Thema 7 duurzaam leven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Thema 7 duurzaam leven

  Kennen 

• Wat is energie
• Soorten energiebronnen
• Fossiele energiebronnen
• Duurzame energiebronnen
• primaire en secundaire energiebronnen
• Hoe komt stroom bij jou thuis
• Energieverbruik in Nederland

Primaire energiebronnen:

zorgen bij verbranding direct voor energie.

Voorbeelden:

aardolie

aardgas

steenkool

hout

stromend water

wind

zon

Secundaire energiebronnen:

zijn primaire energiebronnen die zijn omgezet in een andere vorm.

Voorbeelden:

aardolie -> benzine, diesel, kerosine

aardgas en steenkool -> elektriciteit

uranium -> warmte -> kernenergie

Soorten landbouw

Door het klimaat is Europa geschikt voor landbouw. Er zijn verschillende soorten landbouw.

akkerbouw                      veeteelt                                 tuinbouw

Monocultuur

Wisselcultuur

monocultuur

• Definitie monocultuur kennen
  
• Voor- en nadelen van monoculturen kunnen noemen
  

Nadelen bestrijdingsmiddelen

- Niet selectief

- Bio-accumulatie

- Resistentie

Bio-accumulatie

- Bestrijdingsmiddelen breken niet snel en biologisch af. 

- Opgeslagen in vetweefsel. 

- Dieren aan het einde van voedselketen krijgen relatief veel giftige stoffen en sterven. 

Duurzame landbouw

Kringloop landbouw                    Biologische landbouw

Vermesting

• Meer mineralen in water: vermesting. 

Gevolgen:

• Algenbloei: veel algen groeien op water
• Probleem: zuurstofgebrek in water.
• Hierdoor gaan vissen/waterdieren dood. 

zelfreinigend vermogen

oppervlaktewater: Water in rivieren, plassen, meren en zeeën.

grondwater: water in de bodem 

zelfreinigend vermogen: Natuurlijk vermogen van water om zich te reinigen van energierijke stoffen.

Bodembewerking

Bodembewerking = het verbeteren van de bodemstructuur door ploegen en eggen

• Meer zuurstof in de bodem voor reducenten 
• Wortels kunnen beter in de bodem doordringen om water en mineralen op te nemen

Bodemsanering

Bodemsanering is het schoonmaken van verontreinigde grond

- Gifstoffen

- Brand

- Vervuilde grond

- lozingen, lekkages of andere ongevallen

Versterkt broeikaseffect 

Luchtvervuiling

•  Smog   
• Broeikasgassen ( CO2, methaan, ammoniak.)
• Fijnstof (uitstoot industrie, houtverbranding)
• CFK's (chloorfluorkoolwaterstoffen) tasten ozon laag aan

Moderne biotechnologie

Nieuwe technologiën onstaan snel:

- Klonen (vanaf 1980 'Dolly')

- Genetische modificatie

    > Recombinant DNA-techniek

        Zalm (groei), Muis (oor)

    > Organen kweken 

        aap met varkenshart, kweekvlees

    > Gentherapie

        CRISPR-CAS9

Veredelen

selecteren

kruisen

2. Duurzame grondstoffen

Door hergebruik en recycling hoeven minder nieuwe grondstoffen te worden gebruikt.

Zorg dat je weet wat het verschil is tussen hergebruik en recycling

Opdracht

Emir, Rowan en Mark - bassistof 1

Finn en Maud - basisstof 2

Joris en Jasper - basisstof 3 

Julian en Indy - basisstof 5

Jasper en Joshua - basisstof 7

link