3A 6.7 Energiestroom in een ecosysteem

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2,3

Ecologie & duurzaamheid

• 6.1 Organismen en omgeving 
• 6.2 Voedselrelaties / kringlopen
• 6.3 Samenleven
• 6.4 Natuurbeheer
• 6.5 Mens en milieu
• 6.6 Duurzaamheid
• 6.7 Energiestroom in een ecosysteem / exoten (samenhang)
• 6.8 Voedselproductie

Startopdracht 

Opdracht 10 vangst-terugvangstmethode

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Je jas hang je over je stoel
4. Pak je chromebook, boek, schrift + pen

Programma

• Herhaling met 3 vragen 
• Leerdoelen 6.7
• Herhaling fotosynthese en autotroof/heterotroof
• Uitleg basisstof 6.7 --> Energiestroom in een ecosysteem
• Samenhang --> Exoten
• Opdrachten maken
• Afsluiting 

Wat kan je aflezen uit een piramide van biomassa?

1. Het gewicht van alle organismen.
2. De hoeveelheid organismen.
3. Het gewicht van alle energierijke stoffen van organismen.
4. De hoeveelheid soorten organismen.

Consument

Producent

Reducent

Welke piramide hoort waar?

Piramides van Biomassa

Piramides van aantallen

Leerdoelen 6.6

• Je kunt de energiestroom in een ecosysteem beschrijven

Herhaling

fotosynthese

& verbranding

Autotroof en heterotroof

Organismen kunnen 

autotroof of 

heterotroof zijn. 

Planten

Autotroof: Maken zelf energie door fotosynthese

Heterotroof: Organismen zonder bladgroenkorrels, moeten energierijk voedsel binnen krijgen

Trofisch niveau

• De plaats van een organisme in een voedselketen.
  
• Energie wordt van het ene niveau doorgegeven aan het volgende --> per trofisch niveau neemt de biomassa af. 
• De energie wordt op verschillende manieren gebruikt  => energie neemt af Energiestroom => 

Energiestroom in een ecosysteem

Energie de voedselketen in

Fotosynthese

Energierijke stoffen

Glucose -->

DNA, eiwitten, koolhydraten, vetten 

Bouwstoffen van organismen

Groeien

Energie de voedselketen uit

Verbranding

- Produceren van brandstoffen

- Transport in organisme

- Warmte en Bewegen

Afval

Sterfte

-> Reducenten

Piramide van biomassa

Biomassa: totale hoeveelheid energierijke stoffen in een organismen

Piramide van biomassa: biomassa per schakel

Verstoring van de balans

(invasieve) Exoten in een ecosysteem

• Exoten zijn planten, dieren of andere organismen die niet van nature in Nederland voorkomen en door menselijk handelen hier terecht zijn gekomen. 
• Invasieve exoten zijn exoten die schadelijk zijn voor de natuur, bijvoorbeeld door inheemse soorten te verdringen of door de biodiversiteit te verminderen. 

Verstoring van de balans

(invasieve) Exoten in een ecosysteem

Lezen

Samenhang 'De pest aan de rode rivierkreeft' (blz. 258/259)

Maken

Opdracht 1 t/m 4

Huiswerkcontrole

6.6 Maken opdracht 1 t/m 4 en 6 t/m 11

Lezen: Samenhang 'De pest aan de rode rivierkreeft' (blz. 258/259)

Maken: Opdracht 1 t/m 4

Huiswerk voor volgende les: Lezen 6.7, maken opdr. 1 t/m 4 

Huiswerk

Lezen 6.7

Maken opdracht 1 t/m 4 

en samenhang (blz. 259) opdracht 1 t/m 4

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's  (havo)

Effectief leren video's