les 9

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

les 9

vandaag gaan we...

planning

stukje theorie

ACT zwachtelen voordoen

ACT zwachtelen oefenen

evaluatie  blok 2

ACT Zwachtelen

- Wat weet je van zwachtelen?

- Heb je ervaring met zwachtelen?

ACT zwachtelen

A = ambulante

C = compressie

T = therapie

Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.

Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts.

Als we bewegen, helpen onze spieren het bloed in onze benen om tegen de zwaartekracht in terug naar ons hart te stromen.

 Maar als we lange tijd stilstaan of zitten, of als er problemen zijn met de bloedvaten in onze benen, kan het bloed zich ophopen en zwellen veroorzaken. Dit noemen we oedeem.

Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.

Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts.

Als je een zwachtel aanbrengt, leg je druk op het been. Deze druk helpt om het overtollige bloed en vocht uit de benen te drukken en terug naar het hart te sturen. Dit helpt de zwelling te verminderen.

Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.

Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts.

Compressie

• Uitoefenen van druk
• Hoogste druk rond de enkels
• Druk neemt af richting het hart
• Druk rond de benen is gelijkmatig
• Bij twee zwachtels; andere richting

Indicaties

•  oedeem.
  
• Combinatie van slechte huid en slechte doorbloeding: ulcus cruris 
• Veneuze insufficiëntie
• Slecht werkende vaten door: veel staan, spataderen en trombosebeen
• Onvoldoende werking lymfesysteem
• Post-OK 

Ulcus cruris venosum (open been)

Korte rek zwachtels

Niet/weinig rekbaar

Werkdruk

Bij mobiele zorgvragers

Dag en nacht te dragen

Twee zwachtels per been

Lange rek zwachtels

Rekbaar

Rustdruk

Bij minder mobiele zorgvragers

Alléén overdag!

Alle zwachtels zijn wasbaar op 30 graden

Problemen bij het zwachtelen

• Pijn
  
• Irritatie van de huid
  
• Vensteroedeem
  
• Striemen en blaren
• Kleur tenen
• Afzakken van de zwachtel
  

Polsteren

• Been rond en conisch maken
• Holten opvullen met polstermateriaal en scherpe randen (scheenbeen) afvlakken
• Doel: gelijkmatige drukverdeling
• Synthetische watten en tubifast buisverband

Contra-indicaties

Arteriële insufficiëntie  vernauwing of afsluiting in de slagader naar het been veroorzaakt door slagaderverkalking.

Huidaandoening

Allergie voor bestanddelen van de zwachtels

Hartproblemen (afhankelijk van situatie)

Reuma

Verpleegkundige aandachtspunten

• Heb aandacht en begrip voor pijn, oedeem, beperkingen en verminderde mobiliteit van de zorgvrager.
  
  
• Realiseer je dat het belangrijk is dat deze handeling goed uitgevoerd wordt en ken de indicaties & contra-indicaties.
  
  
• Geef de zorgvrager goede voorlichting.

Voorlichting

Er zijn leefregels voor zorgvragers met ACT zwachtels.

• Hoe om te gaan met veranderende leefwijze; mobiliteit, aanschaf materialen, hulpmiddelen etc. 
• Beter liggen en lopen dan zitten en staan.
• Vermijd overmatige warmte, zoals vloerverwarming, een heet bad of te veel zon.
• Let op lichaamsgewicht.

0

praktijk:

Polsteren

Factoren die van invloed zijn op de keuze voor het type zwachtel zijn onder andere...

1. kosten van de zwachtel
2. mobiliteit van de zorgvrager
3. beide bovenstaande
4. geen van bovenstaande

Wanneer een zorgvrager na het zwachtelen witte tenen krijgt wat doe je....

1. vragen of de zorgvrager pijn heeft
2. de zorgvrager een tijdje laten lopen
3. de zorgvrager de tenen laten bewegen
4. direct de zwachtel verwijderen

Waarom de zwachtel verwijderen na witte tenen?

1. dit vermindert de kans op infectie
2. dit vermindert de geur
3. het maakt de verzorging makkelijker
4. het verbetert de doorbloeding

Wat is het doel van compressie therapie?

1. de spieren versterken
2. de zenuwuiteinden prikkelen
3. het weefselvocht afdrijven
4. de druk in de bloedvaten verhogen

Stelling:
....... wordt behandeld met compressietherapie.

1. Veneuze insufficiëntie
2. Arteriële insufficiëntie

Compressietherapie is doorgaans zinvol bij....

1. trombose
2. actieve huidziekte
3. beide bovenstaande
4. geen van bovenstaande

Wat is een contra indicatie voor compressietherapie?

1. Arteriële insufficiëntie
2. diabetes mellitus
3. heup operatie
4. allemaal

Wanneer iemand lijdt aan arteriële insufficiëntie, betekent dit dat er sprake is van een verminderde bloedtoevoer naar de ledematen, meestal de benen. Dit kan komen door vernauwing of verstopping van de slagaders. 

 waarom zwachtelen in dergelijke gevallen gecontra-indiceerd is:

Risico op Verdere Vermindering van de Bloedstroom

Verhoogd Risico op Huidbeschadiging

Pijn en Ongemak

Risico op Ulceratie

Bij een circulaire winding overlapt iedere volgende winding de vorige laag.....

1. ja
2. nee

De circulaire windingen zijn om de voorvoet, de enkel en onder de knie?

1. ja
2. nee

Arteriële insufficiëntie wordt ook wel aderverkalking genoemd...

1. ja
2. nee
3. soms

Helpt bewegen om het vocht uit de benen te krijgen?

1. ja
2. nee
3. alleen bij veel vocht
4. alleen bij weinig vocht

Veneuze insufficientie komt door...

1. erfelijke factor
2. trombose
3. spataderen
4. obesitas

Door zwachtelen sluiten de kleppen in de vaatwand beter en de doorbloeding wordt verbeterd?

1. klopt
2. klopt niet

Compressief zwachtelen doen we bij?

1. Veneus vaatlijden
2. Arterieel vaatlijden
3. Bij beide
4. geen van beide

Evaluatie

Evaluatie