Moreel beraad

• Verpleging en verzorging
• MBO

Wat betekent zorg voor jou?

VPK, Week 48 

Leerdoelen

• Je weet wat een moreel beraad inhoudt en kan een (ethisch) dilemma adhv een methode met medestudenten bespreken.
• Je weet wat een verpleegplan inhoudt.
• Je stelt op basis van verzamelde gegevens een verpleegplan op waarbij je rekening houdt met kenmerken en specifieke behoeftes van zorgvragers uit de GGZ.
• Je stelt een dagprogramma op voor een zorgvrager , rekening houdend met de kenmerken van de ziekte depressiviteit.

Eerste lesuur

• Opstarten, evalueren, samenwerking en planning.
  
• College moreel beraad.
• Starten toepassingstaak 1: Eén student brengt een casus in.

Tweede lesuur

•  College: verpleegplan.
  
• Start toepassingstaak 2: Individueel verpleegplan opstellen. Maakt gebruik van zakboek: Carpenito. 

Derde lesuur

• Start toepassingstaak 3

SLB uur

• Individuele gesprekken
• Afronden taak 1, 2 & 3

Inleiding Moreel beraad

In je werk handel je ethisch en integer. Je doet je werk goed en houdt rekening met de verwachtingen en behoeften van de cliënt. 

Dagelijks moet je verschillende keuzes maken. 

Sommige zijn snel genomen, andere kosten wat meer tijd. 

Wat is Ethiek?

Ethiek

''Nadenken over wat goed en fout handelen is''

Ethiek is onderdeel van filosoferen. Grondlegger: Socrates, Athene (469 v.Chr.)

Het geweten 

De normen, de regels die je van huis uit hebt geleerd, heb je je eigen gemaakt. 

Tijdens de opvoeding worden de regels ingeprent in het bewustzijn van het kind. Er vormt zich een geweten. 

Geweten is iets in ons dat zegt wat goed of slecht is. 

Een soort moreel besef.

Het geweten  2

Een belangrijk onderdeel van het geweten bestaat in geboden en verboden, zoals niet liegen, niet discrimineren, je plicht doen, naar je ouders luisteren, enzovoort.

Moreel dilemma

Elke dag kom je wel in aanraking met grote of kleine voorvallen waarbij je voor jezelf moeten bepalen wat goed is, minder goed of helemaal niet goed.  

Een moreel dilemma; 

• Mag je liegen om iemands leven te redden? 
• Mag je om iemand te helpen een belofte of contract breken?
• Een moreel dilemma is een keuzeprobleem, waarbij twee (ethische) waarden tegen elkaar worden afgewogen.

Jij als professional...

Als professional lever je goede zorg, maar dit is meer dan alleen maar technisch de juiste handelingen uitvoeren. 

Het gaat over mensen, mensen met eigen waarden, normen, behoeften en verwachtingen.

Verschil ethiek en moreel 

• Je ethisch gedragen” betekent dus dat je nadenkt over hoe je moet handelen. Het systematisch nadenken over normen en waarden die in handelings- en beslissituaties een rol spelen.
• “Je moreel gedragen” betekent dat je handelt volgens je eigen moraal. Handelen volgens je eigen moraal is iets dat je eigenlijk zonder nadenken moet kunnen. Het wordt pas spannend als je aan ethiek gaat doen.

Ethische kwesties

Gelukkig hoef je je in het dagelijks werk niet steeds af te vragen welke handeling goed is en welke fout. 

• Geldende wetgeving
  
• Beroepscode
  
• Beroepsethiek
  
• Protocollen en richtlijnen
  
• Aanvullende voorwaarden in een arbeidsovereenkomst.

Moreel beraad

• Is een gesprek waarin de deelnemers gezamenlijk een ethische kwestie uit hun werk bespreken. Zij doen dit gestructureerd, aan de hand van een gespreksmethodiek, en met behulp van een gespreksleider.
• Het doel kan bijvoorbeeld zijn het bevorderen van de samenwerking binnen een team of de reflectie op de eigen professionaliteit. In dat geval is de casus in een moreel beraad tegelijkertijd een middel voor een ander doel, zoals onderlinge communicatie en bejegening of bevorderen van (visie op) professionaliteit.

Stap 1: de situatie en het dilemma

• Wat is precies de situatie?
  
• Wat is het ethisch dilemma, waarom en voor wie?
  
• vraagstelling
  concreet en praktisch? 

Stap 2: formuleer het dilemma

Doel: focus het gesprek op de kern van de
zaak en wat er op het spel staat voor jezelf 

• Het team formuleert het dilemma

Stap 3 verhelderingsvragen:

• Iedereen stelt een vraag
  over wat er is gebeurd, wat er is geprobeerd, enz. 
• Doel: kennis van de
  context vergroten en betrokken raken
• Abstracte ideeën opzij
  zetten en je verplaatsen in de concrete situatie

Stap 4 Benoem waarden en normen

Maak een lijst van moreel betrokkenen 

• Onderzoek voor elke betrokkene de relevante waarden en normen 

• Wat zijn fundamentele drijfveren en beweegredenen (waarden)? 

• Hoe kunnen die vertaald worden in concrete handelingsvoorschriften 

(normen)?

Stap 5 maak een eigen keuze

Kies voor jezelf tussen A en B

 

• Wat is voor jou de fundamentele waarde
achter het alternatief dat je kiest? 

• Wat is voor jou de fundamentele waarde
achter het alternatief dat je opgeeft? 

• Wat zou je willen/kunnen/moeten doen om
aan die laatste waarde zoveel mogelijk  recht te doen en de schade te repareren?

Stap 6 Dialoog en conclusie

Vergelijk als groep de verschillen (in keuze, in

waarden)

• Begrijp de relevantie van de verschillende perspectieven voor de situatie 

• Beslis samen over de te volgen handelwijze

• Besteed aandacht aan de reparatie van schade 

• Ga na welke vaardigheden/deugden je nodig hebt om de beslissing uit te voeren

Stap 7. Hoe voel ik me nu?

Ga na of de conclusie spoort met het gevoel dat een ieder aan de conclusie overhoudt. 

Waarom? Ten eerste kan het zo zijn dat een of meerdere deelnemers op basis van de gegeven argumenten tot een bepaalde conclusie komen, 

d.w.z. een bepaalde handeling als moreel beter kwalificeren dan een andere handeling. 

Start met toepassingstaak 1: Morele discussie voeren

• Met je subgroep voer je een morele discussie aan de hand van de 7 stappen op de site : http://www.zorgvoorbeter.nl/docs/PVZ/Actueel/agenda/Roelie-Dijkman-Moreel-Beraad-vrijheidsbeperking.pdf
  
• Eén student brengt een casus in; situatie uit de bpv.
  
• Klassikale terugkoppeling.

Om 13.45 uur terug in de gezamenlijke groep voor college verpleegplan.