zijn grotendeels openbaar. Hieronder vallen de politie, brandweer en het onderwijs.

Arbeidsverdeling

Binnen een bedrijf zijn de taken verdeeld. 

Iedere medewerker heeft een eigen specialisatie en doet waar hij/zij goed in is.

Dit noem je arbeidsverdeling.

Arbeidsverdeling in een supermarkt

De bedrijfsleider is verantwoordelijk voor wat werknemers doen

= leidinggevend werk

 De caissières en vakkenvullers 

= uitvoerend werk

In welke productiesector hoort een meubelmaker

1. Primaire sector
2. Secundaire sector
3. Tertiaire sector
4. Quartaire sector

In welke productiesector zit de politie?

1. Primaire sector
2. Secundaire sector
3. Tertiaire sector
4. Quartaire sector

Welke van de productiesectoren zie je op de achtergrond?

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector
4. quartaire sector

Tot welke productiesector behoort de kapper?

1. Primaire sector
2. Secundaire sector
3. Tertiaire sector
4. Quartaire sector

Bert is vrachtwagenchauffeur

1. Leidinggevende functie
2. Uitvoerende functie

Dion is bedrijfsleider bij de Hema

1. Leidinggevende functie
2. Uitvoerende functie

Soraya heeft haar eigen bedrijf in sieraden.

1. Leidinggevende functie
2. Uitvoerende functie

Werken voor jezelf

De meeste mensen werken in loondienst. 

Je kunt ook als zelfstandig ondernemer werken.
Een zelfstandige is iemand die met een eigen onderneming zijn inkomen verdient.

Je verdient dan geld door goederen of diensten te leveren.

Een bedrijf beginnen

Als je een bedrijf begint, moet je je inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK).

Je moet dan een ondernemingsvorm kiezen.

Ondernemingsvormen samengevat

	Eigenaar?	Privé aansprakelijk?	Aandelen?
Eenmanszaak	1 eigenaar	Ja	Nee
VOF	2 of meer eigenaren	Ja	Nee
NV	(Onbekende) Aandeelhouders	Nee	Ja
BV	Aandeelhouders	Nee	Ja

02:01

zzp'er

Zelfstandige zonder personeel

Vaak ondernemingen zoals fotografen, klusbedrijven, kleine webshops.

02:50

Eenmanszaak

1 eigenaar

Schulden afbetalen met privégeld.

Kan wel personeel in dienst hebben.

Vaak kiezen zzp'ers voor deze ondernemingsvorm.

03:22

Vof

Vennootschap onder firma

Meerdere eigenaren die samen de leiding hebben

Schulden betalen met privégeld

Risico's spreiden over eigenaren, meer geld in het bedrijf, vennoot ziek? Bedrijf kan blijven draaien.

04:28

BV

Besloten Vennootschap

1 of enkele eigenaren

Aandelen zijn niet zomaar te koop.

Vaak een eigenaar ook directeur

Bij faillissement: geld aandeel kwijt, maar niet privéaansprakelijk.

Aandeelhouders krijgen een deel van de winst (dividend)

04:54

NV

Naamloze Vennootschap

Meerdere (veel) aandeelhouders.

Iedereen kan aandelen kopen. Winst van het bedrijf wordt verdeeld (dividend).

Directeur is in loondienst van het bedrijf, net als bij een BV.

Dit zijn de grotere bedrijven, zoals Philips, KPN, Ahold, Ajax.

Wat is een eenmanszaak?

1. een bedrijf met 2 eigenaren
2. de ondernemer is de enige eigenaar
3. een bedrijf met aandelen
4. een twee ondernemers zijn samen eigenaar

Bij welke ondernemingsvormen heb je aandelen?

1. BV
2. NV
3. Eenmanszaak
4. VOF

Wat is geen ondernemingsvorm?

1. BV
2. Eenmanszaak
3. ZZP-er
4. VOF

Van een bv ...

1. ... kan niet iedereen aandelen kopen
2. ... kan iedereen aandelen kopen

Loodgietersbedrijf Jansen en Zonen BV. Waarom liever BV dan vof?

1. Dan hebben ze aandelen
2. Bij faillissement geen privégeld betalen
3. Dat is goedkoper
4. Geen inkomstenbelasting

Wat is geen kenmerk van een eenmanszaak?

1. Een eigenaar
2. Personeel in dienst
3. Aansprakelijk met privé vermogen
4. De winst heet Dividend

Welke ondernemingsvorm heeft de ING?

1. Besloten vennootschap
2. eenmanszaak
3. naamloze vennootschap
4. vennootschap onder firma

Een eenmanszaak heeft geen personeel, het is niet voor niets een eenmanszaak.

1. Juist
2. Onjuist

De ondernemingsvorm van bedrijven op de beurs:

1. Eenmanszaak
2. VOF
3. BV
4. NV

Een voordeel van een Vof is...

1. ... dat je niet verantwoordelijk bent met je privévermogen
2. ... dat het bedrijf doorgaat als één van de eigenaren ziek is
3. ... dat je meestal minder vermogen kunt inbrengen dan bij een eenmanszaak
4. ... dat je als enige de leiding hebt over het bedrijf

Wat is een VOF?

1. meerdere ondernemers samen 1 bedrijf
2. veel aandelen
3. 1 bedrijf met 1 eigenaar
4. niet hoofdelijk aansprakelijk

Huiswerk: opgaven paragraaf 5.2

Begrippen: 

productiesectoren (4), arbeidsverdeling, leidinggevend werk, uitvoerend werk, zzp'er,  zelfstandige, ondernemingsvorm, eenmanszaak, vof, nv, bv, dividend