NOVA les 2 H9.2 redoxreacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

• DEZE LES

HOOFDSTUK 9 REDOXREACTIES

NOVA VWO5      Les 2

Redoxreacties

Leg klaar:

- schrift + pen

- laptop

Dit leer je deze les:

• je kunt uit Binas tabel 48 de sterkte van een OX en RED afleiden
• je kunt met Binas 48 beredeneren of een RedOx reactie verloopt
• je kunt de vergelijking van een totaalreactie opstellen met behulp van halfreacties en Binas 48

...maar eerst check je even wat je nog weet van de vorige les

Is het een oxidator, reductor of beide, sleep naar het juiste blok.

Oxidator

Oxidator & Reductor

Reductor

Mg

  I2

O2

Cl^-

H⁺

Fe²⁺

H2O2

H2S

een positief ion

- heeft minder elektronen dan protonen

- kan elektronen Opnemen

- is een OXidator

uitzondering: Fe2+ (OX én RED)

een negatief ion 

- heeft meer elektronen dan protonen

- kan elektronen afstaan

- is een REDuctor

Nog niet alles goed? NOTEER EN LEER:

Zijn dit wel of geen redoxreacties, sleep naar het juiste blok.

Redoxreactie

GEEN Redoxreactie

2 Al + Br₂ --> 2 AlBr₃

HCN + OH^- --> CN^- + H₂O

BaCl₂ --> Ba²⁺ + 2 Cl^-

2 HCl + Mg --> H₂ + Mg²⁺

HCl + OH^- --> H₂O

Fe + 3 Ag⁺ --> Fe³⁺ + 3 Ag

Halfreacties

Bij het opstellen van een totaalreactie worden de oxidator en reductor apart bekeken met halfreacties. Deze moet je in de juiste verhouding optellen, zodat het aantal elektronen gelijk wordt:

halfreactie OX:   2 H+   + 2e-   -->   H2                          1x

halfreactie RED:     Mg               -->  Mg2+   + 2e-        1x

Stappenplan opstellen redoxreactievergelijkingen

Extra uitleg over het opstellen van redoxreactievergelijkingen met halfreacties kun je zelf terugkijken op de volgende dia's in de gedeelde les

Redoxkoppel

Ni --> Ni2+ + 2e-

Fe3+ + e- --> Fe2+

Uit de RED Ni ontstaat altijd de OX Ni2+

Uit de OX Fe3+ ontstaat altijd de RED Fe2+

Deze OX en RED vormen een KOPPEL: een REDOXKOPPEL

Opstellen redox-reactievergelijking

1. noteer de halfreacties                 Ni                 -->   Ni2+ + 2e-

    van de OX en de RED                    Fe3+ + e-  -->   Fe2+

Opstellen redox-reactievergelijking

1. noteer de halfreacties                 Ni                 -->   Ni2+ + 2e-

    van de OX en de RED                    Fe3+ + e-  -->   Fe2+

TIP: zet de pijlen onder elkaar, zodat je duidelijk ziet welke deeltjes voor de pijl komen en welke erna

Opstellen redox-reactievergelijking

1. noteer de halfreacties                 Ni                 -->   Ni2+ + 2e-       1x

    van de OX en de RED                    Fe3+ + e-  -->   Fe2+                   2x

2. maak het aantal 

elektronen gelijk (noteer!)

Opstellen redox-reactievergelijking

1. noteer de halfreacties                   Ni                 -->   Ni2+ + 2e-       1x

    van de OX en de RED                      Fe3+ + e-  -->   Fe2+                   2x

2. maak het aantal 

elektronen gelijk (noteer!)    Ni + 2Fe3++2e- --> Ni2++2e-+ 2Fe2+

3. tel de halfreacties op

Opstellen redox-reactievergelijking

1. noteer de halfreacties                   Ni                 -->   Ni2+ + 2e-       1x

    van de OX en de RED                      Fe3+ + e-  -->   Fe2+                   2x

2. maak het aantal 

elektronen gelijk (noteer!)    Ni + 2Fe3++2e- --> Ni2++2e-+ 2Fe2+

3. tel de halfreacties op

TIP: werk netjes recht onder elkaar, dan vergeet je geen deeltjes

Opstellen redox-reactievergelijking

1. noteer de halfreacties                   Ni                 -->   Ni2+ + 2e-       1x

    van de OX en de RED                      Fe3+ + e-  -->   Fe2+                   2x

2. maak het aantal 

elektronen gelijk (noteer!)    Ni + 2Fe3++2e- --> Ni2++2e-+ 2Fe2+

3. tel de halfreacties op

4. streep dezelfde deeltjes weg     Ni + 2Fe3+ --> Ni2+ + 2Fe2+

stap 5: Controleer jezelf !!

- is het aantal atomen voor en na de pijl gelijk? (kloppend)

- is de totale lading voor en na de pijl gelijk? (ladingbalans)

Ni + 2Fe3+ --> Ni2+ + 2Fe2+

Reacties van metalen

Metalen staan niet allemaal even makkelijk elektronen af

Oxidatoren zijn ook niet allemaal even sterk in het opnemen van elektronen. 

Wanneer verloopt een reactie tussen een OX en RED?

 EXPERIMENT

- voer de proeven uit (volgende dia)

- noteer de waarnemingen

- als er een reactie is opgetreden, stel dan met behulp van halfreacties de totaalvergelijking op

LLN-EXPERIMENT

1. Vul een reageerbuis met 5 cm kopersulfaatoplossing

Voeg een stukje staalwol toe.

Noteer je waarnemingen

2. Vul een reageerbuis met 5 cm ijzer(II)nitraatoplossing. Voeg een stukje koper toe.

Noteer je waarnemingen

DEMO

1. Onder de microscoop ligt een stukje koper in een oplossing van zilvernitraat. Kijk en noteer je waarnemingen

2. In een bekerglaasje ligt een stukje zilver in een oplossing van kopersulfaat. Kijk en noteer je waarnemingen

Verloopt er een reactie?

reactievergelijking opstellen m.b.v. halfreacties

staalwol (=ijzer)                                                        koper

+ kopersulfaatoplossing                                      + ijzer(II)sulfaatopl.

EXP 1: sterkte van de OX en RED

Wat was de sterkste OX?                               RED van dit redoxkoppel:

                                                    ......                        ......

                                                    ......                        ......

                                                    .....                         ......

                                                    .....                         ......

Wat was de zwakste OX? 

Verloopt er een reactie?

reactievergelijking opstellen m.b.v. halfreacties

zilver                                                  koper

+ kopersulfaatopl.                        + zilvernitraat-oplossing

EXP 1: sterkte van de OX en RED

                        sterkste OX                        Waar staat de sterkste RED?

                                                    Ag+                          Ag

                                                    Cu2+                        Cu

                                                    Fe2+                         Fe

                                                    

                        zwakste OX 

hoe hoger hoe zwakker

sterk

RED

OX 

sterk

hoe lager hoe zwakker

NOTEER EN LEER

Een redoxreactie verloopt als 

in Binas tabel 48 

de OX boven de RED staat

In de gedeelde les vind je nog een filmpje over de sterkte van OX en RED in Binas 48 als je de uitleg nog een keer wilt horen

Eigen werk

je kunt een halfreactie opstellen en je kunt met behulp van halfreacties een totaalreactie opstellen: maak opgave 9