2.7 Brandstof uit de diepte

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

2.7 Brandstof uit de diepte

Herhaling van de regels

We hebben respect voor elkaar.

Als ik praat zijn jullie stil.

Wil je iets zeggen? Steek je hand op.

Neem je spullen mee.

Wat gaan we vandaag doen?

PWW toets bespreken

Begin maken aan hoofdstuk 2

Pak een tablet en je aantekenschrift

Wat zijn grondstoffen?

1. materialen die uit de grond komen
2. materialen waarvan producten zijn gemaakt
3. gevaarlijke stoffen die in de bodem zijn terechtgekomen
4. afval dat vroeger in de grond gedumpt is

Nederland heeft een flink aantal delfstoffen. Welke van onderstaande delfstoffen heeft Nederland NIET in de ondergrond?

1. Aardolie
2. Marmer
3. Aardgas
4. Zout

Wat zijn delfstoffen?

1. Dit zijn stoffen die uit de grond worden gehaald.
2. Die vind ik aan de oppervlakte van land.
3. Die groeien in de natuur.
4. Die drijven op zee.

Is Nederland zelfvoorzienend met haar delfstoffen?

1. Ja
2. Nee

De winning van grondstoffen is....

1. belastend voor het milieu
2. niet belastend voor het milieu

Enkele begrippen voordat we beginnen.

In het boek spreken ze over delfstoffen, hier vallen ook fossiele brandstoffen onder.

Delfstoffen zijn een soort subcategorie van grondstoffen.
Bij delfstoffen wordt er gekeken naar fossiele brandstoffen én waardevolle mineralen.

Deze dingen worden uit de aardkorst gewonnen.

Fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen: brandstof die in miljoenen jaren is gevormd uit planten- en/of dierenresten (aardolie, aardgas, bruinkool of steenkool).

Afdruk van een plant in steenkool ->

Welke delfstoffen hebben wij in Nederland?

Delfstoffen in Nederland:

Aardolie, aardgas, zout, zand, grind en klei 

Het Carboon

Nederland vroeger

Veengebied (moerassig): Bestaat uit plantenresten die niet verteerd zijn

-> dit kom omdat de plantenresten in het water terecht kwamen en amper tot niet verteerde

Steenkool

Steenkool winnen wij uit gesteentelagen van het carboon (300 tot 350 miljoen jaar oud.)

Onder hoge druk en temperatuur begint het inkolingsproces.

Plantenresten -> Veen -> Bruinkool -> Steenkool

Honderden meters stapelden zich op over de miljoenen jaren.

🡪 Veen werd samengeperst

      🡪 Toename druk en temperatuur

      🡪 Water en gassen uit het veen

      🡪 Toename kool- en zuurstof

      🡪 Inkoling

      🡪 Bruinkool

      🡪 Steenkool.

HW:
Maak een tekening van het inkolingsproces en wat hierbij plaatsvindt. 
Gebruik de volgende begrippen:

- Inkolingsproces
- Sedimentlagen
- Steenkool, Veen en Bruinkool
- Aardgas
- Steenzout

2.7 Brandstof uit de diepte

Wat gaan we vandaag doen?

Stukje herhalen

Paragraaf 7 afmaken

HW controle!!

Maak je aantekenschrift open op de correcte pagina.

Heb ik je hw gecontroleerd? Pak een tablet.

Hoe ontstaat steenkool? Sleep de zinnen naar de blokken in juiste volgorde

1

2

3

4

Bruinkool verandert in steenkool

Planten komen onder water terecht

Onder druk verandert veen in bruinkool

Er ontstaat veen

Wat is het inkolingsproces?

1. Het zinken van materialen naar de bodem, waardoor er sedimentgesteente kan ontstaan door druk en tijd.
2. Het proces van slijtage van een vast oppervlak waarbij materiaal wordt verplaatst of geheel verdwijnt.
3. Het proces waarbij materiaal verandert als gevolg van invloeden exogene krachten.
4. Een proces waarbij door zware druk veenlagen in elkaar worden gedrukt.

Nederland is een dalingsgebied omdat

1. De zeespiegel stijgt waardoor NL steeds lager ligt
2. NL zakt langzaam verder in de mantel
3. NL is geen dalingsgebied, de bergen worden alleen hoger
4. De hele aarde wordt steeds kleiner dus daalt.

Aardgas

Door het inkolingsproces ontstaat dus  onder anderen steenkool. Maar door de druk en de hoge temperaturen  komt er ook aardgas vrij.

Als hierboven een dikke laag steenzout op ligt dan kan het aardgas niet ontsnappen. Als dit er niet is dan gaat het aardgas zo de lucht in.

Aardgas kan de laag steenzout niet doordringen. Dus onder de laag met steenzout (vaak met zand) bevindt zich een gasveld.

Moedergesteente en reservoirgesteente

In het geval van het aardgas is het moedergesteente de laag steenkool en het reservoirgesteente is dan de zandsteenlaag (Steenzout met zand). Dus het moedergesteente is het gesteente waarin het gas is ontstaan. Het reservoirgesteente is de laag waar het gas ligt opgeslagen.

Mijnbouw

Winning van delfstoffen

Dagbouw                                           Schachtbouw

Steenkool = Fossiele brandstof (Grijze energie)

/

Groene energie, duurzaam

quiz.ntr.nl