2.2 Het dagboek van de aarde

2.2 Het dagboek van de aarde


1 / 32
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 40 min

Items in this lesson

2.2 Het dagboek van de aarde


Slide 1 - Slide

Herhaling quiz 2.1


Slide 2 - Slide

Wat bepaalde in het verleden met name de hoeveelheid CO2 op aarde
A
Fabrieken
B
Permafrost
C
Vulkanen
D
Uitlaatgassen

Slide 3 - Quiz

Welk verband is er tussen hoeveelheid CO2 in atmosfeer en temperatuur
A
Hoe meer hoe warmer
B
Hoe meer hoe kouder
C
Hoe minder hoe kouder
D
Hoe minder hoe warmer

Slide 4 - Quiz

Bij een lage zeespiegel is veel land zichtbaar.

Wat is de relatie tussen temperatuur - hoogte zeespiegel en - hoeveelheid land boven zeespiegel?
A
Warm - lage zeespiegel - weinig land zichtbaar
B
Warm - hoge zeespiegel - weinig land zichtbaar
C
Koud - hoge zeespiegel - veel land zichtbaar
D
Koud - lage zeespiegel - veel land zichtbaar

Slide 5 - Quiz

Wat is de ozonlaag?
A
Zelfde als dampkring
B
Zelfde als dampkring en atmosfeer
C
Laag die schadelijke straling van zon op aarde tegenhoudt
D
Laag lucht rondom de zon

Slide 6 - Quiz

Het dagboek van de aarde; waar gaat 2.2 over?

Slide 7 - Mind map

Lesdoelen 
Aan het eind van de les kan je:
1... in stappen uitleggen hoe een fossiel in een gesteente terechtkomt
2... uitleggen waarom bodemlagen en fossielen veel kunnen vertellen over de geologische geschiedenis van de aarde 
3... de 3 soorten gesteenten (stollings-, sediment- en metamorfe gesteenten) beschrijven en hiervan een voorbeeld noemen
4... Het verschil tussen relatieve ouderdom en absolute ouderdom (van een gesteentelaag) uitleggen

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Video

Wat is een fossiel?
A
Beide
B
Een versteend overblijfsel van een skelet
C
De afdruk van een dier of plant
D
Geen van beide

Slide 10 - Quiz

In het filmpje vertelt Arjan Postma over een fossiele boom. Hij vertelt dat een boomstam niet zo maar een fossiel wordt. Wat is de eerste stap voor de vorming van fossielen?

Slide 11 - Open question

Fossielen; hoe ontstaan ze?
Kan alleen als overleden dieren direct worden bedekt door een laag zand of klei.

Doordat deze zandlaag druk uitoefent op het skelet blijft het bewaard

Wanneer na lange tijd de zandlaag erodeert (afslijt) kan het fossiel aan / nabij de oppervlakte komen

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Link

Trilobiet

Slide 14 - Slide

In het filmpje zagen we hele bekende
fossielen voorbij komen, vergelijkbaar
met de foto hiernaast.

Dit is een afbeelding van een:
A
Ammoniet
B
Trilobiet
C
Graptoliet
D
T-Rex

Slide 15 - Quiz

Wat vertelt een ammoniet ons?
Ammoniet: uitgestorven inktvisachtige die in een soort slakkenhuis woonde. 
  • leefden in de oceanen 
  • 240 - 65 miljoen jaar geleden
       --> dinotijdperk!
  • Als ammoniet sterft zinkt deze naar de bodem. Daar wordt het bedekt door lagen van zand. Zo ontstaat een fossiel. 

Slide 16 - Slide

Wat vertelt een ammoniet ons?
Ammonieten zijn gidsfossielen: ze kwamen over 
de hele wereld voor. Heb je er één gevonden? Dan 
weet je dat de laag uit het dinotijdperk komt!


Je kunt ze bijv. op verschillende plekken vinden in Engeland, Frankrijk en Duitsland. Bijvoorbeeld bij de 'Dalle aux Ammonites' in Zuid-Frankrijk. Dit verteld ons dat op deze plek miljoenen jaren geleden een zee heeft gelegen!

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Video

Uit welk tijdperk zou een ammoniet kunnen komen?
A
Cambrium
B
Carboon
C
Krijt
D
Tertiair

Slide 19 - Quiz

Sedimentgesteente
Fossielen vind je het meeste in sedimentgesteente. Dat zijn bijvoorbeeld zandsteen, klei, schalie en kalksteen. Ontstaan door het opeenstapelen van de sedimenten zand, grind of klei.
Zand --> zandsteen

Klei --> schalie

Slide 20 - Slide

Determineren van gesteenten
Er zijn drie hoofdgroepen van gesteenten:
1. Sedimentgesteenten

2. Stollingsgesteenten

3. Metamorfe gesteenten

Slide 21 - Slide

Stollingsgesteenten
Ontstaan door het stollen van lava.
Deze gesteenten vind je dus altijd 
in de buurt van vulkanische gebieden.



                                                                           
Graniet
Basalt

Slide 22 - Slide

Wat vertellen stollingsgesteenten ons? 
Tijdens een wandeling in de Eifel (Duitsland) kom je vulkanisch gesteente tegen, dan weet je dat hier vroeger vulkanen waren. 

Slide 23 - Slide

Metamorfe gesteenten
Ontstaan diep in de aarde onder hoge druk & temperatuur
Het oorspronkelijke gesteente is een stollings- of sedimentgesteente

Bijvoorbeeld.
Schalie --> leisteen
Kalksteen --> marmer

Slide 24 - Slide

Het gesteente is een metamorfose ondergaan door bijv. hoge druk
Laagjes zand of klei zijn op elkaar gestapeld.
Gesteente gevormd door vulkanische activiteit
Metamorf gesteente
Sedimentgesteente
Stollingsgesteente

Slide 25 - Drag question

Waarom weten we zoveel over de geschiedenis van de aarde?
Absolute ouderdom: 
  • Iridium --> komt van nature niet voor op aarde; maar wel in meteorieten.
  • Fossielen --> blijft alleen bewaard als het snel bedekt wordt met sediment 
  • Halfwaardetijd --> Radioactief materiaal in gesteente vervalt in vaste tijden (bv. uranium in 700 mln jaar)

Slide 26 - Slide

Relatieve ouderdom
Van de meeste dingen op aarde weten we niet hoe oud ze precies zijn.
We kunnen wel aangeven of iets ouder of jonger is dan iets anders = relatieve ouderdom

Slide 27 - Slide

Relatieve ouderdom
Grondlagen die dichter aan het aardoppervlak liggen zijn jonger dan grondlagen dieper in de aarde

Slide 28 - Slide

Lesdoelen
Aan het eind van de les kan je:
1... in stappen uitleggen hoe een fossiel in een gesteente terechtkomt
2... uitleggen waarom bodemlagen en fossielen veel kunnen vertellen over de geologische geschiedenis van de aarde 
3... de 3 soorten gesteenten (stollings-, sediment- en metamorfe gesteenten) beschrijven en hiervan een voorbeeld noemen
4... Het verschil tussen relatieve ouderdom en absolute ouderdom (van een gesteentelaag) uitleggen

Slide 29 - Slide

Toepassen:
Tot welke hoofdgroep van gesteenten behoort de Grand Canyon (beginfoto)
A
Sedimentgesteenten
B
Stollingsgesteenten
C
Metamorfe gesteenten

Slide 30 - Quiz

330 miljoen jaar geleden is steenkool ontstaan
A
Absolute ouderdom
B
Relatieve ouderdom

Slide 31 - Quiz

Aan de slag
Gebruik de studieplanner.  Maak de opdrachten van paragraaf 2.2 en controleer je antwoorden. 

Slide 32 - Slide