Middeleeuwen 5.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Middeleeuwen 5.1

Lesdoel 

• Aan het einde van de les kan je uitleggen wat de gevolgen waren van de val van het Romeinse rijk.

Deze les

• Herhaling / video 
•  werkvorm 
•  werktijd
•  Afsluiten 

video einde romeins rijk

cliphanger

welkom bij de romeinen

Stelling 

''Stel je voor: morgen stort Nederland in. Geen overheid meer, geen leger, geen politie, geen elektriciteit, geen geld. Wat gebeurt er dan?''

Bespreek in groepjes

• Wat gaat er mis?
• Wie krijgt de macht?
•  Hoe zorg je voor veiligheid? 
•  Wat doe je met eten, huis, huisdier, gameconsole, enz.? 

Nabespreken 

Middeleeuwen 5.1

Leenheer en leenmannen

Deze les 

•  Uitleg 
•  werktijd 
•  nabespreken 
• afsluiten 

Lesdoel 

• Aan het einde van de les kan je uitleggen wie Karel de Grote is. 
• Aan het einde van de les weet je hoe Karel de Grote een machtige koning en keizer werd over een groot rijk. 

Herhaling 

•  Na de val van het west-Romeinse rijk ontstonden er veel oorlogen.
• Reizen was gevaarlijk

• Grote steden als Rome was er niet meer.

Frankische rijk 

•  Het Frankische volk (Germaans) kreeg de macht.
• Door oorlogen en veroveringen.
•  de bekendste koning was Karel de grote. 
• in het jaar 800 werd hij zelfs keizer van het heilige Roomse Rijk

02:45

Waar geloofde Karel de Grote in en waar geloofde de Saksen in?

03:28

Wat wilde Karel de Grote doen met de Saksen?

1. Laten bekeren tot het christendom
2. Saksen vermoorden
3. Op Saksen jagen
4. Gebied veroveren van de Saksen

05:35

Waarom zou het belangrijk zijn om juist het stamhoofd te laten bekeren?

In het kort 

• Romeinse rijk is gevallen 
•  veel oorlogen en veroveringen
• Frankische rijk werd uiteindelijk het sterkst. 
• bekendste Karel de Grote
• Streefde naar: één rijk één geloof en één heerser. 

We zitten nu in de vroege middeleeuwen (500 - 1000)

Werktijd

• Maken opdracht 1 t/m 2 hoofdstuk 5 (blz 119 werkboek)
• lesboek blz 88
• lees eerst: 'het Frankische rijk', daarna beginnen met opdrachten maken. 

•  na 10 min nabespreken. 

Middeleeuwen 5.1

Leenheer en leenmannen

Deze les 

• Herhaling 
  
• uitleg 
  
• werktijd 
  
• nabespreken 
  

Wie denk je dat dit is ?

Welk rijk is dit? 

Lesdoel

•  Aan het einde van de les weet je hoe Karel de Grote zijn Rijk bestuurde
• Hoe er politieke verdeeldheid ontstond na de dood van Karel de Grote.

Kenmerkend aspect: de verhouding tussen heer (leenheer) en vazal (leenman)

Het leenstelsel

• Karel de Grote kon zijn land niet alleen besturen.
  
• Daarom kreeg hij hulp van vazallen: mannen die met hem meevochten
  

• Zijn trouwste vazallen kregen als beloning ieder een gebied in leen. 
  
• Zij mochten dit namens hem besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Het leenstelsel heet ook wel: feodalisme

Het Frankische Rijk valt uiteen

• Het rijk werd na de dood van Karel de Grote geërfd door Lodewijk de Vrome (zoon)
•  Na diens dood werd het rijk steeds meer verdeeld en verdeeld en verdeeld...
  
• De edelen die deze gebieden bestuurden, 'vergaten soms maar even' dat zij dit gebied offcieel nog steeds in leen hadden van hun leenheer!
  

• Of ze leenden het weer verder uit aan achterleenmannen...
  

Wat is een goed voorbeeld
van een leenstelsel?

1. De koning bestuurt zijn land helemaal in zijn eentje.
2. De koning heeft ministers die hem advies geven over het bestuur van zijn land.
3. De koning heeft niets te zeggen over het bestuur van zijn land.
4. De koning heeft zijn land in twintig stukken verdeeld. Ieder stuk wordt bestuurd door een vriend van hem.

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw
belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De man helemaal links op de afbeelding is Karel de Grote.

1. Goed
2. Fout

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw
belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
Karel de Grote wordt nu de leenheer van de leenman

1. Goed
2. Fout

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw
belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De afbeelding is een directe bron over Karel de Grote.

1. Goed
2. Fout

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw belooft een
leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De afbeelding gaat over de manier waarop Karel de Grote zijn land bestuurde

1. Goed
2. Fout

Welke plicht heeft een leenman?

1. Hij moet in zijn gebied doen waar hij zin in heeft.
2. Hij moet elke ochtend bijtijds opstaan.
3. Hij moet trouw beloven aan zijn leenheer.
4. Hij moet delen van zijn gebied doorlenen aan onderleenmannen.

werktijd

Maken opdracht: 1 t/m 5 blz 119 en 120 (werkboek)

lesboek blz 88 t/m 90

15 min 

nabespreken

Middeleeuwen 5.1

Leenheer en leenmannen

Deze les 

• Nabespreken
  
• Een onveilige tijd 
• werktijd 
  

Nabespreken 

opdracht: 1 t/m 5 blz 119 en 120 (werkboek)

lesboek blz 88 t/m 90

Lesdoel

• Aan het einde van de les kan je uitleggen waardoor Europa onveiligheid ontstond en welke gevolgen dit had.
  
• welke plaats ridders hadden in de samenleving. 
  

https://schooltv.nl/video-item/de-vikingen-avonturiers-uit-het-noorden 

https://schooltv.nl/video-item/de-tochten-van-de-vikingen-noormannen-in-west-europa 

Werktijd

• maken opdracht 6 
•  lees de tekst 'een onveilige tijd' (blz 91)

• tijd over, opdracht 7