§1 Hitler aan de macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

4.1 Hitler aan de macht

§4.1 Hitler aan de macht 

Wat gaan we doen vandaag? 

- Welkom! + dagopening + mededelingen (lessenmarathon, nask)

- Plenda

- Studiewijzers

- Uitleg §1 

- Uitleg par. 2

- Aan de slag! 

- Afsluiting

Schrijf op in je plenda:

Huiswerk voor maandag 10 februari: 

Maak de volgende opdrachten: 

VMBO: Maken §2 opdr. 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10 en 12.

HAVO: Maken §2 opdr. 2, 3, 4, 5, 7, 8, 11, 12 en 13.

De tien tijdvakken

Leerdoelen:

 • Je kunt uitleggen waarom veel Duitsers op de NSDAP stemden en hoe Hitler alle macht kreeg.

• Je kunt met drie voorbeelden uitleggen dat Duitsland na 1933 een totalitaire staat werd.

• Je kunt twee voorbeelden noemen waaruit blijkt dat Hitler vanaf 1933 aanstuurde op een oorlog.

Duitsland na de Eerste Wereldoorlog 

• Het vertrouwen in de republiek (democratie) is laag.
  

• Verschillende groepen (extreemlinks/extreemrechts proberen de macht te grijpen (staatsgreep) en er is veel politiek geweld (o.a. moorden op politici)
  

Hitler's jonge jaren (1)

• Adolf Hitler wordt in 1889 geboren in Braunau am Inn (Oostenrijk-Hongarije)

• Hij vertrekt op 17-jarige leeftijd naar Wenen, om daar een 'beroemde kunstenaar' te worden. Dit mislukt, hoewel hij zeker tekentalent had.

www.bing.com

Hitler's jonge jaren (2)

• Hij is op dat moment nog geen antisemiet (jodenhater). Hij raakt echter steeds meer onder de indruk van de antisemtische burgemeester van Wenen.

• Rond 1913 vertrekt hij naar München in Duitsland, omdat hij teleurgesteld is in Oostenrijk-Hongarije

Hitler's jonge jaren (3)

• Als Oostenrijk gaat hij vrijwillig het Duitse leger in als de Eerste Wereldoorlog begint.

• Hij is niet zo'n beste soldaat. Alle 'heldendaden', die hij zelf heeft beschreven, blijken onzin te zijn: hij was een koerier die zelden aan het front te vinden was.

Hitler's jonge jaren (4)

• In oktober 1918 raakt hij in België bij een mosterdgas-aanval gewond, en is hij drie maanden blind. De overgave van het Duitse leger hoort hij in het ziekenhuis.

• Hitler kan het moeilijk bevatten. Voor hem kwam het verlies niet door de soldaten, maar door het verraad van Joden en communisten (Dolkstootlegende)

Hitler in de politiek (1)

• Hitler moet in dienst van het leger onderzoeken of de vele kleine politieke groepen in Duitsland een bedreiging zijn voor de Republiek van Weimar.

• Dit waren vaak nationalistische en zeer teleurgestelde Duitsers.

• Bij één van de partijen (DAP) sluit hij zich uiteindelijk aan. 

Hitler in de politiek (2)

• Hitler blijkt een talent te hebben voor het houden van toespraken. Deze toespraken worden gehouden in bierkelders. 

• Binnen de partij, inmiddels omgedoopt tot NSDAP (Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij), neemt Hitler steeds meer de rol van leider op zich.

Hitler in de politiek (3)

• Hitler's ideeën zijn al die tijd vrijwel niet veranderd:

1. Verdrag van Versailles is slecht
   
2. Het land is overgenomen door een buitenlandse bezetter (Frankrijk)
   
3. Het is allemaal de schuld van Joden en Communisten
   
4. Duitsland heeft Lebensraum (levensruimte nodig)
   
5. Er moet één sterke leider komen
   

Hitler in de politiek (4)

• Hitler bewonderde de fascistische (=extreemrechts) leider van Italië, Mussolini, die in 1922 met de Mars op Rome de macht had gegrepen.

• Hitler vond dat de tijd was gekomen voor een Mars op München (en zelfs Berlijn): een staatsgreep om de zwakke regering af te zetten.

Bierkellerputsch

1923

• Hitler's mislukte staatsgreep (putsch) in München.
  
• Hij wordt gearresteerd en veroordeeld tot een gevangenisstraf van 5 jaar. 

Hitler wordt vrijgelaten

1924

• Hitler hoeft uiteindelijk slechts 9 maanden van zijn straf uit te zitten in de Landsberg-gevangenis

Mein Kampf

1925

• Hitler gebruikte zijn tijd in de gevangenis om zijn boek 'Mein Kampf' te schrijven.
• Een slecht geschreven en bij elkaar gefantaseerd boek, met vage hersenspinsels...tenminste: toen nog wel...

Duitsland 

1924-1929

• Economisch gaat het beter met het land: de Amerikanen steunen de Duitse economie met het Dawesplan
• Duitsland is in 1926 lid van de Volkenbond geworden
  
• Mensen hebben vertrouwen in de democratie en lijken Hitler te zijn vergeten...
  

Crisis in de wereld 

vanaf 1929

• Door overproductie van fabrieken, veel kopen op afbetaling en teveel vertrouwen in aandelenhandel, klapt de Amerikaanse economie in elkaar.
• Landen die veel met de VS handelen worden de crisis mee ingesleept... 

En Hitler?

• Die zegt hetzelfde als altijd: het is de schuld van het Verdrag van Versailles, joden, communisten, enz.

• Hitler had na de mislukte staatsgreep besloten om alleen nog via verkiezingen aan de macht te komen...

• ...en mensen stemmen massaal op hem!

De opkomst van de nazi's

Je kan uitleggen wanneer en hoe Hitler en de NSDAP aan de macht kwamen

• 1929: economische crisis in Duitsland. regering kan problemen niet
   oplossen
• Hitler (NSDAP) belooft problemen op te lossen en Verdrag van Versailles terug te draaien. 
• NSDAP is nationaalsocialistisch: fascistische ideeën van de partij van Hitler. Aanhangers: nazi's 

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• Na de verkiezingen van november 1932, waarbij de NSDAP de grootste werd,
  

wordt het land vrijwel onbestuurbaar en kunnen de andere partijen (en de president) niet meer om Hitler heen: hij wordt kanselier (minister-president). 

De opkomst van de nazi's

Je kan uitleggen wanneer en hoe Hitler en de NSDAP aan de macht kwamen

• Propaganda
• Terreur --> Angst zaaien!

Propaganda NSDAP

De eeuwige Jood

Een propagandafilm (1940)

De opkomst van de nazi's

Je kan uitleggen wanneer en hoe Hitler en de NSDAP aan de macht kwamen

• Verkiezing 1932: NSDAP de grootste.
• Hitler moet samenwerken in politiek > Hitler wil alle macht, laat parlement noodwet aannemen die hem tijdelijk alle macht geeft.
  
• 1933: dictatuur

Alles onder controle

• Om macht te behouden worden tegenstanders opgepakt
  --> concentratiekampen! (zonder proces, ongewenst in samenleving)
• Geen vrijheid van meningsuiting 
• Organisaties onder controle 
• Een totalitaire staat: het leven van de inwoners wordt compleet beheerst en gecontroleerd door de staat

Je kan met een voorbeeld uitleggen dat Duitsland een totalitaire staat werd

 Duitsland wordt een totalitaire staat

Kenmerken totalitaire staat?

Duitsland wordt een totalitaire staat

• Het belang van de groep en de staat gaat voor alles.
  
• De leider is allesoverheersend.
  
• Eenpartijstelsel, geen parlementaire democratie.
  
• Massamedia: propaganda (gelijkschakeling)
  
• Jeugd geïndoctrineerd (hitlerjugend)
  
• Veel militair vertoon (SA en SS)
  
• Geen ruimte voor tegenstanders  (Gestapo)

Hitler wordt de grootste

- Juli 1932: De NSDAP wordt de grootste partij van Duitsland

- 30 Januari 1933: Hitler wordt benoemd tot rijkskanselier

- 27 Februari 1933: Rijksdagbrand

Rijksdagbrand

Hitler grijpt zijn kans en roept noodtoestand uit (en zet alle andere partijen buitenspel).

Machtingswet

24 maart 1933

• Gevolg Rijksdagbrand: noodtoestand. 
• Machtigingswet: onbeperkte macht voor Hitler --> dictatuur --> eenpartijstaat

Op weg naar oorlog

Je kunt drie voorbeelden noemen waaruit blijkt dat Hitler aanstuurde op een oorlog

• Journalisten niet schrijven wat ze wilden
  --> propaganda van Nazi's 
• Indoctrinatie leerlingen op school 
• Werkende vrouwen ontslagen
  --> alleen als huisvrouw en baby fabriek
• Arbeiders moesten lid zijn van de partij
• Onderzoek wetenschappers alleen als ondersteuning ideeen Nazi's. 
• Kunstenaars alleen nationaalsocialistische kunst.

Wiskundesom

 'Een bommenwerper stijgt op met twaalf dozijn bommen, die elk tien kilo wegen. Het vliegtuig gaat naar Warschau, centrum van het internationale jodendom. Het bombardeert de stad. Bij vertrek met alle bommen aan boord en een brandstoftank, die honderd kilo brandstof bevat, weegt het vliegtuig ongeveer acht ton. Wanneer het van de kruistocht terugkeert, blijven er nog 230 kilo over. Hoeveel weegt het vliegtuig als het leeg is?’ ​

Op weg naar oorlog

Je kunt drie voorbeelden noemen waaruit blijkt dat Hitler aanstuurde op een oorlog

• 1933: invoering dienstplicht, productie van tanks, vliegtuigen en wapens
• Hitler stopte met vergoeden van schuld Versailles
• 1936: Bondgenootschap met Italië (Mussolini)
• 1938: Anschluss: Oostenrijk wordt toegevoegd aan Duitse Rijk
• 1938: Sudetenland (Tsjecho-Slowakije) wordt toegevoegd 

Aan de slag! 

Maak van paragraaf 1, vraag 2 t/m 9, 12 en 14.