Les 4: samenstellingen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Samenstellingen

Lesdoelen

Aan het eind van de les ken je de regels van samenstellingen.

Aan het eind van de les ken je de regels van het koppelteken en tussenletters.

Aan het eind van de les kun je woorden juist samenstellen.

Samenstellingen

Welke samenstelling is goed gespeld?

1. zonnenbril
2. beukennootje
3. ladenkast
4. roggenbrood

Samenstellingen

Een samenstelling is een woord dat uit meerdere woorden bestaat.

Welk woord is geen samenstelling ?

1. zwemles
2. zwempak
3. zwemmendeman
4. zwembad

Regel 1

Als het kan, schrijf je de woorden gewoon aan elkaar. 

Bijvoorbeeld:

Rugzak

Maximumsnelheid

Badkamerdeur

Wat is de goede samenstelling:
hond ... hok

1. hondehok
2. hondenhok
3. hondeshok

Regel 2: koppelteken 

Problemen met lezen of uitspraak? -->  - ertussen 

Bijvoorbeeld:

Na-apen

Mini-emmer

Regel 2: koppelteken -

Ook bij een samenstelling met afkorting, losse letter of symbool: 

Dvd-speler

%-teken

Tussen-s

Maak van onderstaande woorden een juiste samenstelling.

politie uniform

1. politieuniform
2. politie-uniform
3. politie uniform

Wat is juist geschreven?

1. IQ test
2. IQtest
3. IQ-test

Wat is juist geschreven?

1. zee egel
2. zeeegel
3. zee-egel

Regel 3: tussenletters

Tussen de woorden van een samenstelling gebruik je vaak extra letters, dit zijn tussenletters.

Om te weten welke tussenletters je gebruikt, moet je het eerste woord eerst in meervoud zetten.

Hoe schrijf je....

1. groentesoep
2. groentensoep

Tussenletters

Eindigt het eerste deel in het meervoud op -en of -n, maar nooit op -s, dan krijgt het woord in een samenstelling de tussenletters -en of -n.

Bijvoorbeeld:

Tandenborstel

Kattenkruid

Enveloppenverpakking

Tussenletters

Kun je het eerste deel van het woord in het meervoud zowel met -(e)n als met -s schrijven, dan gebruik je de tussenletter -e.

Bijvoorbeeld:

Vitaminepillen (vitaminen/vitamines)

Secondewijzer (seconden/secondes)

Groentesoep (groenten/groentes)

Tussenletters

Je schrijft een tussenletter -s, als je deze hoort in de uitspraak van het woord.

Bijvoorbeeld:

Bakkersroom

Streepjescode

Verlovingsring

Welke samenstelling klopt?

1. apentrots
2. apetrots
3. secondenwijzer
4. secondeswijzer

Opdrachten

353, 354, 355