BSR 8/5 2t Grammatica ZD herhaling lj1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Open je boek alvast op blz. 200-201.

Maak de startvraag.

§2: Herhaling leerjaar 1 th

Voordat we beginnen:

GRAMMATICA

ZINSDELEN

Noteer van onderstaande zin de persoonvorm (pv), het onderwerp (ow), het werkwoordelijk gezegde (wg) en het lijdend voorwerp (lv).

'Op 5 mei vierden de inwoners van Nederland de vrijheid.'

• Je weet hoe je in een zin de persoonsvorm, het onderwerp,
  het werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp kunt vinden.
• Je hebt de herhaling van leerjaar 1 gemaakt.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• Starten met een nieuw hoofdstuk (grammatica zinsdelen);
• de uitleg behandelen van paragraaf 2 (en hierbij aantekeningen maken);
• de opdrachten van 5.2 maken (digitale paragraaf).
• gezamenlijk afronden.

Vul hier je uitwerking van de startopdracht in.

Je kunt de persoonsvorm in een zin op drie manieren vinden. 

Schrijf mee in je schrift, maak aantekeningen!

De tijdproef

1) Verander de zin van tijd.

Het woord dat dan verandert, is de persoonsvorm. Kijk maar:

• Naud wil in het weekend geen huiswerk maken.
• Naud wilde in het weekend geen huiswerk maken.

De vraagproef

2) Maak van de zin een vraag.

Het werkwoord dat dan vooraan komt te staan, is de persoonsvorm.

• Alette, Hester en Fenna hebben woensdag ingehaald. 
• Hebben Alette, Hester en Fenna woensdag een toets ingehaald?

De getalsproef

3) Verander het getal (het aantal) van de zin. Het gaat dan niet meer om één persoon, maar bijvoorbeeld om twee.

Het woord dat dan verandert, is de persoonsvorm. Kijk maar:

• Hiddo zat tijdens de uitleg aan andere dingen te denken.
• Hiddo en Wout zaten tijdens de uitleg aan andere dingen te denken.

"Helaas werden de vrijheidsvieringen verstoord door demonstranten."
Wat is de persoonsvorm?

Zinsdelen

Een zin bestaat uit verschillende zinsdelen. Zinsdelen kun je uit een zin halen door te kijken naar welke woorden je voor de persoonsvorm kunt plaatsen. Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen. Een voorbeeldzin:

• Jan heeft Pim vorige week z'n boek geleend.

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

Een tijgerpython eet / soms / een hele krokodil / op.

1. juist
2. onjuist

Nadine heeft ruim 250.000 volgers op Instagram.

Neem de zin over en verdeel de zin in zinsdelen. Plaats tussen de zinsdelen een /

Het onderwerp

Het onderwerp in een zin:

'Tijdens zijn show amuseert de cabaretier het publiek met zelfgeschreven liedjes.'

De cabaretier = het onderwerp

Het onderwerp van de zin is vaak een persoon (of dier/ding) die iets doet. Vrijwel elke zin heeft een onderwerp.

• Hoe vind je het onderwerp? Stel de vraag: Wie/wat + persoonsvorm

• 
  

Wat is het onderwerp?

Na het eten / hebben / Roos en haar vriendinnen / twee oude Disney-films / gekeken.

1. Na het eten
2. hebben gekeken
3. Roos en haar vriendinnen
4. twee oude Disney-films

Werkwoordelijk

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in de zin. Ze zeggen wat het onderwerp (mens, dier of ding) doet of ondergaat. De persoonsvorm is altijd een onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.

Als er meer werkwoorden in de zin staan, horen die er ook bij.

gezegde (wg)

Werkwoordelijk

• Bepaal welke woorden werkwoorden zijn.
• Deze woorden vormen samen het werkwoordelijk gezegde.
• Delen van een scheidbaar werkwoord horen ook bij het wg.
  
  De bezorger heeft het pakketje gisteravond afgeleverd.

gezegde (wg)

Noteer de werkwoorden:

Mijn vader is vorig weekend van de ladder gevallen.

Het lijdend voorwerp (LV)

Een lijdend voorwerp geeft meestal aan aan wie/wat iets 'overkomt' of 'ondergaat'

Zo vind je het lijdend voorwerp:

1. Zoek de PV en verdeel de zin in zinsdelen.

2. Noteer het onderwerp en werkwoordelijk gezegde.

3. Stel de vraag: Wat/Wie + WG + onderwerp?

Norah heeft een warme winterjas gekocht.

Wat heeft Norah gekocht? Een warme winterjas.

Noteer van de volgende twee zinnen de persoonsvorm (pv), het onderwerp (ow), het werkwoordelijk gezegde (wg) en het lijdend voorwerp (lv). 

Let op: niet elke zin bevat ieder zinsdeel.

1. Mijn broertje koopt iedere maand een nieuwe game.

PV =                                                          OW = 

WG=                                                            LV=

2. Ik heb gisteren een nieuwe fiets gekregen. 

PV=                                                       OW=

WG=                                                          LV=

Twee zinnen ontleden

Aan het werk

Wat?	Cursus 5.2 Herhaling leerjaar 1. Maak o pdracht 1 t/m 8 uit het boek. In je online boek.
Hoe?	Keuze: zelfstandig of in stilte.
Hulp	De 4 B's.
Tijd	Timer.
Klaar?	Werk alvast verder aan paragraaf 5.4 Samengestelde zinnen.

'Ik snap het niet'

• Je weet hoe je in een zin de persoonsvorm, het onderwerp,
  het werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp kunt vinden.
• Je hebt de herhaling van leerjaar 1 gemaakt.

Lesdoelen

Wanneer kun je de vraagproef niet gebruiken om de persoonsvorm te vinden?

Leg in eigen woorden uit wat een lijdend voorwerp is.