3.2 Nationalisme en dekolonisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Nederland en Indonesië 

Deze les                      

Paragraaf 3.2: Nationalisme en dekolonisatie 

Aan het einde van de les: 

• Je herkent hoe het Indonesische nationalisme opkwam en benoemt de reactie van de Nederlandse overheid hierop.
• Je legt uit hoe het nationalisme in Indonesië werd versterkt door de Japanse bezetting.
• Je herkent oorzaken en gevolgen bij het verloop van de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog.

Nationalisme en onderdrukking

In het begin van de 20e eeuw voerde Nederland de Ethische Politiek in Oost-Indië in. Deze Ethische Politiek was erop gericht om de ‘inlanders’ ‘moreel’ op te voeden. 

Gevolg: de opkomst van Indonesisch nationalisme.

• Armoedebestrijding.
• Volksonderwijs                  groei nationalisme in Indonesië.
• Aanleg van irrigatiewerken.

Ethische politiek: Nederlandse koloniale beleid vanaf 1901 met als doel de koloniale bevolking te ontwikkelen en te helpen zodat zij politiek en economisch zelfstandig konden worden.

Leg in je eigen woorden uit wat de Ethische Politiek inhield (noem 1 voorbeeld)

Nationalisme en onderdrukking

Na 1900 kwamen Indonesische studenten in aanraking met westerse ideeën doordat rijke Indonesiërs naar Europa gingen om te studeren. Ze concludeerden dat Indonesiërs één volk vormden en streefden naar een Indonesische natiestaat.

Nationalisme: 1. streven naar een eigen land 2. eigen land het belangrijkste vinden. 

Natiestaat: alle inwoners behoren tot één volk en staat.

Wat betekent Nationalisme?

Wat is een Natiestaat?

Nationalisme en onderdrukking

In 1927 werd de Indonesische Nationale Partij (PNI) opgericht door Soekarno en Hatta. Nederland verband de populaire nationalisten naar concentratiekampen. 

concentratiekampen: gevangenkampen voor tegenstanders

Waarom denk je dat nationalisten naar kampen werden verbannen?

De Japanse bezetting

In 1942 viel Japan Nederlands-Indië aan. Indonesië is rijk aan grondstoffen zoals olie.

Veel Indonesiërs waren blij met de Japanse overwinning, maar er volgende een harde bezetting.

• Europeanen verslagen door een Aziatisch volk.
• superioriteitsgevoel. ' De Europeanen zijn te verslaan'
  
• Jappenkampen.

De Japanse bezetting

Nationalistische leiders werkten samen met Japan. Ze konden hun nationalistische ideeën verspreiden door deze collaboratie. Soekarno en Hatta riepen de Republiek Indonesië uit twee dagen na de Japanse capitulatie in 1945. 

Collaboratie: samenwerking met de vijand.  

Capitulatie: overgave.cultuur

De capitulatie van Japan aan boord van USS Missouri.

De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog 

Na onafhankelijkheidsverklaring van Hatta en Soekarno ontstond een gevaarlijke situatie in Indonesië voor Europeanen. De Indonesische nationalisten wilde voorkomen dat de Nederlanders weer de baas zouden worden.

• Nederlanders aangevallen
• Wapens van bamboe
• Japanse soldaten beschermen Nederlanders

Bersiap: benaming voor de gewelddadige periode

na Japanse capitulatie.

De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog 

Veel Nederlanders wilden Indonesië niet kwijt. Toch ging het Nederlandse kabinet met Indonesië praten over dekolonisatie.

• Lang onrustig
• Indonesische nationalisten strijdlustig.

Dekolonisatie: Het onafhankelijk worden van kolonies.

De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog 

In 1947 en 1948 volgden ook militaire operaties, om het koloniale gezag te herstellen.

De regering noemde dit politionele acties. Bij deze acties werd soms buitensporig geweld gebruikt door beide partijen.

Politionele acties: De Nederlandse naam voor militaire
operaties om haar macht in Indonesië te behouden.

De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog 

Dit geweld leidde tot verontwaardiging bij de Verenigde Naties. De Veiligheidsraad eiste dat Nederland meewerkte aan de Indonesische onafhankelijkheid. 

• Dekolonisatie van de wereld
• Marschallhulp stop gezet wanneer Nederland weigerde 

Verenigde Naties: volkerenorganisatie sinds 1945

Veiligheidsraad: belangrijkste onderdeel van de VN

De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog 

Op 27 december 1949 stond Nederland zijn gezag over Indonesië af en werd de soevereiniteitsoverdracht getekend.

Soevereiniteitsoverdracht: gezag over een land overdragen 

aan een ander.

Ondertekenen soevereiniteitsoverdracht (Amsterdam, 27 december 1949) 

Opdrachten van de week

Maak van 3.2 de opdrachten:

• 1 t/m 6