Dit, dat, deze, die en wat

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Dit, dat, deze, die en wat

taalgebruik

Hoe zeg je het goed?

De studenten die participeren in de les, halen vaak een voldoende.

Waar verwijst 'die' naar?

1. De studenten
2. participeren
3. een voldoende
4. de les

dit, dat, deze, die

Dit, dat, deze, die

•  Met dit en deze verwijs je naar iemand of iets dichtbij.
• met dat en die verwijs je naar iemand of iets ver weg.

Dit huis hier. Dat huis daar.

Deze huizen hier. Die huizen daar.

Wat is goed?

1. Dit boek
2. Deze boek
3. Die boek

Wat is goed?

1. Dit konijn
2. Deze konijn
3. die konijn

Wat is goed?

1. deze deur
2. dat deur
3. dit deur
4. die deur

...... huis is van mij en ....... is jouw huis.
Welke woorden kun je invullen?

1. Dat en die
2. Dit en deze
3. Dit en dat
4. Deze en die

Je gebruikt dat en die ook in een zin om naar iets of iemand te verwijzen.

Het-woorden  enkelvoud                                                 De-woorden enkelvoud 

en alle woorden meervoud

Dat                                     Die

(Nooit dit of deze!)

Voorbeeldzinnen

Het geld dat wij hebben verdiend.

Het huis dat daar staat.

De jongen die een jong zusje heeft.

De plannen die Sandra had gemaakt.

Studenten ...... te laat komen, balen enorm.

1. dit
2. dat
3. deze
4. die

Het verhaal ....... zo spannend is, is zeer populair.

1. dit
2. dat
3. deze
4. die

Het programma ... gisteren de meeste kijkers trok, was Boer zoekt vrouw.

1. wat
2. dat
3. die
4. deze

Wat verwijst ook naar iets eerder in de tekst. 

Voorbeeld:

De brand brak midden in de nacht uit, wat tot veel paniek leidde.

(Wat verwijst hier naar een hele zin)

Wat gebruik je:

• Na woorden als iets, niets, alles of enige:
  

                 - Alles wat je hier ziet, is zelfgemaakt.

• Na dat of datgene:

                - Dat wat je niet hebt, is altijd het aantrekkelijkst.

• Na de overtreffende trap: (eerste, leukste, gekste...)

                - Het eerste wat ik doe als ik thuiskom, is de hond aaien.

• Als verwijzing naar een zin die ervoor staat:
  

                 - Ik ben heel ziek, wat niet goed uitkomt.

Dat is het liefste ... iemand ooit voor mij heeft gedaan.

1. wat
2. dat
3. die
4. deze

Wat gebruik je:

• Na woorden als iets, niets, alles of enige:
  

                 - Alles wat je hier ziet, is zelfgemaakt.

• Na dat of datgene:

                - Dat wat je niet hebt, is altijd het aantrekkelijkst.

• Na de overtreffende trap: (eerste, leukste, gekste...)

                - Het eerste wat ik doe als ik thuiskom, is de hond aaien.

• Als verwijzing naar een zin die ervoor staat:
  

                 - Ik ben heel ziek, wat niet goed uitkomt.

De brug stond open, ... Janna een flinke vertraging opleverde.

1. wat
2. dat
3. waarom
4. die

Hier is het bureau ... je vorige week besteld had.

1. wat
2. dat
3. die
4. deze

Dat ..... je vandaag leert, zal je morgen helpen.

1. wat
2. dat
3. die
4. deze

Oefenen 

Let op de verwijswoorden als je schrijft en als je spreekt.

Probeer zelf zinnen te maken bij alle taalregels in deze les. 

Heb je een verslag of rapportage geschreven? Controleer dan achteraf de verwijswoorden.