4de SIBBO - (Dis)continuïteit in het ancien régime

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Geschiedenis

Mr. Ackermans 

4 B-O

Kennismakingsronde

KLASVRAAG: 

1. Naam 

2. Wat is het laatst historische feit dat je hebt bezocht - gezien of gelezen deze vakantie? 

3. Wat vind je van het vak geschiedenis? Welke aspecten vind je ervan interessant? 

Wat heb ik nodig voor het vak geschiedenis? 

Leerwerkboek: SAPIENS 4 D/A

Meebrengen? 

Huidig hoofdstuk en het volgend hoofdstuk 

! Kijk agenda na

AFSPRAKEN

1. We luisteren naar elkaar en naar de leerkracht. 

2. We werken actief mee tijdens de les en steken onze vinger op als we vragen hebben. 

3. We zijn in orde met het lesmateriaal. 

4. We tonen respect voor elkaar en de leerkracht. 

5. We zetten onze elektronische gadgets uit. 

(Dis)continuïteit 

in het ancien régime

ca. 500 - ca. 1750

Mr. Ackermans

4 ASO

SIBBO Tongeren

OPDRACHT:

- Hoe zou je het begrip 'ancien regime' (=oude orde) zelf omschrijven?

- Hoe zou je dit begrip toepassen op de huidige tijd? Geef een concreet voorbeeld wat van de oude en nieuwe orde kan zijn? 

Overzicht

Centrale vraag: 

Zijn de middeleeuwen en vroegmoderne periode verschillend of gelijkend op elkaar?

Inhoud:  

1. Economie

2. Politiek

3. Cultureel

Wat is Ancien Régime? 

> Oude orde

Begrip dat de middeleeuwen en nieuwe tijd als één geheel aanduidt. 

ca. 5de E n. chr. - 1789

Economie

Europese handelsroutes (1430) 

Zijderoute (°2 v.chr.) 

Welk land is de oorsprong van de zijderoute? 

Welk werelddeel is het laatste op de zijderoute? 

Welke economische positie neemt Europa daarmee in de wereldhandel? 

Atlantische driehoeksvaart (16de-18de eeuw)

Welke werelddelen staan op deze kaart afgebeeld? 

Wat is de driehoekshandel? 

Wat suggereert de maker met de witte gebieden? 

Welke gelijkenissen merk je op bij tussen beide kaarten?

Welke verschillen merk je op bij tussen beide kaarten?

Economie 

Economisch domein

Continuïteit: Handel (maritiem en continentaal) + Landbouw

Azië blijf grootste economische handelsplek

Discontinuïteit: Europese schaalvergroting (globalisering) door handel met Amerika

opkomst fabrieksarbeid ('Manufacturen')

II. Politiek - bestuurlijk

Statuts de l'ordre du Saint-Esprit au droit désir, 1353-1354. 

Feodaliteit: 

- Begripomschrijving

Schilderij van Charles Le Brun uit 1677, getiteld

'Apothéose de Louis XIV

apothéose: Verheffing tot de rang der Goden

Welke gelijkenissen merken jullie op tussen de twee bronnen?

Welke verschillen merken jullie op tussen de twee bronnen?

Politiek 

Element van continuïteit:

Vorsten en adel blijven aan de macht

Element van discontinuïteit:

Rechtspraak en wetgeving wordt gecentraliseerd onder leiding van vorst

Cultuur tijdens het Ancien Régime

Wereldbeeld volgens Ptolemaeus (100 n. chr.)

Wereldbeeld volgens Copernicus

Wereldbeeld volgens Copernicus (Eind 15de eeuw)

Copernicus was niet de eerste die een heliocentrisch model presenteerde; in de Oudheid was Aristarchos van Samos tot dezelfde speculatie gekomen. In de 14e eeuw had de geleerde theoloog Oresmus keurig en duidelijk de afweging gemaakt tussen een bewegende aarde en een bewegend heelal en indrukwekkende bewijsvoeringen voor beide systemen gepresenteerd. Na afweging had hij gekozen voor een stilstaande aarde.

Copernicus bleef de mening van Ptolemaeus toegedaan dat de planeten "ideale", dat wil zeggen eenparige cirkelbewegingen maken. Het copernicaanse model was conceptueel eenvoudiger dan dat van Ptolemaeus - de Equant (of vereffeningspunt), ingevoerd als rekenhulpmiddel door Ptolemaeus, was niet nodig - maar Copernicus' model bevatte 48 kleine epicykels - dit zijn correctieve hulpcirkels om de banen van de planeten in overeenstemming te brengen met de waarneming, waar Ptolemaeus er slechts 40 nodig had. Zolang men niet afzag van de cirkel ten voordele van de ellips bleven zowel het model van Copernicus als dat van Ptolemaeus gecompliceerd. De theorie werd pas rechtgezet door Johannes Kepler in zijn Astronomia Nova uit 1609.

Welke gelijkenissen merk je op tussen beide bronnen?

Wat verandert er in de Nieuwe tijd ten op zichten van de middeleeuwen?

Cultureel - Wetenschap en techniek

Continuïteit: Kennis uit Klassieke Oudheid

Discontinuïteit:  Kennis controleren en verbeteren door eigen 

eigen wetenschappelijke bevindingen

zie Humanisme (16deE) en wetenschappelijke revolutie (17deE)

III.2 Religie tijdens het Ancien Régime

Religies in Europa (6de-10de E)

Welke religies waren aanwezig in Europa tijdens de vroege middeleeuwen? 

Waar waren deze verspreid? 

Religies in Europa (17deE)

Welke religies waren aanwezig tijdens de zeventiende eeuw in Europa? 

Waar waren deze verspreid? 

=> 

Welke religies waren aanwezig in de middeleeuwen en de nieuwe tijd?

Wat verandert er in de nieuwe tijd?

Religie

Continuïteit: 

Rooms-katholieke en orthodoxe christendom blijft dominante godsdienst

Discontinuïteit: 

Islamitische aanwezigheid verdwijnt in West-Europa

Christendom in West-Europa wordt gesplist (Prostestantisme)

Sociaal

Standensamenleving

 - Wat was de standensamenleving? 

- Welke stand wordt sterker en rijker door de nieuwe handelsmogelijkheden? 

Demografische transitie (Ancien Regime) 

Sociaal

Continuïteit: 

standensamenleving

Discontinuïteit

Opkomst van derde stand ('rijke burgerij')

Sterke aangroei van bevolking tijdens 17de en 18de eeuw

Conclusie

Verklaar nu waarom historici een onderscheid maken tussen middeleeuwen en nieuwe tijd, maar tegelijkertijd de twee periodes samenbrengen in de periode van het ancien régime.

Er is sprake van zowel continuïteit (vb. landbouw, religie) als discontinuïteit (vb. wetenschap, ontdekkingen) tussen de middeleeuwen en de nieuwe tijd

In hoeverre heb je deze les goed begrepen?

😒🙁😐🙂😃