H4.5 deel les 10

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

waarnemen en reageren

H4.5    Reageren

deel 2

Welkom

• terugblik vorige les
• Uitleg 4.5   
• huiswerk volgende les

terugblik vorige les

leren H4.4 (blz 48-51)

maken opg 20, 21, 22, 24 t/m 28  

Leerdoelen

• weten langs welke weg impulsen in de hersenen komen
• weten langs welke weg impulsen gaan tijdens bewuste bewegingen
• weten langs welke weg impulsen gaan tijdens onbewuste bewegingen
• weten welke soorten reflexen er zijn

Hoe komen impulsen van zintuigcellen in de hersenen?

1. Zintuigcel zet prikkel om in impuls.
2. Impuls gaat langs gevoelszenuw naar het ruggenmerg.
3. Impuls wordt overgegeven van gevoelszenuw naar schakelzenuwcel.
4. via schakelzenuwcellen komt impuls in hersenen, bewustwording

Weg impulsen bewuste beweging

Informatie van prikkels die in je hersenen aankomen worden razendsnel verwerkt. 

Na bewustwording ontstaat een reactie. Reactie op uitwendigde prikkels is vaak een beweging.

Bewegingen uit de grote hersenen heten bewuste bewegingen.

Weg impulsen bewuste beweging

1. Gevoelszenuwcellen geleiden impulsen naar het ruggenmerg. 
2. Via schakelzenuwcellen komen impulsen in de hersenen (bewustwording).
3. Hersenen sturen impulsen via schakelzenuwcellen naar bewegingszenuwcellen. 
4. Begwegingszenuwcellen geleiden impulsen naar de spieren voor beweging.

beweging waar hersenen buitenspel staan

Reactie lichaam om beschadiging te voorkomen moet snel zijn. 

Bewegingen zonder dat je daarbij de hersenen gebruikt noemen we onbewuste bewegingen  of reflex

Weg impulsen onbewuste beweging

1. Gevoelszenuwcellen geleiden impulsen naar het ruggenmerg. 
2. Via schakelzenuwcellen gaan impulsen naar bewegingszenuwcellen. 
3. Bewegingszenuwcellen geleiden impulsen naar de spieren voor beweging.

Reflex zorgt voor bescherming. 

Bij reflex volgt impuls kortste route. Er gaan tegelijkertijd ook impulsen naar de hersenen. Duurt langer. Besef/pijn komt later.

soorten reflexen

Veel soorten reflexen, bijvoorbeeld

1. Terugtrek-reflex: reactie volgt op prikkel pijn
2. kniepeesreflex: zorgt voor evenwicht/balans
3. pupilreflex: beschermt tegen fel licht
4. niesreflex: beschermt luchtwegen

Zenuwcellen die in je ruggenmerg impulsen doorgeven heten:

1. bewegingszenuwcellen
2. schakelzenuwcellen
3. gevoelszenuwencellen

Zenuwcellen die naar de spieren lopen heten:

1. bewegingszenuwcellen
2. schakelzenuwcellen
3. gevoelszenuwencellen

Piet wast zijn handen. In de tekening zie je delen van zijn zenuwstelsel.
Wat is de naam van onderdeel 2?

1. bewegingszenuwcel
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel

Piet wast zijn handen. In de tekening zie je delen van zijn zenuwstelsel.
Wat is de naam van onderdeel 3?

1. bewegingszenuwcel
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel

Piet wast zijn handen. In de tekening zie je delen van zijn zenuwstelsel.
Wat is de naam van onderdeel 7?

1. bewegingszenuwcel
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

1. schakel - en bewegingszenuwcellen
2. schakelzenuwcellen
3. schakel- en gevoelszenuwencellen

Wat is de naam van onderdeel 1?

1. ruggenmerg
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel
4. bewegingszenuwcel

Wat is de naam van onderdeel 2?

1. ruggenmerg
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel
4. bewegingszenuwcel

Wat is de naam van onderdeel 3?

1. ruggenmerg
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel
4. bewegingszenuwcel

Wat is de naam van onderdeel 4?

1. ruggenmerg
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel
4. bewegingszenuwcel

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je schopt tegen de bal

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je knippert met je ogen

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je hoest na verslikken

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je stapt in een punaise en tilt je voet op

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je wilt je veter vastmaken en tilt je voet op

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

Leerdoelen gehaald?

• weten langs welke weg impulsen in de hersenen komen
• weten langs welke weg impulsen gaan tijdens bewuste bewegingen
• weten langs welke weg impulsen gaan tijdens onbewuste bewegingen
• weten welke soorten reflexen er zijn

Huiswerk

• leren H4.5 (blz 55-63)
• maken ( blz  55 - 62 ) opg 3, 4, 7 t/m 14, 17, 21