4.1 Een verdeeld Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De Koude Oorlog

Wie zien we op de foto?

Inleidende vragen

1. Wanneer vond de ‘’Koude Oorlog’’ plaats?

2. Welke landen hadden tijdens deze oorlog een conflict met elkaar?

3. Waarom heeft deze oorlog de naam ‘’koude oorlog’’ gekregen?

4. Waarom is de Berlijnse muur gebouwd?

5. Wat heeft de Berlijnse muur te maken met de Koude Oorlog?

Vertel in een paar zinnen hoe de Koude Oorlog is ontstaan

• 1. Wanneer vond de ‘’Koude Oorlog’’ plaats? 1945-1989/91 (of tot vandaag?)
• 2. Welke landen hadden tijdens deze oorlog een conflict met elkaar? VS en bondgenoten met SU en bondgenoten.
• 3. Waarom heeft deze oorlog de naam ‘’koude oorlog’’ gekregen? Er is tussen de VS en SU nooit gevochten. De oorlog werd nooit ''warm''.
• 4. Waarom is de Berlijnse muur gebouwd? Om Berlijn op te splitsen tussen west en oost, tussen kapitalisme en communisme.
• 5. Wat heeft de Berlijnse muur te maken met de Koude Oorlog? De Berlijnse muur splitste Berlijn op in een kapitalistisch en communistisch deel. De Koude Oorlog ging vooral om de ideologische strijd tussen de communisten en kapitalistische democratieën.

Een verdeeld Europa

paragraaf 4.1

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de oorzaken waren van de Koude Oorlog en welke gevolgen die oorlog had voor Europa.
  
• Je kunt beschrijven hoe Duitsland zich tussen 1945 en 1970 politiek en economisch ontwikkelde.
  
• Je kunt uitleggen hoe de NAVO en het Warschaupact ontstonden.

Na de Tweede Wereldoorlog

Nadat Duitsland zich had overgegeven moest er besloten worden wat er ging gebeuren in Europa, en dan vooral in Duitsland. 

--> GB, Sovjet-Unie en VS 

Afspraken:

• Duitsland verdelen in vier bezettingszones
• Goede samenwerking i.p.v. conflict
• Vrije verkiezingen in elk land

IJzeren Gordijn

Verdeling Duitsland

Twee nieuwe supermachten

VS	Sovjet-Unie
Kapitalisme	Communisme
vrijheid	gelijkheid
vrije markt	planeconomie
verkiezingen	dictatuur
democratie	eenpartijstelsel
vrijheid van pers	censuur

Het westblok

Steun van de VS:

• Trumanleer: elk land steunen dat bedreigd wordt door communisme
• Marshallplan: financiële hulp voor West-Europa voor wederopbouw (= minder vatbaar voor communisme)

Gevolg: wirtschaftswunder in Duitsland

Afbeelding over de Marshallhulp

1. Is de prent voor of tegen Marshallhulp?
   
2. Uit welk land zou de prent kunnen komen?
   
3. Welk punt wil de cartoonist maken?
   

Blokkade van Berlijn

   Blokkade van Berlijn

Toenemende spanning

Blokkade van Berlijn: afsluiten van West-Berlijn door Stalin

Gevolg:

Duitsland wordt opgesplitst in 2 aparte landen:

BRD (West-Duitsland) en de DDR (Oost-Duitsland)

Verdeling Duitsland

Toenemende spanning

Oprichting van de NAVO in 1949.

Leden NAVO 1949

VS

Canada

Verenigd Koninkrijk

Noorwegen

Denemarken

IJsland

België

Nederland

Luxemburg

Frankrijk

Italië

Portugal 

Toenemende spanning

Oprichting Warschaupact in 1955.

Leden Warschaupact 1955

Sovjet-Unie

DDR

Hongarije

Polen

Tsjecho-Slowakije

Roemenië

Albanië

Bulgarije

Toenemende spanning

Bouw Berlijnse muur in 1961.

Tot nu konden mensen vrij tussen West- en Oost-Berlijn reizen. 

Veel Oost-Duitsers vluchtten op die manier naar West-Duitsland.

Dit moest gestopt worden.

Berlijn, 13 augustus 1961

Vraag: Welke kant is oost en welke kant is west?

Berlijnse muur