Startschot verhaalanalyse

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Startschot verhaalanalyse

Maak een verhaal met volgende woorden...

!!! in deze volgorde !!!

Schemering

Ballon

Kleuterklas

Piano

Uitgewist

Herinneringen

Zee

Verhaal uitwisselen

Fouten markeren

Met rood verbeteren

! goede oefening schrijfopdracht!

Verhaalelementen

Te kennen: mee noteren!

1. Vertelstof vs. thema

VERTELSTOF (wat gebeurt er?)

=onderwerp boek

Bv. Harry Potter is een jonge tovenaar, die in gevecht gaat tegen Voldemort, de moordenaar van zijn ouders.

THEMA (wat is de boodschap?)

=bredere, diepere betekenis inhoud

Bv. Vriendschap en trouw, de strijd tussen goed en kwaad, moed en zelfopoffering, omgaan met verlies.

2. Story vs. plot

STORY

= chronologische volgorde verhaal

Bv. 1. Er wordt een moord gepleegd.

2. Het lijk wordt gevonden.

3. Recherche komt ter plaatse.

4. DNA leidt naar de dader

5. De dader wordt opgepakt.

2. Story vs. plot

PLOT

=chronologische volgorde door elkaar gehaald

Bv. 1. Recherche komt ter plaatse.

2. DNA leidt tot de dader.

3. Dader wordt opgepakt.

4. Uitleg over moord door dader. 

! doel = spanning ! 

3. Flat vs. round character 

FLAT CHARACTER

= personage wordt niet echt uitgewerkt

Bv. Olaf uit Frozen, Patrick uit Spongebob, boze stiefmoeder in sprookjes...

3. Flat vs. round character 

ROUND CHARACTER

=maakt ontwikkeling door, heeft verschillende lagen

Bv. Belle uit Belle & het beest, Harry Potter...

4. Tijdsvolgorde

FLASHBACK

= sprong in het verleden

Bv. Personage herinnert zich iets uit zijn jeugd

4. Tijdsvolgorde

 FLASHFORWARD

= sprong naar de toekomst

Bv. Personage krijgt visioenen

5. Ritme

VERTELTIJD

=hoelang het duurt om het verhaal te lezen/vertellen

VERTELDE TIJD

=hoelang het duurt om verhaal te beleven

Bv. ochtendroutine

5. Ritme

TRAAG RITME

= verteltijd > vertelde tijd

Harry liep langzaam door de lege gangen van Zweinstein, luisterend naar het zachte kraken van de vloeren onder zijn voeten, terwijl hij elke schildering aan de muren aandachtig bekeek en zich afvroeg wat er die avond in de Grote Zaal zou gebeuren

5. Ritme

SNEL RITME

=verteltijd < vertelde tijd

Bv. Ik sprong in de auto en reed naar Antwerpen.

5. Ritme

SIMULTAAN RITME

= verteltijd = vertelde tijd

Bv. een dialoog

6. Ruimte

GEOGRAFISCHE RUIMTE

= waar op de kaart speelt zich iets af?

Bv. Europa, België, Arendonk...

6. Ruimte

SFEERSCHEPPENDE RUIMTE

= beïnvloedt sfeer in verhaal

6. Ruimte

SYMBOLISCHE RUIMTE

= ruimte staat bv. symbool voor gevoelens

7. Vertelstandpunt

IK-VERTELLER

-Belevende ik

Ik ga naar de deur en doe ze open.

-Vertellende ik

Ik ging naar de deur en deed ze open.

7. Vertelstandpunt

HIJ/ZIJ-VERTELLER

-Personele hij/zij: standpunt vanuit 1 personage

Sanne keek om zich heen in de donkere kamer. Haar hart bonkte in haar borst terwijl ze probeerde te bedenken wat dat vreemde geluid kon zijn. Ze durfde nauwelijks adem te halen.

7. Vertelstandpunt

HIJ/ZIJ-VERTELLER

-Alwetende hij/zij

Sanne keek angstig om zich heen in de donkere kamer, terwijl haar hart bonkte. Wat ze niet wist, was dat Tim haar al lang had zien binnenkomen en nu een plan beraamde om haar te verrassen.

Ballon, Tommy Wieringa

Vraag a en b beantwoorden tijdens luisteren

Vraag c samen met je buur

Verfilming kortverhaal

*Eerste helft klas: vraag 3a

*Tweede helft klas vraag 3b

*Iedereen beantwoordt vraag 4a-f

Denk na over manier noteren

Plot

=oude, eenzame man vindt kaartje ballonwedstrijd kleuter

antwoord bevat levenslessen

≠ film: toevoeging kleuter die levenslessen probeert te begrijpen

Thema

= in leven op tijd beseffen wat écht belangrijk is

Personages

=oude man: oud, wijs, eenzaam (vlak)

karakter uit verhaal afleiden (=impliciet)

=vrouw: weten weinig over haar (vlak)

karakter uit verhaal afleiden (=impliciet)

≠kleuter in film = denkt tov begin film meer na over lessen (=dynamisch)

≠kleuter in KV =vlak

Tijd

≠verteltijd: 2 minuten (verhaal) VS 7 minuten (film)

≠ tijdsprongen: in KV van overdag naar moment brief schrijven

in film gesprongen naar moment aankomen brief

≠flashbacks: in KV 'Ooit speelde daar een vrouw piano'

in film naar moment ballon in de lucht

Ruimte

=waarschijnlijk beide NL (zeker in film: taal juf)

=zee: symbolische ruimte (grenzeloosheid, avontuur, ontdekking...)

=sfeerscheppende ruimte: mistige weiland, schemerende kamer

==> eenzaamheid

Stijl

=vaak in het ongewisse laten

Waarom geeft man levenslessen?

Wat heeft hij meegemaakt? Wat wil hij bereiken?...

≠ film soms explicieter

zien bv. dat levenslessen doel bereiken

Leesopdracht

Kortverhaal lezen thuis

In de klas vragen als toets

Verhaal 1

Tijdens een ogenschijnlijk onschuldige bergwandeling gebeurt er iets wat het leven van de jonge Henri voorgoed kan veranderen. Er hangt gevaar in de lucht, en niet iedereen die met hem op pad gaat, heeft even goede bedoelingen. Net wanneer het lot dreigt toe te slaan, duikt er onverwachte hulp op…

Verhaal 2

Wat gebeurt er als een rijke man denkt dat hij alles weet, maar zijn butler hem stiekem slimmer is? Eén ding is zeker: hoogmoed komt vaak voor de val…

Verhaal 3

Een nieuwe omgeving lijkt eerst saai en voorspelbaar, maar schijn bedriegt. Tussen alledaagse gebouwen en lege pleinen blijken verborgen plekken en geheimen te schuilen. Wat leek op een gewone vakantie wordt langzaam een ontdekkingstocht vol spanning, kleine intriges en onverwachte ontmoetingen.

Geef keuze door via weblinks