Woordenschat

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Woordenschat

periode 4

Les 5 woordenschat

Wat leggen voorbeelden uit in of rondom een zin met een onbekend woord?

Onbekende woorden: Woordbetekenis zoeken via voorbeelden

Zoek een....

voorbeeld:

Voorbeelden leggen soms de betekenis van een onbekend woord uit.

Zo gebruik je....

1. Na de volgende woorden volgen vaak voorbeelden: als, zoals, bijvoorbeeld, een voorbeeld van.

2. Voorbeelden staan ook vaak tussen haakjes of na een dubbele punt met komma’s ertussen.

Een voorbeeld

De meeste zuivelproducten, bijvoorbeeld melk, kaas en kwark, bewaar je in de koelkast.

Wat is in deze zin een voorbeeld van het woord zuivelproducent?

Het antwoord in de zin:

De meeste zuivelproducten, bijvoorbeeld melk, kaas en kwark, bewaar je in de koelkast.

Wat is in deze zin een voorbeeld van het woord zuivelproducent?

Een tegenstelling helpt om de betekenis van een onbekend woord te herhalen. Na welke woorden volgt vaak een tegenstelling?

Onbekende woorden: Woordbetekenis zoeken via tegenstellingen

Zoek een....

tegenstelling:

Een tegenstelling kan helpen om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen

Zo gebruik je....

Na de volgende woorden volgt vaak een tegenstelling: maar, echter, toch, daarentegen.

Een voorbeeld

De oud-voetballer Arjen Robben woont nu in een riante villa, maar hij groeide op in een veel kleiner huis.

Wat is in deze zin een tegenstelling van het woord riant?

De regering voerde protectionisme in om de binnenlandse industrieën te beschermen tegen buitenlandse concurrentie."

Welk bekend woorddeel zie je in het woord protectionisme?

Het antwoord in de zin:

De oud-voetballer Arjen Robben woont nu in een riante villa, maar hij groeide op in een veel kleiner huis.

Wat is in deze zin een tegenstelling van het woord riant?

Een tegenstelling van klein is groot: riant betekent groot.

Onbekende woorden: Woordbetekenis zoeken via bekende woorddelen

Zoek een....

bekend woorddeel:

Een bekend woorddeel kan helpen om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen

Zo gebruik je....

Kijk of je in het onbekende woord een bekend woorddeel ziet uit het Nederlands of een andere taal.

Een voorbeeld

De regering voerde protectionisme in om de binnenlandse industrieën te beschermen tegen buitenlandse concurrentie."

Welk bekend woorddeel zie je in het woord protectionisme?

Het antwoord in de zin:

De regering voerde protectionisme in om de binnenlandse industrieën te beschermen tegen buitenlandse concurrentie."

Welk bekend woorddeel zie je in het woord protectionisme?

> protect = van het Engelse 'to protect' wat beschermen betekent.

Woordenschat: les 4

Quiz huiswerkopdrachten

veredeling

1. irrigatie
2. ingrijpend
3. kunstmatige selectie met de beste erfelijke eigenschappen
4. stap voor stap verdergaande

volume

1. hoeveelheid
2. drastisch; met grote gevolgen
3. stap voor stap verdergaande
4. veredeling

kentering

1. stap voor stap verdergaande
2. de ommezwaai; de revolutie
3. mechanisatie
4. irrigatie

keerzijde

1. drastisch; met grote gevolgen
2. gericht op een zo groot mogelijke productie
3. de onaangename, minder fraaie kant van een zaak
4. stap voor stap verdergaande

Wat betekent 'de boer opgaan'?

Wat betekent 'boerenverstand hebben'?

Wat betekent 'lachen als een boer met kiespijn'?

amendement

1. voorstel tot wijziging van een wetsvoorstel
2. systematische wijze waarop een partij met een bepaalde zaak omgaat om een bepaald doel te bereiken
3. het niet nakomen van gemaakte beloftes door een politieke partij
4. document waarin een politieke partij haar standpunten en plannen bekendmaakt

coalitie

1. op een informele manier invloed uitoefenen op politici
2. trouw aan de eigen persoonlijkheid
3. voorstel tot wijziging van een wetsvoorstel
4. samenwerkingsverband tussen twee of meer (regerings)partijen

demissionair

1. acceptatie van een nieuw idee of een nieuwe aanpak
2. partijen die niet in het kabinet zitten
3. de kant van het volk kiezend
4. toestand van een kabinet dat ontslag heeft genomen, maar nog blijft zitten om lopende zaken af te ronden

kiezersbedrog

1. politieke stroming die de nadruk legt op het belang van het vrijheidsbeginsel, met als hoogste vorm de individuele vrijheid
2. het niet nakomen van gemaakte beloftes door een politieke partij
3. document waarin een politieke partij haar standpunten en plannen bekendmaakt
4. overzicht waarin meningen van belanghebbenden in kaart worden gebracht

Raad van State

1. document waarin een politieke partij haar standpunten en plannen bekendmaakt
2. adviesorgaan van de regering en hoogste bestuursrechter
3. iemand die veel stemmen vergaart
4. iemand die niet weet op welke partij hij moet stemmen

Wat betekent 'met argusogen bekijken'?

Wat betekent 'in conclaaf gaan'?

Wat betekent 'nul op het rekest krijgen'?

complex

1. ongeveer
2. ingewikkeld
3. direct
4. vanaf

cognitief

1. ongeveer
2. wat met kennis te maken heeft
3. ingewikkeld
4. waarschijnlijk

kroost

1. groep van ongeveer gelijktijdig geboren mensen
2. geliefd en bekend bij veel mensen
3. kinderen
4. woordenschat

sinds

1. kinderen
2. vanaf
3. woordenschat
4. meestal

generatie

1. iets groter in aantal, hoeveelheid of omvang maken
2. groep van ongeveer gelijktijdig geboren mensen
3. overheidsinstelling of organisatie die bepaalde zaken behandelt
4. over de hele wereld

doorgaans

1. vanaf
2. meestal
3. ongeveer
4. direct

vocabulair

1. woordenschat
2. meestal
3. niet lang geleden gemaakt of gebeurd
4. ongeveer

ingrijpend

1. stap voor stap verdergaande
2. drastisch; met grote gevolgen
3. mechanisatie
4. irrigatie

irrigatie

1. hoeveelheid
2. veredeling
3. kunstmatige bevloeiing of bewatering van een terrein
4. stap voor stap verdergaande

volume

1. hoeveelheid
2. drastisch; met grote gevolgen
3. stap voor stap verdergaande
4. veredeling

voortschrijdende

1. drastisch; met grote gevolgen
2. volume
3. mechanisatie
4. stap voor stap verdergaande

mechanisatie

1. vervanging van arbeidskracht door machines of andere hulpmiddelen
2. volume
3. ingrijpend
4. voortschrijdende

veredeling

1. irrigatie
2. ingrijpend
3. kunstmatige selectie met de beste erfelijke eigenschappen
4. stap voor stap verdergaande

Waar moet je op letten als je de omschrijving zoekt van een onbekend woord in een zin?

Onbekende woorden: Woordbetekenis via omschrijving

Zoek een....

omschrijving:

Een omschrijving legt in meer dan één woord de betekenis van een onbekend woord uit.

Zo gebruik je....

Let op woorden die tussen haakjes of tussen komma’s in dezelfde zin of in de zin ervoor of erna staan

Een voorbeeld

Hardloopster Dafne Schippers is een vedette, een beroemd persoon, die altijd voor de winst gaat.

Wat is in deze zin de omschrijving van het woord vedette?

Wat is een omschrijving in deze zin voor vedette?
'Hardloopster Dafne Schippers is een vedette, een beroemd persoon, die altijd voor de winst gaat.'

Het antwoord in de zin:

Hardloopster Dafne Schippers is een vedette, een beroemd persoon, die altijd voor de winst gaat.

Woordenschat: les 3

Quiz huiswerkopdrachten

Wat is een synoniem?

Onbekende woorden: Woordbetekenis via synoniem

Zoek een....

Synoniem:

Een synoniem is een ander woord met dezelfde betekenis.

Zo gebruik je....

Zoek een synoniem in dezelfde zin of lees anders ook de zin voor het moeilijke woord en de zin erna.

Een voorbeeld

Jasper heeft individueel pianoles, omdat hij het best presteert als hij alleen les krijgt en zelfgekozen muziek kan spelen.

Wat is een synoniem in deze zin voor individueel?

Wat is een synoniem in deze zin voor individueel?

Het antwoord in de zin

Jasper heeft individueel pianoles, omdat hij het best presteert als hij alleen les krijgt en zelfgekozen muziek kan spelen.