11.2 Tien zintuigen van de mens 2023

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

11.2 Tien zintuigen van de mens

Leerjaar 3

Mevrouw Rottier & Mevrouw van Brakel

Leerdoelen Thema 11

11.1.1 Je kunt de werking van zintuigen beschrijven. 

11.2.1 Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate prikkels zijn. 

11.2.2 Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn.

11.3.1 Je kunt de inwendige en uitwendige delen van een oog noemen met hun functies en kenmerken. 

11.4.1 Je kunt beschrijven hoe de pupilreflex de grootte van de pupil regelt.  

11.4.2 Je kunt beschrijven hoe op het netvlies een scherp beeld ontstaat.

11.5.1 Je kunt de bouw en de werking van het netvlies beschrijven. 

11.6.1 Je kunt de delen van het oor noemen met hun functies en kenmerken. 

11.7.1 Je kunt aangeven hoe slechtziendheid gecorrigeerd kan worden met een bril of contactlenzen.

11.8.1 Je kunt aangeven hoe gezichtsbedrog ontstaat. 

Leerdoelen

• Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig 

    en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate 

    prikkels zijn.

•  Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de 

    reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze 

    werken en wat hun adequate prikkels zijn

herhalen 11.1

basisstof 1: Het zintuigstelsel (blz. 184-185)

Bij elke quizvraag krijg je 10 seconden!

Het je de opdrachten 1 t/m 6 gemaakt en de begrippen van basisstof 1 geleerd?

😒🙁😐🙂😃

Hoe heet het orgaanstelsel waartoe de zintuigen behoren?

Hoe noemen we een invloed waarvoor een zintuig gevoelig is?

1. impuls
2. zenuw
3. prikkel

De zwakste prikkel die een impuls veroorzaakt heet de ...

1. Adequate prikkel
2. Gewenning
3. Drempelwaarde
4. Zintuig

Voor welke adequate prikkel zijn de zintuigen op de tong gevoelig?

Als een voetballer een bal tegen zijn oog aankrijgt ontstaan er impulsen in je ogen. Je kan dan "sterretjes" zien.
Is de druk van de bal voor je ogen een adequate of niet-adequate prikkel?

1. Adequate prikkel
2. Niet-adequate prikkel

Wat is een adequate prikkel

1. De prikkel waar een zintuig gevoelig voor is
2. De kleinste prikkel die een zintuig kan waarnemen
3. Een prikkel waar het zintuig ongevoelig voor is
4. Een signaal dat via de zenuwen naar de hersenen gaat

Je werkt in de bakkerij, na een tijdje ruik je het gebakken brood niet meer.
De drempelwaarde ging ...

1. omhoog
2. omlaag

Een zintuig met een hoge drempelwaarde
zal eerder reageren op een prikkel dan
een zintuig met een lage drempelwaarde

1. Juist
2. Onjuist

Je loopt langs een pizzatent, maar je ruikt het niet, want je hebt geen honger. Je bent...

1. gemotiveerd, drempelwaarde is hoog
2. gemotiveerd, drempelwaarde is laag
3. niet gemotiveerd, drempelwaarde is hoog
4. niet gemotiveerd, drempelwaarde is laag

Je hebt de hele dag sokken aan. Toch voel je dit niet. Hoe komt het dat je dat niet waarneemt?

1. Gewenning
2. Motivatie
3. Hoe snel je hersenen een waarneming verwerken

Thema 11

11.2: Tien zintuigen van de mens

(blz. 188-191)

Welke tien zintuigen ken je?

Het gezichtszintuig bestaat uit een vlies van lichtgevoelige cellen. Dit noemen we het netvlies.

Het netvlies bevindt zich helemaal achterin de oogbol (blz. 188).

met zintuigcellen in het netvlies

= adequate prikkel

Gehoorzintuig 

In de oren ligt het gehoorzintuig, in het slakkenhuis!

Dit zintuig reageert op geluiden/trillingen. De zintuigcellen in het slakkenhuis sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt horen.

Adequate prikkel: Geluid/trilling

Het gehoorzintuig zit diep in je oor.

Het is is gevoelig voor geluid (= trillende lucht, blz. 188).

Evenwichtszintuig

In de oren ligt ook het evenwichtszintuig of evenwichtsorgaan. De maakt gebruik van de zwaartekracht om de stand van je hoofd te meten zodat je rechtop blijft staan. Ook meet deze of je snel of langzaam gaat.

Het evenwichtszintuig zit achter je oor in een holte van de schedel. Het is gevoelig voor zwaartekracht (blz. 188).

In de huid bevinden zich vijf verschillende typen zintuigen

                *

    *

    *

    *

    *

Zintuigen in de huid 

* Koudezintuig: Reageert op lagere

   temperaturen, kou dus.

* Warmtezintuig: Reageert op hoge 

   temperaturen, warmte dus

* Pijnpunten : Reageren op pijn en 

   schadelijke prikkels. Pijnpunten 

   zien er iets anders uit dan de  

   andere zintuigen in de huid.  

   Ze zitten ze niet alleen in de huid, maar  

   overal in het lichaam.

Lederhuid

Opperhuid

Het reukzintuig bevindt zich hoog achterin de neusholte

Er bevinden zich vijf verschillende typen smaakzintuigcellen op de tong.

Welke vijf smaken kunnen wij onderscheiden?

Er bevinden zich vijf verschillende typen smaakzintuigcellen op de tong.

Welke vijf smaken kunnen wij onderscheiden?

zoet - zuur - zout - bitter - umami

Vier leerlingen doen een uitspraak over de afbeelding.
- Anja zegt dat in die afbeelding een deel van de tong is getekend.
- Boris zegt dat in die afbeelding een deel van de huid is getekend.
- Caspar zegt dat P een smaakknopje aangeeft.
- Diane zegt dat P een tastknopje aangeeft.

Welke leerlingen hebben gelijk?

1. Boris en Caspar
2. Boris en Casper
3. Anja en Diane
4. Anja en Caspar

Waar bevinden zich warmtezintuigen?

1. alleen in de huid
2. alleen op de tong
3. zowel in de huid als op de tong

Waar bevinden de reukzintuigcellen en de reukharen zich?

1. Onderin de neusholte in het neusslijmvlies
2. Bovenin de neusholte in het neusslijmvlies

Over welk onderdeel wil je extra uitleg?

Aan de slag:

• Maak opdracht 1 t/m 7 van basisstof 2
• Kijk je opdrachten na
• Doe practicum  3 en 4 (blz. 228-231)

• Klaar? begin zelfstandig aan basisstof 3