3.9 Spelling - deel 1 en 2 & 5.9 spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Werkwoordspelling 3.9 Spelling

voltooid deelwoord + 

tegenwoordig deelwoord / onvoltooid deelwoord

Voltooid en 

onvoltooid/tegenwoordig deelwoord

Voltooid deelwoord: 

De handeling is al gebeurd  --> De deur is geverfd.

Onvoltooid of tegenwoordig deelwoord: 

De handeling is nog bezig    --> Zij zingt al vervend de mooiste liedjes.

Voltooid en 

onvoltooid/tegenwoordig deelwoord

Voltooid deelwoord: 

De handeling is al gebeurd  --> De deur is geverfd.

Onvoltooid of tegenwoordig deelwoord: 

De handeling is nog bezig    --> Zij zingt al vervend de mooiste liedjes.

Vd bij sterke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van vrijwel alle sterke werkwoorden eindigt op -en.

Schrijf je wat je hoort.

      Ik heb heerlijk geslapen.

      De trein is weer te laat aangekomen.

Vd bij zwakke werkwoorden

Om te weten of het voltooid deelwoord op -d of -t eindigt, maak je het woord in de verleden tijd langer:

maken   -   maakte   -   gemaakt
spellen  -   spelde     -    gespeld

Vd bij zwakke werkwoorden

Het voltooid deelwoord bij zwakke werkwoorden:

ge + ik-vorm + t: gefietst, gemaakt, gedanst
ge + ik-vorm + d: gebeld, gehoord, gekneusd

Hoe weet je nou of het een d of een t moet zijn?

Gebruik 't ex-kofschip of 't ex-fokschaap 

Of, nog makkelijker: Maak het woord langer!

Wat is het voltooid deelwoord?

Gisteren moest een bestand bij mijn docent Engels ingeleverd worden, maar dat lukte niet en toen raakte ik ..... (stressen)

1. gestresst
2. gestrest
3. gestressed
4. gestresd

Voltooid deelwoord (vd)

Welke werkwoorden staan in een zin met een voltooid deelwoord?

hebben, zijn of worden

•  Hoort bij het gezegde.
•  Kan nooit het enige werkwoord in de zin zijn.
•  Begint meestal met ge-
•  Kan ook beginnen met be-, ver-, ont-, her-
  

Tegenwoordig deelwoord (td) 

of onvoltooid deelwoord (od)

Het onvoltooid deelwoord geeft aan dat een handeling nog niet voltooid is, het is nog bezig.

Je schrijft ALTIJD en d achter het hele werkwoord.

• Lachend loopt hij de school binnen

• Fietsend belde Eva naar huis.

Wat is het onvoltooid/tegenwoordig deelwoord?

(Wandelen) .... belde Jos zijn vriend.

1. Wandelt
2. Wandelde
3. Gewandeld
4. Wandelend

3.9 Spelling: Tegenwoordig deelwoord

Als de handeling nog niet voorbij is, dan gebruik je een TEGENWOORDIG DEELWOORD. 

Spellen? Plak een 'd' achter de infinitief!

Bijvoorbeeld : Gierend van de lach kwamen de leerlingen online.

                              De postbode deed fluitend zijn ronde.

Twijfel je of het en tegenwoordig deelwoord is?

Vervang het tegenwoordig deelwoord door en bijzin met 'terwijl".

De vriendinnen sloten elkaar huilend in de armen.

Terwijl ze huilden, sloten de de vriendinnen elkaar in de armen.

In Talent staan uitlegfilmpjes

van het voltooid deelwoord, het

tegenwoordig deelwoord (ook wel onvoltooid deelwoord genoemd en 

tussenletters in samenstellingen. 

Tussenletters 

in 

samenstellingen

Geef een voorbeeld
van een samenstelling.

Een samenstelling

Een samenstelling bestaat uit twee of meer losse woorden. Daarmee maken we in het Nederlands oneindig veel nieuwe woorden. 

Soms moet je een -s-, -e- of -en- tussen de woorddelen plaatsen. Dat is meestal geen probleem. Maar wat zijn de regels als je twijfelt over de juiste spellingswijze? 

Tussenletter -s- in een samenstelling

Gebruik altijd een tussen-s als je die hoort.

             jongensboek

Als het tweede deel van de samenstelling met een s-klank begint, kun je het het eerste deel veranderen en luisteren of je een tussen-s hoort. Gebruik een ander woord of bijvoorbeeld 'plein'.

            kaasschaaf (kaasboer), 

stadsschouwburg (stadsplein), 

            bruidssluier (bruidsboeket)

Tussenletter -en in een samenstelling

Heeft het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord met een meervoud dat eindigt op -en?

JA!      Schrijf -en!

       eikenboom, blindenschool, bejaardenflat

Tussenletter -e-  in een samenstelling

Is het linkerdeel een zelfstandig naamwoord? 

NEE!    Schrijf dan altijd een -e- !

WANT: 

• het linkerdeel is een bijvoegelijk naamwoord: oudejaar
• het linkerdeel is een werkwoord: knarsetanden

Wat?	§ 3.9 Spelling: Opdrachten 7 t/m 10 Oefenen
Hoe?	Online Ta!ent
Hulp?	Boek, klasgenoot, docent
Resultaat?	Huiswerk
Leerdoel	Werkwoordspelling, tussenletters, dicteewoorden
Klaar?	Tijdschriftproject

Engelse werkwoorden

In de Nederlandse taal gebruiken we vaak Engelse werkwoorden. 

Wie downloadt er nou nog? Lekker streamen!

Engelse werkwoorden

• Soms schrijf je twee medeklinkers, om duidelijk te maken dat een woord op z'n Engels uitgesproken wordt. Zoals:

paintballen - ik paintball - hij paintballt

passen - ik pass - hij passt

En anders één medeklinker.

grillen - ik gril - hij grilt

stressen - ik stres - hij strest

Saven, timen en daten... 

behouden -e in de stam van het werkwoord

ott :  Ik date en jij datet, dat is een makkie.

ovt:  Ik datede, jij datede, dus wij dateden. Uhhh?

vd  :  We hebben gedatet en goed getimed ook, want het bestand is op tijd gesaved!

                Meer? Zie bladzijde142

                Good luck!

Werkwoorden met een dubbele medeklinker 'vernederlandsen we ook, tenzij dat de uitspraak beïnvloedt. 

Zoals bij volleyballen, ik volleybal

Woorden uit een andere taal die wij gebruiken in het Nederlands, noem je leenwoorden.

1. Echt wel!
2. Echt niet!

Je gebruikt de Nederlandse spellingregels voor regelmatige werkwoord bij het schrijven van de werkwoorden uit het Engels.

1. Yes!
2. No!

Hij heeft gisteren ....

1. chatte
2. gechat
3. chat
4. chatten

Hij at erg ongezond, hij ... de hele dag

1. snackde
2. gesnackt
3. snack
4. snackte

Typ de juiste vorm van het werkwoord in de vt:

Ik ... (crossen) gisteren door het bos.

Wat?	§ 5.9 Spelling: opdrachten 2 ( Engelse ww), 3, 4 en 6a
Hoe?	Online Ta!ent of leerwerkboek B
Hulp?	Boek, klasgenoot, docent
Resultaat?	Huiswerk
Leerdoel	Engelse werkwoorden spellen
Klaar?	Tijdschriftproject

Wat doe joe noo nou?